با تکیه بر آثار مکتوب جامعهشناسی تفسیری برگزار میشود
توسعه و دگرگونی اجتماعی با سخنرانی ابوالحسین تنهایی
گروه علمی - تخصصی جامعه شناسی توسعه و دگرگونیهای اجتماعی در نظر دارد در نشستی با عنوان «جامعهشناسی توسعه و دگرگونیهای اجتماعی» به بررسی این پدیدهها بپردازد.
تنهایی قصد دارد در این نشست این موضوع را از منظر جامعهشناسی تفسیری بررسی کرده و با تکیه بر آثار منتشر شده در اینباره به بررسی موضوع توسعه بپردازد.
جامعه شناسی تفسیری بخشی از نظریات ماکس وبر، جامعهشناس و نظریهپرداز است که در آن ، فرد و کنش را بهعنوان واحد اساسی و اتم خود در نظر میگیرد. در این دیدگاه فرد بالاترین حد و تنها حامل رفتار معنی دار است. مفاهیمی چون دولت، تجمع، فئودالیسم و نظایر آن، مقولات خاصی از کنش متقابل انسانی را مشخص میسازند. به هیمن دلیل، وظیفه جامعهشناسی، تقلیل این مفاهیم به کنش «قابل فهم» است که بدون استثنا در مورد کنشهای یکایک افراد بشر صادق است.
تنهایی نیز در کتاب تالیفی خود با عنوان «درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعه شناسی» بخشی را به بررسی، شباهت و تفاوتهای دو مکتب عواملگرایی و تفسیرگرایی اختصاص داده است.
در این کتاب، تنهایی بر این باور است که در مکاتب تفسیری جامعه و کنشهای اجتماعی، موضوع اصلی مطالعه جامعهشناسی هستند. پارادایم عواملگرایی اگر چه متغیرهای شناخته شده را بهدرستی، موضوع مطالعه خود قرار میدهد، اما از آگاهی و تفسیر انسان از موقعیت، که واقعیتی در برابر متغیرها است و زمینه لازم برای باز تولید واقعیت یا فرآیند کنشسازی را فراهم میکند، غفلت میورزد. بنابراین چنین پارادایمی واقعیت جامعه را که برایند کنش آدمی در برابر متغیرها است به یک دسته از متغیرهایی کاهش میدهد که جامعهشناس آنها را موثر فرض کرده است. به این ترتیب، مکاتب عواملی نه تنها کاهشگرا هستند بلکه، با رویکردی ایدهآلیستی، آن قسمت از جامعه را مطالعه میکنند که بنابر سلیقه خود در حوزه روابط متغیرها در نظر گرفتهاند و چه بسا از واقعیت اصلی جامعه که در فرایندی پیشرونده درگیر است، دور باشند.
تنهایی در ادامه کتاب خود و در بیان وظیفه جامعهشناسی تفسیری سعی در فهم تفسیر گروههای اجتماعی و کنشهای جامعه شناختی دارد و نه ارائه تفسیرهای شخصی جامعه شناس. در صورتی که مکاتب عواملی در انتخاب گزینهها و متغیرها، پیش از تحقیق در موضوع جامعهشناسی، آن را تفسیر کردهاند. جامعهشناسی تفسیری، نه به معنای تفسیر جامعهشناس از واقعیت، بلکه، به معنای مطالعه عینی تفسیرهای گروهی و اجتماعی مردم یک عصر یا یک نهاد است.
نشست «جامعهشناسی توسعه و دگرگونیهای اجتماعی» یکشنبه ششم اردیبهشت ماه از ساعت 17 تا 19 در محل انجمن جامعهشناسی ایران، واقع در بزرگراه جلال آلاحمد، زیر پل گیشا، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار میشود.
نظر شما