خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ــ این هفته را هفته گرامیداشت مقام حضرت عبدالعظیم (ع) نام‌ نهاده‌اند؛ سیدالکریمی که ری از حضور او قبله پایتخت ایران شده است. کتاب‌های نوشته‌شده درباره حضرت عبدالعظیم (ع) را که ورق می‌زنیم، به نام محققانی برمی‌خوریم که به ابعادی گوناگون از زندگانی، شخصیت و آثار آن حضرت پرداخته‌اند که در این میان نام آیت‌الله رضا استادی، دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه  نیز دیده می‌شود.
 
مجله «نورعلم» در سال 1372 به قلم آیت‌الله رضا استادی مقاله‌ای با عنوان«آشنایی با حضرت عبدالعظیم علیه‌السلام و مصادر شرح‌حال او» به چاپ رساند که مؤلف علاوه بر کتاب‌شناسی، به سؤال‌هایی درباره تولد، زندگانی،‌ وفات و مدفن آن حضرت پاسخ داده بود.
 
در سال  1383 نیز کتابی با عنوان «فدک: خمسه طیبه/ دعای ندبه/ امامت/ حضرت عبدالعظیم» به قلم آیت‌الله رضا استادی توسط انتشارات «قدس» به چاپ رسید که نزدیک به 100 صفحه ورق‌های پایانی آن به حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) اختصاص دارد. این پژوهشگر و استاد حوزه در این بخش به مواردی نظیر «پاسخ‌هایی به سؤالاتی پیرامون حضرت عبدالعظیم»، «زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی»، «درباره حضرت عبدالعظیم» و «چند نکته شایان بررسی درباره حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)» پرداخته است. به باور بسیاری از محققان، مجموع این مقاله و کتاب، نوشتاری جامع درباره حضرت عبدالعظیم (ع) است که هم‌چنان به عنوان منبعی صحیح و مؤثق دست‌مایه پژوهش درباره عبدالعظیم قرار می‌گیرد.
 
این‌روزها که با نام و یاد حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) گره خورده است، به گفت‌وگو با استاد آیت‌الله رضا استادی نشستیم تا راه‌حلی برای باز کردن گرهی که در برخی روایت‌های منسوب به آن حضرت مشاهده می‌شود، بیابیم. تحلیل آیت‌الله استادی از روایتی که به نادرستی از زبان عبدالعظیم (ع) نقل شده است و هم‌چنین معرفی بهترین آثار درباره این حضرت را می‌خوانید.
 
ـ در میان روایات منسوب به حضرت عبدالعظیم (ع) که ایشان را به عنوان راوی مستقیم یا با واسطه به معصوم می‌پیوندد، روایاتی به چشم می‌خورد که از اسرائیلیات، مخالف قرآن و مسلمات اسلامی و منطبق بر بخش‌هایی از عهد عتیق است. نظر شما درباره این روایات چیست؟ آیا روایات منسوب به حضرت عبدالعظیم (ع) نیاز به پالایش متنی و سندی ندارند تا مشخص شود کدام روایات به‌راستی از ایشان‌اند و کدام نه؟ برای نمونه می‌توان به روایت مرتبط با حضرت نوح و ماجرای کنار رفتن لباسش هنگام خواب اشاره کرد  _{(مسند حضرت عبد العظيم حسني (ع)، عزیزالله عطاردی، جلد اول، صفحه 249)}

این روایت در جلد دوم و چاپ سی‌ام کتاب «علل الشرائع» شیخ صدوق (علیه‌رحمه) از علی بن ‌احمد بن محمد و دو واسطه دیگر از حضرت عبدالعظیم (ع) از علی ‌بن ‌محمد العسکری (یعنی امام هادی (ع)) نقل شده است. از آن‌جایی که علی ‌بن ‌احمد ‌بن محمد را در کتاب‌های رجال مؤثق ندانسته‌ و گفته‌اند که مجهول‌الحال است، بنابراین روایت او از درجه اعتبار ساقط است و قابل استناد نیست.
 
ـ به نظر شما آثار امروزین درباره حضرت عبدالعظیم (ع) چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
با این‌که حضرت عبدالعظیم (ع) از امام رضا (ع)، امام جواد (ع) و امام هادی (ع) روایاتی نقل کرده اما تعداد کمی از آنها باقی مانده و بقیه به‌دست ما نرسیده است. این تعداد روایت رسیده به دست ما باید مانند سایر روایات منقول در کتاب‌های حدیثی، از حیث متنی و سندی مورد بررسی قرار گیرد و آن‌ چه متنی متین و سندی مطمئن دارد مورد قبول واقع شود نه همه روایت‌ها. بنابراین آن‌ چه از روایات منسوب به آن بزرگوار امروزه در اختیار مردم قرار می‌گیرد باید از نظر متن و سند قابل استناد باشد.
 
ـ بهترین آثار درباره آن حضرت از دیدگاه شما کدام‌اند و چرا؟
 چند سال پیش کنگره‌ای به نام حضرت عبدالعظیم (ع) برگزار شد و آثاری که می‌تواند درباره آن بزرگوار مفید باشد، در مجموعه‌ای چهارجلدی با عنوان «مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسني (ع)» در سال 1382 توسط انتشارات «دارالحدیث» به صورت کتاب و مقاله انتشار یافت. این اثر در کتابخانه‌ها موجود است و علاقه‌مندان می‌توانند به آن‌ مراجعه و این کتاب را مطالعه کنند.
 
اما کتاب «مسند حضرت عبدالعظيم حسني (ع)» نوشته مرحوم عزیزالله عطاردی (رحمت‌الله علیه) اگرچه ممکن است برخی نقاط ضعف هم داشته باشد اما یکی از بهترین کتاب‌ها درباره این شخصیت بزرگوار است. البته باید توجه داشت که هدف مرحوم عطاردی جمع‌آوری روایات منسوب به حضرت عبدالعظیم (ع) بوده و درصدد بررسی و قضاوت از حیث اعتبار و عدم اعتبار نبوده است. اگر یکی از دانشمندان، این کار را به عهده بگیرد و روایت‌های معتبر و غیر معتبر آن را بیان کند، کار سودمندی خواهد بود.