آزیتا خلج امیرحسینی، دانش‌آموخته رشته بیولوژی از دانشگاه فرانکفورت و مترجم کتابهای حوزه طب مکمل، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره آسیبشناسی کتابهای طب سنتی اظهار کرد: «فیتوتراپی» یا گیاه‌درمانی در حوزه طب سنتی از دانش‌های بسیار گسترده و نیازمند دانش بسیار قوی است. ترجمه در این حوزه در مقایسه با تألیف، از جایگاه مناسب‌تری برخوردار است. مؤلف باید علاوه بر شناخت گیاه، نسبت به خانواده آن نیز آگاهی داشته باشد.
جایگاه ممتاز ایران در زمینه ادبیات کهن دانش پزشکی
وی با اشاره به جایگاه ایران در حوزه منابع کهن طب سنتی افزود: ایران در زمینه ادبیات کهن دانش پزشکی در جایگاه ممتازی قرار دارد و این در حالی است که کتابهای موجود در بازار که در چند دهه گذشته برای مخاطب عام تولید شده‌اند، از این منابع بهره‌مند نشده‌اند.
خلج امیرحسینی با اشاره به تمایل مردم به روشهای درمان طب سنتی گفت: بسیاری از مردم نسبت به عوارض داروهای شیمیایی آگاهی پیدا کردهاند که موجب توجه آن‌ها به استفاده از روشهای درمان طب سنتی شده است. این تمایل موجب ایجاد بازار سودجویی در حوزه نشر طب سنتی شده است.
مترجم کتاب «درمان بیماریها با گیاهان دارویی (با شرحی از گیاهان سمی)» ادامه داد: به‌نظر می‌رسد با توجه به اهمیت حفظ جان مخاطبان این دسته از کتابها، ایجاد دپارتمان‌های تخصصی با دخالت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضروری است. کارشناسان همیشه بر ممنوعیت خوددرمانی با استفاده از این کتابها تأکید داشتهاند.
رویش بیش از 90 درصد گیاهان دارویی در ایران است
وی با اشاره به لزوم تألیف در حوزه طب سنتی با ارائه مستندات علمی تصریح کرد: در بسیاری از منابع حوزه طب سنتی، مؤلفان اشاره‌ای به میزان مصرف برای گروه‌‌های مختلف نداشته‌اند؛ بهعنوان مثال ممکن است برای یک درمان، گیاه مشخصی توصیه شده باشد، اما شیوه و میزان استفاده برای هر فرد متفاوت باشد. علاوه بر لزوم توجه به گروه‌‌های سنی، احتیاطاتی وجود دارد. بهعنوان مثال برخی داروهای گیاهی برای مبتلایان به دیابت یا فشارخون و یا زنان باردار مناسب نیست. وزن و موقیعت جغرافیایی افراد در تعیین داروی گیاهی مؤثر است.
خلج امیرحسینی درباره وضعیت تألیف کتاب با موضوع طب سنتی در کشورهای پیشرو در حوزه طب سنتی گفت: در کتاب «درمان بیماری‌های کودکان با گیاهان دارویی» که در یکی از دانشکده‌‌های طب سنتی در کشور آلمان تولید شده، نویسندگان حتی به موضوعاتی مانند تأثیر دارو‌ها بر کودکان با اختلالات فیزیکی یا اختلالات روانی هایپر و افسردگی آن‌ها در تشریح شیوه استفاده از داروهای گیاهی نیز توجه داشتهاند. این در حالی است که با توجه به رویش بیش از 90 درصد گیاهان دارویی در ایران، شیوه استفاده از آن‌ها به‌خوبی توضیح داده نشده است.
مؤلفان ایرانی با وسواس بیشتری به تألیف دست بزنند
مترجم کتاب «ماساژ رفلکسی پا» افزود: آلمان مهد علم پزشکی دنیاست، به‌طوری که بسیاری از فرمول‌های دارویی این کشور در سایر نقاط دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشکان آلمانی، نسبت به گیاهان دارویی توجه زیادی دارند و در تألیف کتاب در این حوزه به ارائه منبع براساس روشهای علمی بسیار اهمیت می‌دهند. پژوهشگران طب سنتی در آلمان به‌طور حتم در کتابهای تولیدی شرحی از نتایج آزمایش‌های خود ارائه می‌کنند.
این پژوهشگر حوزه طب مکمل اظهار کرد: فرایند انتشار کتاب در حوزه طب‌های سنتی در آلمان شامل بررسی نتایج مکتوب شده پژوهش‌های آزمایشگاهی در کارگروه تخصصی و اخذ مجوز چاپ بعد از تأیید این کارگروه است. بنابراین به‌نظر می‌رسد مؤلفان ایرانی باید با وسواس بیشتری به تألیف دست بزنند چراکه در این حوزه با چیدمان منزل یا ساختمان‌سازی سروکار نداریم، بلکه با طبیعت انسانی در ارتباط هستیم.
طبیعت همه‌چیز به ما داده است
وی ادامه داد: در صورتی‌که مخاطب این کتابها براساس دستور‌العمل‌های این کتابها رفتار و نتیجه عکس ببیند، مجدد به داروهای شیمیایی تمایل پیدا می‌کند، در حالی‌که معتقدیم طبیعت همه چیز به ما داده است.
خلج امیر حسینی درباره اعتقاد برخی کارشناسان حوزه تألیف طب سنتی مبنی بر چاپ کتابهای این شاخه بدون ممیزی اظهار کرد: با همه احترامی که برای هموطنان عزیزم و مخاطبان این آثار قائلم، اما معتقدم برخی براساس این کتابها دست به خوددرمانی می‌زنند، خوددرمانی‌هایی که خطرات بسیار زیادی به همراه دارد. بنابراین تشریح ویژگی گیاهان دارویی در فصلی به نام احتیاطات ضروری است. این فصل به مخاطبان درباره میزان مصرف و تأثیرات آن برای افراد مبتلا به انواع بیماریها آگاهی می‌دهد.
لزوم دغدغه‌مندی وزارت بهداشت برای بررسی کتابهای طب سنتی
مترجم کتاب «رایحه درمانی» گفت: به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید بررسی کتابهای این حوزه را بهعنوان یکی از دغدغه‌های خود پیگیری کند. به‌عبارتی دیگر این وزارتخانه باید به دنبال پاسخ به این پرسش باشد که با توجه به گرایش روز‌افزون مردم به انواع کتابهای حوزه طب سنتی، آیا اعتبار این کتابها سنجیده شده یا خیر؟ اگر این کتابها با محتوایی نادرست در پیشخان کتابفروشی‌ها عرضه شوند، باید هزینه سنگینی پرداخت.
این پژوهشگر طب مکمل و سنتی درباره دیدگاه برخی مبنی بر بی‌ارتباط بودن لزوم ممیزی به دلیل احتمال آسیب مخاطبان این کتابها افزود: برخی آسیب استفاده از کتابهای طب سنتی را برای یک درصد مخاطبان می‌دانند و این در حالی است که حتی جان یک نفر از جمعیت 80 میلیونی ایران ارزشمند است. یکی از مشکلات فرهنگی ما، فرهنگ‌سازی بعد از ورود و گسترش تکنولوژی یا دانش بین مردم است.
نشر طب سنتی دچار تنش سودجویی شده است
وی با تأکید بر لزوم تقویت آموزش‌های پایه‌ای در حوزه دانش انواع طب سنتی عنوان کرد: در کدامیک از مدارس ما، زمانی را برای آشنایی با انواع گیاهان اختصاص می‌دهند؟ کدام مدرسه حداقل یک روز را برای گردش علمی در باغ‌های اطراف شهر‌ها پیش‌بینی می‌کند تا دانشآموزان از نزدیک با انواع گیاهان از نزدیک آشنا شوند؟ دانشآموزان با عمومی‌ترین گیاهان و گل‌ها آشنا نیستند.
خلج امیرحسینی ادامه داد: در بیمارستان‌های آلمان امروزه از گیاه بابونه بهعنوان آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند و بیمار را با این گیاه حمام می‌کنند. آلمان پشتوانه علمی خود در حوزه طب سنتی را از ایران دارد و این در حالی است که نشر حوزه طب سنتی در کشور دچار تنش‌هایی مانند سودجویی شده است.
مروری بر پرونده
نویسنده و متخصص طب سنتی، با اشاره به وضعیت آشفته نشر حوزه طب سنتی در ایران گفت: در دو بخش نشر دولتی و دانشگاهی، ممیزان آشنا با موضوع طب سنتی در کشور وجود ندارد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمد دریایی را اینجـــــــــا بخوانید.
عضو گروه مؤلفان دائره‌المعارف تاریخ پزشکی اسلام و ایران در فرهنگستان علوم با تأکید بر لزوم دخالت وزارت بهداشت در فرایند تولید کتاب در حوزه طب سنتی گفت: امروزه جریان‌هایی در حوزه کتابهای طب سنتی شکل گرفته که موجب ایجاد بازار سودجویی برای برخی افراد شده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر یوسف بیگ‌بابا‌پور را اینجــــــــــا بخوانید.
ناشر، مترجم و مصحح کتابهای حوزه طب سنتی معتقد است: افرادی که می‌خواهند در این حوزه دست به قلم ببرند، علاوه بر آشنایی با زبان مبداء یعنی عربی، باید به زبان مقصد یعنی فارسی نیز با هدف انتقال بهتر مفاهیم این حوزه آشنایی کامل داشته باشند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر احسان مقدس را اینجــــــــــا بخوانید.
انتشارات آرمان رشد، دو کتاب «دفاع از حریم طب سنتی ایرانی» و «ویژگی‌های طب اسلامی ایرانی» را به قلم محمد دریایی، متخصص حوزه طب سنتی منتشر کرد. گزارش کامل معرفی این دو کتاب جدید حوزه طب سنتی در (ایبنا) را اینجــــــــــا بخوانید.
محقق علوم طبیعی و عضو انجمن داروهای طبيعی آمريكا، بااشاره به تلاش‌های گسترده در حوزه تصحیح متون کهن طب سنتی گفت: در حوزه نشر طب سنتی به‌ویژه بعد از سال 85، شاهد یک انفجار و تحول بزرگ بوده‌ایم. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر امید رجبی کبود چشمه را اینجــــــــــــا بخوانید.
مصحح کتابهای «الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه» و «ذخیره خوارزمشاهی» با اشاره به ریشه طب سنتی در فلسفه روح و بدن گفت: مصحح باید تلاش کند کهن‌ترین نسخه‌ها را در اختیار داشته باشد، در غیر این‌صورت چندین نسخه را با هم مقایسه کند تا سره از ناسره تفکیک شود. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر حسن تاجبخش را اینجـــــــــــا بخوانید.
مدیر انتشارات سفیر اردهال، با اشاره به وجود موضوعات بکر در حوزه نشر طب سنتی گفت: با توجه به تمایل ناشران غیر تخصصی به فعالیت در حوزه طب سنتی، به‌نظر می‌رسد نشر طب سنتی لوث شده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با حسین عابدینی را اینجــــــــــــــا بخوانید.
مشاور معاون آموزشی وزارت بهداشت با تأکید بر لزوم شکل‌گیری جریان نقد کتابهای طب سنتی گفت: با ایجاد سد ممیزی برای کتابهای عمومی طب سنتی، آن هم از سوی مرجعی که ممیزی آثار جزو وظایف پیش‌بینی شده‌اش نیست، موافق نیستم. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر محمدعلی محققی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
مدیر انتشارات چوگان، ضمن اشاره به لزوم حمایت نهاد‌های دولتی از نشر تخصصی طب سنتی گفت: منبع کتابهای حوزه طب سنتی برای مخاطب عام ایرانی، طب چینی و هندی است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با دکتر محمد‌جواد محسنی را اینجــــــــــــا بخوانید.
عضو هیأت علمی بنیاد دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، با تقسیم‌بندی ادبیات علمی تولید شده در حوزه متون دانش پزشکی در سه دسته گفت: اصطلاح طب سنتی معرف ادبیات علمی دانش پزشکی دوران اسلامی نیست زیرا تنها بخشی از دانش این دوره را دربر می‌گیرد؛ دانشی که مرهون دانشمندان نیست؛ بلکه مرهون عوام مردم است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با فرید قاسملو را اینجـــــــــــــا بخوانید.
سه‌شنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۴ - ۰۹:۰۰
نظر شما