کتاب «موزه و موزه داري در ايران به روايت اسناد» تالیف ندا رسولی سير تاريخی و تحولات اجتماعی - فرهنگی كه در جامعه منجر به تاسيس اتاق موزه شد را دربرمیگیرد.
در بخش نخست «كليات» در اصل سير تاريخی و تحولات اجتماعی - فرهنگی كه در جامعه منجر به تاسيس اتاق موزه شد و گستره زمانی آن تا افتتاح موزه ايران باستان را دربرمیگیرد. موضوعات مورد بحث در این بخش «اهميت باستانشناسی در تحقيقات موزهايی»، «ارتباط تاريخ موزه در ايران با كاوشهای باستانشناسي»، «سير تحول موزهداری در اروپا»، «تاريخچه موزه در ايران»، «سفرنامهها»، «مجموعههای دوره ناصری»، «شكلگيری اتاق موزه» و... است.
از مسائل مهم در این بخش ارائه تاريخچهای از موزه در ايران است كه از هزاره پيش از ميلاد شروع شده از ذخاير سيحون، فرشها و آثار بهدست آمده از دره پازيرك تا بافتهها و آثار فلزی دوران ساسانيان را مدنظر قرار داده است. از رصدخانه مراغه در دوران مغول (كه به گفته دكتر سوسن بياني «رصد خانه خواجه نصير در اصل موزه بزرگی ار آلات و دوات نجوم محسوب میشد) تا زمان تيموريان و مجموعه بینظير امير عليشير نوايی وزير فرهنگدوست سلطان حسين بايقرا كه به جمعآوری ظروف چينی – قاليچهها و خيمههای ابريشم پرداخت و آنها را در خزانهای در جزاير اروميه نگهداری میكرد تا مجموعههاي بینظير دوران صفويه كه در قلعه طبرك نگهداری میشد؛ از اشياء نفيس دوران نادر در گنجورخانه تا اموال ارزشمند خاندان وفا در دوران زنديه و تا اتاق موزه در دوران قاجار ، اطلاعات جالبي ارائه شده است.
همچنين در این کتاب از سفرنامههای دوران صفويه و قاجار نام میبرد كه سياحان ايرانی و خارجي نوشتهاند و در آن از ديدن خزانهها و موزهها و جمعآوری اشياء، ثبت اشيا، چگونگي مراقبت و حفاظت و نگهداری و... سخن گفته شده است.
«اسناد» در بخش دوم كتاب مورد توجه نویسنده واقع شده كه بر اساس تعريف ايكوم و وظايف آن تقسيمبندی و مورد بررسی قرار گرفته است. در اين قسمت نویسنده موضوعات اسناد را مورد واكاوی قرار داده و اسناد مرتبط با موضوعاتی مانند باستانشناسی، حفاری، جمعآوری، نگهداری، نمايش، امنيت موزهها، استخدام، اعتبارات، اسناد تاسيس موزهها و... در پایان آن گنجانده شده است.
از طرفی اسناد مرتبط با موضوعاتی همچون چگونگي تقسيم اشياء عتيقه، صورت ريز وجه ارسالی بابت تاسيس موزه و كتابخانه ملی، تعيين اعتبار برای استخدام هرتسفلد و آندره گدار و پرداخت حقوق آنها، استخدام رييس موزه، مرمت كار، مفتش - نگهبان، آمار بازديد، آمار نقل و انتقالات اشياء ايرانی برای نمايشگاههای خارج كشور و... . در پایان كتاب هم تصاوير اساسنامهها و آيين نامههای برخی موزهها، دستخط ناصرالدينشاه، عكسهاي نخستین اتاق موزه در دوران ناصری و... آمده است.
کتاب «موزه و موزهداری در ايران به روايت اسناد» تدوین ندا رسولی در 434 صفحه، شمارگان یک هزار نسخه و به قیمت 18 هزار تومان از سوی سازمان اسناد و كتابخانه ملی منتشر شده است.
نظر شما