به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم اهدای نخستین جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» عصر دیروز (یکشنبه 24 خردادماه 1394) با حضور رضا داوری اردکانی، پرویز ضیاءشهابی، سید محمدرضا بهشتی، حمید طالب‌زاده، علی‌اصغر مصلح و جمعی از علاقه‌مندان و پژوهشگران فلسفه در مرکز فرهنگی موسسه شهر کتاب برگزار شد.
دکتر داوری اردکانی در این مراسم با بیان این که فلسفه دارای قدمت 2500 ساله است اما قدمت تاریخ حکمت به تاریخ بشر برمی‌گردد چرا که انسان بدون حکمت نمی‌تواند زندگی کند، گفت: شصت سال است از فلسفه دفاع می‌کنم و باید از فلسفه دفاع کنم.
وی توضیح داد: فلسفه جزو مظلو‌م‌ترین علوم است و همواره در موضع دفاع قرار دارد، در صورتی که هیچ علمی نیاز به دفاع ندارد. من همیشه به سقراط فکر می‌کنم و این که این فیلسوف هم همیشه در حال دفاع از خود بوده و فلسفه نیز در این موضع قرار دارد.
این متفکر با اشاره به این‌که، فلسفه، مانند تمام علوم نیست، اظهار کرد: فلسفه را باید آموخت. این آموختن با درد و رنج همراه است. فلسفه آرامش می‌آورد اما فیلسوف به هیچ عنوان آرامش ندارد.
استاد فلسفه دانشگاه تهران با ابراز خرسندی و قدردانی از برگزاری جایزه‌ای به نام خود گفت: وقتی در جریان برگزاری این جایزه از سوی مؤسسه شهر کتاب قرار گرفتم، در ابتدا به متولیان پیشنهاد دادم که این جایزه را به نام یکی از استادان من ــ مانند دکتر یحیی مهدوی ــ برگزار کنند.
داوری ادامه داد: اهدا و نامگذاری این جایزه به نام من به نوعی احسان مؤسسه شهر کتاب است که باید از آن تشکر کنم.
فعالیت جوانان علاقه‌مند؛ پاسخ به چرایی وجود فلسفه
این فیلسوف فرهنگ افزود: تنها حکیمان بودند که پرسشی برای طرح کردن نداشتند زیرا آنها دارای بینش بودند. به اعتقاد من دوره بینش به سرآمده است و دوران شنیدن فرا رسیده است. حکیمان با «مرگ» انس داشتند و فیلسوفان با مساله «عدم» مواجه بودند.
وی اظهار کرد: فلسفه با طرح مساله «عدم» آغاز می‌شود و در برابر «چه» قرار دارد. درست است که به شعر و ادبیات هم توجه درخوری نمی‌شود اما «چرایی» وجود آن را هم مطرح نمی‌کنیم، اما برای وجود فلسفه چرایی مطرح می‌شود. باید دقت داشته باشیم که فلسفه به درد «تفنن» نمی‌خورد. من نمی‌دانم چرا فلسفه وجود دارد اما 2500 سال است که وجود دارد. فعالیت جوانان علاقه‌مند و پیگیر در این رشته پاسخی به چرایی وجود فلسفه است.
دکتر فلسفه؛ فیلسوف یا متخصص متون؟
در ادامه این مراسم، پرویز ضیاءشهابی، متفکر و یکی از اعضای هیات داوران نخستین دوره جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» در سخنانی به اقبال دانشجویان برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای فلسفه اشاره کرد و گفت: این اقبال ادامه تحصیل برای من حیرت‌آور است. تمام دانشگاه‌هایی که در تهران در حال فعالیت هستند همه دارای مقطع دکترای فلسفه هستند.
ضیاءشهابی ادامه داد: داوران حاضر در نخستین دوره جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» همه دارای علم و انصاف بودند و البته رساله‌های ارسالی به دبیرخانه این جایزه نیز نشان داد که می‌توان به سنت پژوهش در رشته فلسفه امیدوار بود.
وی با بیان این که پژوهشگران به تاریخ فلسفه اهمیت می‌دهند و نسبت به آن بی‌اعتنا نیستند، افزود: نمی‌توان به این امر امیدوار بود که در دوره دکترا می‌توانیم فیلسوف تربیت کنیم، چرا که این امر امکان ندارد بلکه دانشجویان می‌توانند در متون فیلسوفان بزرگ دقت و در آنها تحقیق کنند.
خدمات داوری و گروه فلسفه دانشگاه تهران
مراسم اهدای نخستین جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» با سخنرانی دکتر علی‌اصغر مصلح ــ یکی از داوران این جایزه و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی ــ ادامه یافت. وی اظهار کرد: قصد دارم در این زمان کوتاه به سنت 80 ساله فلسفه در دانشگاه تهران بپردازم که به واقع مکتبی در فلسفه ایران به‌شمار می‌آید و بر گردن تمام فلسفه‌پژوهان حق زیادی دارد.
مصلح ادامه داد: 80 سال از تأسیس گروه فلسفه در دانشگاه تهران می‌گذرد. این دانشکده باب آشنایی ایرانیان با فلسفه غرب را فراهم آورد. اگر این دانشکده نبود وضعیت آشنایی ایرانیان با فلسفه طور دیگری می‌بود.
وی با تأکید بر این که باید این سنت فکری را پاس داشت، گفت: اگر منتقد و یا دلبسته متفکران اروپایی هستیم باید وجود گروه فلسفه دانشگاه تهران را پاس بداریم. برای کسانی‌که دانایی برایشان اهمیت دارد، فلسفه نیز دارای نقش به‌سزایی است، زیرا عقلانیت و فلسفه نقش پررنگی در زندگی مردم دارد.
مصلح، «فلسفه‌خوانی» را امری دشوار خواند و افزود: یکی از پارادوکس‌های عجیب در مملکت ما این است که ما ایرانیان کارهای سخت دوست داریم که فلسفه‌خوانی یکی از آنهاست.
وی گفت: جوایزی از این دست نشان از سنت فکری و آموزشی در بین اهالی علم و فرهنگ در ایران دارد. استاد داوری، در گروه فلسفه دانشگاه تهران دارای سابقه‌ای دیرین است و حق استادی بر گردن بسیاری از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه دارد.
مصلح یکی از آموزه‌های اصلی دکتر داوری را اهمیت «تاریخ» در نزد او دانست و افزود: وی یکی از متفکران برجسته‌ای است که بیش از 50 سال در رشته فلسفه دست به قلم برده و یکی از نمایندگان سنت تفکر فلسفه ایران معاصر به‌شمار می‌رود و تمامی آثارش دارای صبغه فرهنگ ایرانی است.
«هستی و زمان» مهمترین اثر هایدگر
دکتر سید محمدرضا بهشتی، متفکر و استاد راهنمای پایان‌نامه برگزیده نخستین دوره جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» درباره این پایان‌نامه توضیح داد: رساله انتخاب‌شده از سوی هیات داوران جزو نمونه‌های مناسب از پزوهش‌های انجام‌گرفته در دانشگاه‌هاست و من از نزدیک در جریان تألیف این پایان‌نامه از سوی مؤلف آن بودم.
این استاد فلسفه دانشگاه تهران در سخنانی به ویژگی‌های این اثر پژوهشی پرداخت و گفت: نویسنده این پایان‌نامه که موضوع «هایدگر» را برای رساله خود انتخاب کرده است از دوره کارشناسی ارشد به مساله «هایدگر» پرداخت و آن را در دوره دکتری نیز ادامه داد.
وی افزود: این پژوهشگر در تلاش بود تا بحث بنیاد و زمان را در متون هایدگر بررسی کند. «هستی و زمان» از مهمترین کتاب‌های هایدگر است که هایدگر آن را در ایام جوانی خود نوشت. این کتاب تأثیر زیادی بر اندیشه مغرب‌زمین داشت. وی در این کتاب بحث «پرسش چیست؟» را مطرح می‌کند و آن را در سه سطح ادامه می‌دهد. در سطح نخست، مساله «دازاین» را مطرح می‌کند و در سطح بعدی به سراغ تحلیل «دازاین» می‌رود. در سطح سوم نیز «دازاین» را از منظر زمان بررسی می‌کند.
بهشتی با اشاره به «اصل بنیان و جهت» به‌عنوان یکی از اندیشه‌های مهم هایدگر گفت: هایدگر از جمله متفکرانی است که به لایبنیتس توجه وافری داشته است. این پژوهشگر در پایان‌نامه خود تنها به دنبال اخذ مدرک دانشگاهی نبود بلکه تلاش فراوانی داشت تا به سؤالات خود درباره هایدگر و آرای او پاسخ بدهد.
برگزاری جایزه دکترداوری خردادماه هر سال
در بخش دیگری از مراسم اهدایی نخسین جایزه «دکتر رضا داوری‌اردکانی»، علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی مؤسسه شهر کتاب گزارشی از چگونگی برگزاری این جایزه ارائه کرد.
محمدخانی گفت: این جایزه بدون بودجه دولتی برگزار می‌شود. قصد داریم این سنت را هرساله در خردادماه و با اهدای جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» به پایان‌نامه‌های برتر مقطع دکترا ادامه بدهیم. یکی از اهداف برگزاری این جایزه بررسی وضعیت پژوهش در آثار فلسفی، تشویق دانشجویان فلسفه و دیده شدن کارهای پژوهشی آنها است. اهدای این جایزه برای فضای فکری و فلسفی شرایطی را فراهم می‌کند که بتوان از وضعیت گروه‌های فلسفه دانشگاه‌ها مطلع شد.
وی ادامه داد: دی‌ماه سال گذشته فراخوان نخستین دوره جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» منتشر شد و بیست پایان‌نامه به دبیرخانه رسید که از آن میان چهار پایان‌نامه از دانشگاه‌های اصفهان، علامه‌طباطبایی، تهران و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه به دور نهایی راه یافتند و از میان آن یک پایان‌نامه برگزیده شد.
محمدخانی، دکتر داوری را یکی از استادانی دانست که در تربیت دانشجویان نقش بسزایی داشته و سعی کرده است تا در رسانه‌های جمعی و در ساحت دانشگاه نیز به تبیین جایگاه فلسفه بپردازد.
معاون فرهنگی مؤسسه شهر کتاب به تأثیر اندیشه دکتر داوری بر فضای فرهنگی و اندیشه ایران اشاره کرد و گفت: شهر کتاب در برگزاری همایش‌ها و نشست‌های فلسفی فعالیت‌های مختلفی داشته است و قصد دارد آنها را ادامه بدهد. این برنامه‌ها با مشارکت معنوی و فکری استادان و اصحاب فرهنگ برگزار می‌شود.
بنا به گفته محمدخانی، پایان‌نامه برگزیده نخستین دوره جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» از سوی انتشارات هرمس در قالب کتاب، منتشر خواهد شد.
آمار کتاب‌های فلسفه در یک نگاه
محمدخانی در ادامه سخنان خود به تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده در حوزه فلسفه پرداخت و اظهار کرد: بنا به آمار مؤسسه خانه کتاب، 230 عنوان کتاب در سال گذشته در رشته فلسفه به چاپ نخست رسیده‌اند که از این میان 106 عنوان در رشته فلسفه غرب و 124 عنوان در رشته فلسفه اسلامی بوده است. در رشته فلسفه غرب نیز بیشترین اقبال به فلسفه آلمانی بوده است که 18 عنوان کتاب با موضوع اندیشه‌های نیچه، هگل، هایدگر و کانت منتشر شده است.
وی افزود: در میان آثار فلسفی منتشرشده، تنها یک کتاب با موضوع فلسفه تطبیقی منتشر شده و در حوزه فلسفه مضاف نیز توجه به فلسفه ذهن و آگاهی بیش از سایر موضوع‌های فلسفه مضاف است.
مراسم نخستین جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» با اهدای این جایزه به پایان‌نامه برتر با عنوان «رابطه زمان و بنیاد و جهت در نظر هایدگر» اثر پژوهشی نیرةالسادات میرموسی از دانشگاه تهران پایان یافت.
دوشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۳
نظر شما