به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم، فقه و امنیت (بررسی مبانی فقهی امنیت در نظام اسلامی با عنایت به تطور و توسعه مفهوم امنیت) عنوان رساله مقطع دکتری محمد اسماعیل نباتیان مسئول پژوهشکده مطالعات راهبردی معاونت امور فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام است که با استمداد از یک الگوی نظری تلفیقی متشکل از نظریه علل اربعه (از فلسفه اسلامی) و مصالح خمسه (از فقه) و روش تحقیق استنباطیِ استنادی، به بررسی موضوع امنیت در فقه پرداخته است و درهمایش شانزدهم کتاب سال حوزه به عنوان اثر شایسته تقدیر برگزیده شد.
انحطاط های امنیتی دوره معاصر که جای‌جای جهان به ویژه سرزمین‌های اسلامی را در نوردیده، بر نگرانی‌های فزاینده امروز بشر افزوده و پایه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی جغرافیای جوامع انسانی را تهدید کرده است. هرچند چالش‌های امنیتی، بشر را در طول حیاتش همراهی کرده؛ اما در دورۀ حاضر، شدت و شکل بیشتری به خود گرفته است. بنابراین، ضرورت دارد صاحبان اندیشه و اربابان نظر، با استفاده از امکانات، فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و منابع معرفتی موجود، راهکارهای برون رفت از انحطاطات امنیتی امروزه را پیش رو بنهند. در این میان، نقش عالمان و فقیهان مسلمان در حل این مسئله پر رنگ‌تر از دیگران خواهد بود؛ زیرا آنان دانشی به نام فقه را در دست دارند که در میان علوم اسلامی، دانشی راهبردی است و به تنظیم و اداره حیات و روابط انسان در ابعاد مختلف با هدف نیل به قرب الهی می‌پردازد.
رساله حاضر، با استمداد از یک الگوی نظری تلفیقی متشکل از نظریۀ علل اربعه (از فلسفه اسلامی) و مصالح خمسه (از فقه) و روش تحقیق استنباطیِ استنادی، به بررسی موضوع امنیت در فقه پرداخته است.
با عنایت به مصالح خمسه و ادله دیگر، غایت فقه، تأمین امنیت انسان در دنیا و آخرت است. این غایت _ به عنوان یک امر حادث _ در گرو تحقق هر چهار علتِ مادی (مواد و منابع امنیت)، صوری (انواع امنیت)، فاعلی (کارگزاران امنیت) و غایی (هدف و مرجع امنیت) است. براین اساس، نگارنده این رساله، مبانی فقهی امنیت را در حوزه‌های مختلف و با عنایت به تقسیمات امنیت در مطالعات جدید امنیت و همچنین گزاره‌های ناظر بر عوامل تهدید و تولید امنیت، از آثار مختلف فقهی شیعه تتبّع و تفحص کرده و با تمسک به نظريه دلالت‌ها (مطابقي، تضمّنی و التزامي) به استخراج و استنباط گزاره‌های فقهی امنیت از اين متون فقهی پرداخته است.
شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۲:۱۸
نظرات