نخستین چاپ کتاب «فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال» اثر مشترک سیدمحمد پیری و سعید سلطانی در 11 فصل از سوی انتشارات تیمورزاده راهی بازار نشر شد. در این کتاب مطالب مهم و کاربردی فیزیولوژی پزشکی، جامع و در عین حال خلاصه تشریح شده است.
«فیزیولوژی سلول»، «عصب و عضله»، «فیزیولوژی قلب»، «گردش خون»، «کلیه»، «سلولهای خونی، ایمنی و انعقاد خون»، «دستگاه تنفس»، «اصول کلی و فیزیولوژی دستگاههای حسی و حسهای ویژه»، «نوروفیزیولوژی حرکتی و انسجامی»، «دستگاه گوارش» و «غدد درونریز» عنوانهای 11 فصل این کتاب پزشکی است.
گردآورندگان کتاب در نخستین فصل درباره مباحثی مانند تولید پیامهای عصبی، ساختمان سلول، اعمال و ساختار ژنها، کنترل عملکردژنی و فعالیت بیوشیمیایی سلول و سرطان نکاتی کاربردی را ارائه کردهاند.
آشنایی با فیزیولوژی سلول
در این فصل در معرفی اجمالی از فیزیولوژی سلول آمده است: «واحد زنده پایه بدن، سلول است و هر اندام مجموعهای از سلولهای متعدد و مختلف است که علیرغم اختلافات بارز بین سلولها، کلیه آنها مشخصات پایهای مشابهی دارند.»
انتقال یونها و مولکولها از غشای سلولی، عضلات، داروهای شبه استیل کولین و عضله صاف مهمترین موضوعاتی است که در فصل دوم کتاب مطرح شده است. در سومین فصل کتاب نیز به مباحثی در ارتباط با فیزیولوژی عضله قلب، پتانسیل عمل در عضله قلب، انقباض در عضله قلب، چرخه قلب، تغییرات فشار دهلیزها، دریچههای قلب، صداهای قلب، تنظیم عمل پمپی قلب، الکتروکاردیوگرام و اشتقاقهای سینهای پرداخته است.
کلیاتی درباره گردش خون
نویسندگان در فصل چهارم ضمن اشاره به کلیاتی درباره گردش خون، مواردی همچون قابلیت اتساع عروق، رگها، فشار متوسط پرشدگی سیستمیک، فشار نبض، فشار خون در عروق کوچک و دستگاه لنفاوی، کنترل بلندمدت، کنترل همورال گردش خون، تنظیم عصبی گردش خون، عوامل کنترلکننده برونده قلب و گردش خون کرونر را معرفی و تشریح کردهاند.
«کلیه» موضوع کلیدی پنجمین فصل کتاب است. در این فصل به مواردی مهم درباره بخشهای مختلف مایعات بدن، محاسبه حجم مایع در مایعات بدن، مایعات موجود در فضاهای بالقوه بدن، آناتومی کلیه، جریان خون کلیه، کلیرانس، کنترل دفع کلیوی کلسیم و تنظیم تعادل اسید و باز اشاره شده است.
مکانیسم و عملکرد سلولهای خونی چگونه است؟
در فصل ششم «سلولهای خونی، ایمنی و انعقاد خون» محور بحث قرار گرفته است. مخاطبان در این فصل با مکانیسم گلبولهای قرمز خون، آنمیها، پلیسیتمی، لکوسیتها و انعقاد خون آشنا میشوند. «دستگاه تنفس» نیز موضوع اصلی هفتمین فصل کتاب حاضر است. عضلات تنفسی، کار تنفسی، جریان خون ریوی، مرکز تنفس و کنترل شیمیایی تنفس دیگر موضوعاتی است که در این فصل ز کتاب بررسی شدهاند.
گردآورندگان کتاب در فصل هشتم ضمن اشاره به «اصول کلی و فیزیولوژی دستگاههای حسی و حسهای ویژه» سطوح اصلی عملکرد دستگاه اعصاب مرکزی، انواع سیناپسها، گیرندههای حسی، مدارهای نورونی مسئول پردازش اطلاعات، حسهای پیکری، حسهای درد، سر درد و حرارت، حس بینایی، حس شنوایی و حس چشایی را معرفی کردهاند.
نکاتی درباره نوروفیزیولوژی حرکتی و انسجامی
«نوروفیزیولوژی حرکتی و انسجامی» موضوع اصلی نهمین فصل کتاب را به خود اختصاص داده است. در این فصل اعمال حرکتی نخاع - رفلکسهای نخاعی، قشر حرکتی مغز، مخچه، عقدههای قاعدهای، مکانیسمهای رفتاری و هدفدار مغز، خواب، امواج مغزی و سیستم اعصاب اتونوم بهطور جامع معرفی و تشریح شده است.
خوانندگان در فصل دهم درباره «دستگاه گوارش» و همچنین کنترل عصبی عملکرد دستگاه گوارش، عملکردهای ترشح لوله گوارش و هضم و جذب در لوله گوارش، نکاتی کاربردی را میآموزند.
«غدد درونریز» بحث محوری فصل پایانی کتاب است که مواردی همچون هورمون، غده هیپوفیز، غده تیروئید، غده فوق کلیه، هورمونهای پاراتیروئید و هورمونهای جنسی را شامل میشود.
در بخشهای انتهایی کتاب «فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال» سوالات فیزیولوژی آزمونهای علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی و فهرستی از شکلهای کتاب ارائه شده است.
در بخشی از متن کتاب در سرفصلی با عنوان «سرطان» میخوانیم: «علت سرطان در تمام یا تقریبا تمامی موارد، وقوع جهش یا فعالیت غیرطبیعی ژنهای کنترلکننده رشد و میتوز سلول است. مکانیسم عمده در مرگ ناشی از سرطان، کاهش مواد غذایی در دسترس بدن و مرگ ناشی از بیغذایی است.»
نخستین چاپ «فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال» با شمارگان سه هزار نسخه در 248 صفحه، به بهای 14 هزار تومان، بهطور مشترک از سوی انتشارات تیمورزاده و نشر طبیب روانه بازار کتاب شده است.
نظر شما