رمان« کلاه جادویی و مجسمه مسی» تازه ترین کتاب محمد حنیف، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات داستانی است.
حنیف نویسندهای است که سعی دارد تکنیکهای متداول داستانی را تا حد لازم درکارهایش مورد استفاده قرار دهد، یعنی اینکه در هیچکدام ازکارهای او شاهد آثاری نیستیم که مثلا فرم یا محتوا از یکدیگر سبقت بگیرند. معماری آثاری حنیف به گونهای است که هم امروزی هستند و هم حاوی باورهایی از روایت کلاسیک.
شخصیت های داستانی این نویسنده عمدتا به گونهای ساخته و پرداخته میشوند که یادآور اسطوره و ابرانسان باشند. باور حنیف این است که اسطورهها در زندگی ما جاری هستند ودر تک تک سلولهای آدمها حضور دارند و بر همین اساس نمیتوان تاریخی از گذشتههای دور را به آنها نسبت داد.
اعتقاد به چنین باوری موجب شدهاست که نویسنده، به عنوان مثال، پارهای از شخصیت رستم یا سیاووش را در قالب شخصیتهایی از دوران مدرن دوباره سازی کند و از همین رهگذر به نوعی داستان برسد که به نام خودش ثبت شود.
از ظاهر امر اینگونه استنباط میشود که حنیف به نوعی روایت کلاسیک مدرن شده اعتقاد دارد. به این معنا که او با تکیه بر شخصیتهای آثار کلاسیک به ساخت شخصیتهایی امروزی نائل میآید که به نوبه خود قابل مطالعهاند.
حنیف در رمان«کلاه جادویی و مجسمه مسی»، شخصیتاش را به اعماق تاریخ میکشاند. تاریخی که از صافی ذهن خودش عبور کرده و به فراخور سلیقه خودش بازسازی شدهاست. شخصیت«سپنتا» در این کار، شخصیتی است که سفری اولیسوار به گذشته خود آغاز میکند و در این گشتوگذار تاریخی به دستاوردهایی میرسد که برای مخاطبی از نسل امروز هم تازگی دارد.
تسلط حنیف برشناخت اسطورههای ایرانی و اسطورههایی از دیگر کشورها باعث پیوندی منطقی و در عین حال حسی شده که از برخورد دو شخصیت اسطورهای از دو کشور ایجاد شده است. نویسنده پیام صلح و دوستی خود را در قالبی خارج از حوزه شعار پردازی در درجه اول به صلح بین اسطورهها کشانده. اسطورهها در سفر عجیب سپنتا در این کار به عنوان سفیرانی آشتی طلب ظاهر میشوند که انسان مدرن را به عنوان زادههای خود به رسمیت نمیشناسند و حتی ازآنها وحشت دارند:«صدای شاهد توی سرش پیچید و ذهنش را برد سمت داستانهایی که مرد میانسال از کثافتکاریهای روسای شهر برایش تعریف کرده بود و فکر کرد اگر تمام کشور همین اوضاع حاکم باشد، اگر گوشی برای شنیدن حرف حق نباشد...و این طور بود که یکدفعه هول برش داشت، تنش لرزید و کوشید جلوی احساس تازهای را که در وجودش پا میگرفت و تازه داشت کشفش میکرد بگیرد...»
نکتهای که خواننده باید درحین خواندن این اثر بدان توجه کند، وجود لایهای از طنز ملایم و زیرپوستیاست. ترس اسطورهها ازآدمهای مدرن، جلسات متعدد آنها در شناخت اینگونه آدمها و همچنین چارهجویی ها برای برائت جستن از انسان مدرن به عنوان نتیجههای اعمال خود، گرچه با زبانی رسمی عنوان شدهاند اما خرده طنزی را با خود یک میکشند که میتوان به عنوان نمک کار ازآنها یاد کرد.
رمان«کلاه جادویی و مجسمه مسی» در شمارگان 1200 نسخه با قیمت 12000 تومان از سوی انتشارات عصر داستان منتشر شده است.
نظر شما