خورشید ری در آینه کتاب/14
اندیشمندی که فلسفه را غنا بخشید و روحانیای که اهمیت زبانهای خارجی را درک کرد/«عصار» و «حقشناس» دو بزرگ آرمیده در جوار عبدالعظیم(ع)
آیتالله سید محمدکاظم عصار و آیتالله عبدالکریم حقشناس دو تن از مهمترین متفکران و نویسندگان مدفون در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) هستند. آیتالله عصار، با نگارش برخی کتابها و تربیت شاگردان بسیار سهم مهمی در غنای مباحث فلسفی در ایران معاصر داشت. آیتالله حقشناس نیز یکی از نخستین روحانیانی بود که اهمیت فراگیری زبانهای خارجی را درک و به زبانهای فرانسه و انگلیسی تسلط کامل پیدا کرد.
سیدمحمدکاظم عصار
آیتالله سیدمحمد کاظم عصار در سال 1266 شمسی در سامرای عراق به دنیا آمد و در سال 1353 در تهران درگذشت. وی یکی از نویسندگان قانون حقوق مدنی و استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود. مرحوم عصار در دورهای نیز ریاست این دانشکده را بر عهده داشت.
یکی از مهمترین دغدغههای زندهیاد آیتالله عصار تربیت شاگردان مبرز در فقه و فلسفه بود، به قسمی که هرکدام از شاگردان او امروزه چهره مهمی در فلسفه و حکمت امروز ایران دارند. از میان شاگردان این متفکر اثرگذار میتوان به این اشخاص اشاره کرد: مهدی محقق (رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی)، سیدحسین نصر، منوچهر صدوقی سها و زندهیادان آیتالله سید جلالالدین آشتیانی، عبدالجواد فلاطوری، سیداحمد فردید، سيدمحمدرضا علوی تهرانی، بدیع الزمان فروزانفر، محمدتقی دانش پژوه و متفکر و ادیب شهیر مصری رمضان صلاح الصاوی. هرکدام از این شاگردان با نگارش کتابهای بسیاری سهم مهمی در گسترش فلسفه اسلامی در سطح جهان داشتهاند.
از میان کتابهای زندهیاد عصار که امروزه منتشر شده و در دسترس است میتوان به این عناوین اشاره کرد: «مجموعه آثار عصار» به اهتمام سید جلالالدین آشتیانی، «رساله در برخی از مسائل الهی عام» با ویرایش منوچهر صدوقی سها، «دروس منطق و فلسفه»، «شذراتی در جبر و اختیار»، «مقالاتی در وحدت وجود»، «تفسیر سوره حمد»، «حاشیه بر رسائل شیخ انصاری»، «حاشیه بر کفایة الاصول ملامحمد کاظم خراسانی»، «علم حدیث»، «تقریر دروس فقه و اصول شریعت اصفهانی، و آقا ضیاء عراقی و شرح و تعلیقاتی بر آن»، «اجابة الدعا فی مسالة البداء» و «تعلیقه بر منظومه حاج ملاهادی سبزواری».
لازم به توضیح است که کتاب «علم الحدیث» عصار با ترجمه صلاح الصاوی به زبان عربی هم منتشر شده است. مقدمه این کتاب به قلم سیدحسین نصر است.
آیتالله میرزا عبدالکریم حقشناس
میرزا عبدالکریم حقشناس در سال 1298 در تهران بهدنیا آمد و در سال 1386 درگذشت. نام ایشان به عنوان چهره مبرز در سه حوزه فقه، فلسفه و عرفان ثبت شده است. وی از نخستین کسانی است که در حوزههای شیعی اهمیت فراگیری زبانهای خارجی را درک کرد، بهگونهای که بهجز زبان عربی به دو زبانهای فرانسه و انگلیسی نیز تسلط کامل داشت و به راحتی به این سه زبان تکلم میکرد.
حقشناس دروس مقدماتی و ادبیات را در محضر مهدی آشتیانی آیتالله محمدرضا تنکابنی و دروس را از مهدی آشتیانی فراگرفت و بعدها به حلقه دروس فقه و اصول آیتالله سید محمدتقی حجت و سید احمد خوانساری و سید حسین طباطبایی بروجردی پیوست. مدتی نیز از محضر فقه و اصول سید روحالله خمینی(ره) بهرهمند شد و از آیتالله سیدمحمدتقی حجت و شیخ عبدالنبی عراقی اجازه اجتهاد گرفت.
آیتالله حقشناس در سال 1332، در میان تحصیل خود در قم به دستور آیتالله بروجردی، مرجع عام شیعیان آندوره و زعیم حوزه علمیه قم، به تهران آمد و پیشنمازی مسجد امینالدوله را به عهده گرفت. وی مدتی نیز ریاست مدرسه فیلسوفالدوله و سپهسالار را بر عهده داشت و خود نیز در این مدارس به تدریس مکاسب و کفایه در «فقه و اصول» و منظومه حاج ملاهادی سبزواری در «حکمت و فلسفه» مشغول بود.
حقشناس تقریرات دروس سه استاد خود مرحوم آیات حجت، خوانساری و بروجردی را در قالب سه کتاب منتشر کرد.
از مجموعه سخنرانیها و دروس زندهیاد آیتالله حقشناس کتاب سه جلدی «از ملک تا ملکوت» به همت بازماندگان و شاگردان منتشر شده است. همچنین گزیدهای از این سه جلد به صورت تکجلدی نیز منتشر شده است. سایت مرحوم آیتالله حقشناس این کتابها را در قالب فایلهای pdf و word برای دانلود قرار داده است. این کتابها را از اینجا دانلود کنید.
همچنین برای دانلود چکيده متن سخنرانیهای آيتالله حقشناس به صورت فايل های تصويری به این نشانی بروید.
نظر شما