به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «یادداشت‌های پکن» حاصل اقامت هشت ماهه نویسنده در سال تحصیلی 1384-1385 در دانشگاه پکن است. وی در این فاصله زمانی به عنوان مدرس زبان و ادبیات فارس در کشور چین حضور داشته است و در همان اندازه که در فرصت کوتاه چند ماهه بتوان فرهنگ و اجتماع کشوری پهناور همانند چین را شناخت، یادداشت‌های گوناگونی فراهم آورده و در این کتاب منتشر کرده است.
نویسنده در مقدمه کتاب اشاره می‌کند که تلاش او این بوده است که «راوی صادق ادراک‌ها، تجربه‌ها و احساساتی» باشد که «در آنات مختلف» از سر گذرانده است. وی می‌نویسد: «سال تحصیلی 1384-1385 را به عنوان مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه پکن گذراندم. حاصل اقامت چند ماهه‌ام در چین، که عمدتا هم در پکن گذشت، مشتی عکس و یادداشت بود که آنها را به مرور منتشر کردم. این یادداشت‌ها حدود یک دهه پیش نوشته شده‌اند. در این یک دهه کشور پهناور چین و مخصوصا پایتخت آن پکن، که موضوع اصلی این یادداشت‌هاست، بی‌تردید مدرن‌تر شده و از حیث فناوری و تکنولوژی لابد بسیار تغییر (پیشرفت؟) کرده است. اما به گمانم، مثل هر فرهنگ و تمدن کهنسال دیگری، هسته‌هایی که بنیاد هستی چین‌اند در پس این تغییرات ظاهری هم‌چنان پایدار مانده‌اند. همین هسته‌های فرهنگی ثابت و لایتغیرند که خیابان‌های پکن یا شانگهای را با همه آسمان‌خراش‌ها و اتوموبیل‌های مدرنشان از هر جای مدرن دیگری در جهان جدا می‌کنند و باعث می‌شوند احساس کنی آن چه سنگین‌تر از هر نمایش مدرن و فرامدرنی در هوای این خیابان‌ها جریان دارد نقش و نفَس بودا و کنفوسیوس و لائوتسه است. اگر هم چیزی در یادداشت‌های پکن باشد که به رغم گذشت زمان باز بتواند توجه کسی را برانگیزد لابد همین نفحه ملایم و ماندگاری است که از عبیر فرهنگ باستانی چین برآمده و، بی‌آن که نویسنده خود دانسته باشد، با واژه‌های او در آمیخته است.»
چین کشوری است با جمعیتی بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون نفر، با فرهنگ و تاریخی بسیار کهن. طبعا شناخت چنین سرزمینی با همه جلوه‌های گوناگون آن، آسان به دست نمی‌آید. با این همه، نویسنده در این کتاب تصویرهایی از زندگی مردم چین در اختیار خواننده قرار می‌دهد و او را با تنوع‌های شگفت‌آور آن سرزمین رازگونه آشنا می‌کند. تاکید او بر سختکوشی مردم چین است و شادی و آرامش آنها. هر چند در جای جای شهر پکن نمونه‌هایی از فقر و تنگدستی دیده و گزارشی درباره زندگی رنجبار مردمان فقیر آورده است.
یکی از مواردی که تعجب نویسنده را برانگیخته، آداب غذاخوردن چینی‌هاست. بدان اندازه که می‌نویسد خوردن برای مردم چین به صورت «فضیلت» درآمده است؛ فضیلتی که هر اصل اخلاقی دیگر در برابر آن رنگ می‌بازد. ضمن آن که غذاهای گوناگون چینی را نمودی از فرهنگ و تمدن آن کشورها برشمرده است. خط دشوار و تصویرنگارانه چینی‌ها، شعر چینی و ترجمه پاره‌هایی از آن شعرها، وضعیت مسلمانان چین و آموزش زبان فارسی در آن کشور، از دیگر موضوعاتی است که مورد توجه نویسنده بوده است. به ویژه دیدار با پیرمردی روستایی که کلماتی به زبان فارسی بر زبان آورده بود، تاثیری خوشایند و ماندگار بر ذهن نویسنده گذاشته است.
در این میان توجه به زندگی دانشگاهی در پکن از موضوعاتی است که نویسنده کنجکاوانه بدان نگریسته است و آن را متاثر از فرهنگ غرب دانسته است. بدان حد که دانشجویان چینی گویی با فرهنگ و تمدن خود بیگانه شده‌اند. معابد تاریخی پکن و کاخ‌های آن نیز نویسنده را مانند هر نگرنده دیگری به سوی خود کشیده و گزارشی از دیدارهای خود از آن بناهای تاریخی آورده است.
پیداست برای کسی که از سرزمین و فرهنگی دیگر راهی چین شده است، شیوه زندگی مردم آن جا سرشار از عجایب و شگفتی‌هاست. نمونه‌هایی از این دیدنی‌ها و خواندنی‌های شگفت‌آور در کتاب «یادداشت‌های پکن» اندک نیست. نویسنده ضمن توجه به دیرینگی و ریشه‌دار بودن فرهنگ و تمدن چین و کوشش برای شناخت و فهم آن، نگاهی کاونده نیز به زندگی کنونی مردم چین و چگونگی برخورد آنها با فرهنگ غرب دارد.
چاپ نخست «یادداشت‌های پکن» نوشته محمد دهقانی در 184 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 16 هزار تومان از سوی نشر نگاره آفتاب منتشر شده است.
چهارشنبه ۷ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۵۸
نظر شما