تيرانی: استقبال از «شازده کوچولو» به دلیل فرا زمان و مکان بودن آن است/ معتمدی: اگزوپری درکتابش بر بازگشت به خویشتن خویش تاکید میکند
زهرا تيراني، مترجم كتاب «شازده كوچولو» در نشست بررسی این کتاب گفت: «شازده كوچولو» كتابي جهاني است و چنان که گفته میشود بعد از انجيل پرفروشترين كتاب در جهان محسوب میشود. به گمانم دلیل این استقبال اين است که كتاب حرف دل تك تك انسانهاي روي زمين است. ناهيد معتمدي نيز در این نشست گفت: ترجمه تيراني ترجمهاي بي نقض و روان است و من از اين حيث به اين مترجم تبريك ميگويم.
تیرانی در این نشست گفت: «شازده كوچولو» دغدغه همه انسانهاست و آنچه دغدغه انسان باشد ديگر زمان و مكان نميشناسد. اين كتاب از ایننظر شباهت به کتابهای دینی دارد و براي من اثر ارزشمندي محسوب میشود.
وی همچنین به شرح مختصری از زندگی نویسنده کتاب پرداخت و عنوان کرد: اگزوپري شخصيتي احساسي و عاطفي بود و از خانوادهاي اشرافي در فرانسه برخاست. او در سن چهار سالگي پدرش و در 17 سالگي برادرش را از دست داد.
اين مترجم افزود: اگزوپري مادر مهربان و خوبي داشت كه او را با موسيقي و ادبيات آشنا كرد. جوهره «شازده كوچولو» از كودكي در اگزوپري به وجود آمده بود. وی در سن 26 سالگی خواهرش را از دست ميدهد و در سن 21 سالگي دلباخته دختري ميشود که به دليل شغل خلباني نافرجام باقي ميماند. اين موضوع كه خانواده دختر نگذاشتند با دختر مورد علاقهاش ازدواج كند در روحيه اگزوپري تأثير گذاشت و به اضافه اينكه او جنگ اول و دوم جهاني و فجایع ناشی از آن را تجربه ميكند. سن 14 سالگي او مصادف با جنگ جهاني اول است و جنگ جهاني دوم نيز تا پس از مرگ او ادامه دارد.
وي توضيح داد: در دوران اگزوپري وحشيگريهاي بسياري بين انسانها به وجود آمد. قدرتهاي بزرگ جهان به جان هم افتادند و همه اينها در نوشتن كتابش بي تأثير نبوده. او انساني احساسي بود. او سرانجام با زني ازدواج ميكند كه ويژگيهاي منحصر به فردي داشت اما متأسفانه اگزوپری را درك نميكرد. با وجود این نویسنده «شازده کوچولو» عاشق آن زن بود و با همه روابط سردي كه بينشان بود هيچگاه او را فراموش نكرد. شايد مخاطب اصلي «شازده كوچولو» همسر اين نويسنده فرانسوي است و ميخواهد بگويد كه من چهقدر تو را دوست دارم.
گشتي در دنياي اگزوپري
ناهيد معتمدي، نويسنده و منتقد كتابهاي كودك و نوجوان نيز در اين نشست گفت: ترجمه كتاب «شازده كوچولو» به قلم زهرا تيراني ترجمه رواني است و من بابت ترجمه اين كار به تيراني تبريك ميگويم.
این نویسنده و منتقد نیز به شرح زندگی اگزوپري و عنوان کرد: وی با مرگ برادرش مسئوليت خانواده را بر عهده گرفت و در 1923 به خدمت نيروي هوايي درآمد. در سال 1928 مأموريت ديگري براي رفتن به امريكا پيدا کرد و كتاب «پرواز شبانه» را نوشت كه مورد توجه نویسنده فرانسوي آندره ژيد قرار گرفت و به زودي مقام ادبي و شخصيت هنري اگزوپري به اثبات رسید.
وي افزود: اگزوپري در سال 1935 با هواپيماي خود در اطراف درياي مديترانه زيباييهايي را تجربه کرد و در 1938 به امريكا برگشت. وي در سال 1939 نيز كتاب «زمين انسانها» را نوشت كه در ايران با ترجمه سروش حبيبي منتشر شده است. اين نويسنده به شدت انسان دوست است و قوه تخيل بالايي دارد و سهل و ممتنع مينويسد. شاهكار او «شازده كوچولو» اثري است خيال انگيز كه فلسفه دوست داشتن و عواطف انساني را در سراسر اين كتاب ميتوان ديد. او به انسانهايي را كه در ماديات غوطهور شدهاند و پايبند تعصبات و خودخواهيهايشان هستند به عنوان «آدم بزرگها» به باد مسخره ميگيرد و هرجا كه صحبت از آدم بزرگهاست منظور او آنهايي است كه چنين ويژگيهايي دارند. آدم بزرگها خودبيناند.
كتابي كه با نهايت ايجاز نوشته شده
اين نويسنده يادآور شد: «شازده كوچولو» اثري تأويلي است كه آن را فقط با روح زمان ميتوان كشف كرد. تأويل نگاه انسان را به اثر ادبي دگرگون ميكند و نياز انسان را در زمينههاي فلسفي از ميان برميدارد. شازده كوچولو در اين كتاب سياره صلح را دوست دارد و به پرواز و زندگي نيز علاقهمند است. كشف و دريافت در آثار نمادين و به ويژه «شازده كوچولو» بسيار اهميت دارد. اين اين كتاب با نهايت ايجاز نوشته شده. اين كتاب متعلق به دوراني است كه آلمان نازي فرانسه را اشغال كرده است.
اين منتقد توضيح داد: آثار تأويلي در بستر زمان نقد ميشوند. اين كتاب زماني نوشته ميشود كه نويسنده او در خاك امريكا سرگردان است. او در اوج پختگي اين كتابش را نوشته و فلسفه او نيز متأثر از دوران اوست. هيچكس گوش شنوا ندارد. اگزوپري در عين حال مرد عمل و مرد آسمانهاست. به قول يك روانشناس اگزوپري متكي بر نفس است و از تنش و ماجراجويي باكي ندارد و از مرز ناشناختگي ميگذرد و به شناخت ميرسد و از اين كشور به آن كشور ميرود و نگران آينده اروپاست. اگزوپري زندگي آدمها را به بازي نميگيرد و زندگي در سياره صلح را دوست دارد و شازده حاصل بازگشتن به خود اوست. راوي از زندگي خودش حرف ميزند. تصوير مار بوآ شكل كلاه شاپو، فيل در شكم مار بوآ است كه شازده آنها را ميفهمد اما آدم بزرگها در اين داستان مدام احتياج به توضيح دارند.
معتمدي ادامه داد: آدم بزرگها در شازده كوچولو ظاهربينند و در اينجا فلسفه تعرضي است كه ميتوان درباره آن ساعتها به بحث نشست. او رفتار آدم بزرگها را پرسش برانگيز ميخواند. آدم بزرگهاي او فلسفي-تاريخياند و دو پهلو حرف ميزنند. آنها نوع ديگري ميانديشند و نوع ديگري عمل ميكنند. آدم بزرگها با ميل دروني عمل نميكنند. روساخت داستان داستان خلباني است و ژرف ساخت دروني نوعي بازگشتن به خويشتن است. در صحرا بهانه آب نيست بلكه دغدغه شهريار كوچولو گم شدن حقيقت هستي است. داستان داستان خلبان و شاهزاده است. خلبان فیل را در شكم مار ميكشد و شازده فورا او را ميشناسد.
اين كارشناس ادبيات كودك و نوجوان اضافه كرد: اگزوپري از آدم بزرگها بيزار است. رو ساخت سياره 612 كشور آلمان و درون ساخت آن كره زمين است. نويسنده در اين كتاب زمين انسانها را توصيف ميكند. شاهزاده معناي گمشده زندگي را در اين كره ميبيند و روي زمين به دنبال آن معناست.
كتاب «شازده كوچولو» با ترجمه زهرا تيراني از سوي نشر آموت منتشر شده و در فاصلهاي اندك به تازگي به چاپ سوم رسيده است.
نظر شما