داوود علیبابایی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر و مدیرمسئول انتشارات «امید فردا» در یادداشتی که برای ایبنا ارسال کرده است، ضمن نقدهایی به وضعیت کنونی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، پیشنهادهایی برای ارتقا و ایفای بهتر مسئولیتهای آن ارائه میکند.
1. گرچه همه میدانند که «اتحادیه» یک تشکل صنفی است، ولی نباید فراموش کرد که «اتحادیه ناشران و کتابفروشان» برخلاف بسیاری از اتحادیههای دیگر بار فرهنگی هم به دوش دارد زیرا تمام اعضای آن افرادی فرهیخته و فرهنگدوست هستند چرا که ناشر و کتابفروشاند. همچنین اعضای این اتحادیه، بار صنعت نشر را هم به دوش میکشند زیرا دهها شغل دیگر به این صنعت فرهنگی، وابستگی دارد و با افت صنعت نشر و ایجاد رکود در بازار کتاب ــ که وابستگی کامل به عملکرد اتحادیه دارد ــ این مشاغل نیز دچار مشکل اقتصادی و مالی میشوند. در واقع، در این برهه، صنعت نشر نیز به حمایت فرهنگی، مالی و معنوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیازمند است.
2. یکی از موارد مهم در رسالت اتحادیه ناشران و کتابفروشان، تعامل با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است ولیکن این تعامل باید به منظور حفظ منافع و مصالح ناشران باشد که مسئولان این اتحادیه تنها منافع فردی و شخصی خود را در تعامل با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدنظر قرار ندهند و دیگر ناشران را ــ که به سرمایهداران ورشکسته معروفاند ــ به فراموشی نسپارند.
3. مورد بعد خرید کتاب از ناشران است که جلسات آن هر از گاهی تشکیل میشود و تنها 100 یا 200 نسخه برخی کتابها خریداری میشود. در این حالت ناشر مجبور میشود کتابهای خود را حداکثر با شمارگان 500 نسخه منتشر سازد و در شناسنامه کتاب دو هزار یا سه هزار نسخه قید کند. شایعاتی مبنی بر تبعیض در پیشخرید کتاب از ناشر و پرداخت وامهایی با بهره 21 درصد، ایجاب میکند که اتحادیه ناشران و کتابفروشان به عکسالعمل برخیزد و به دور از مسائل سیاسی و جناحی، از حقوق فرهنگی، صنفی، اقتصادی و شهروندی همه ناشران دفاع کند.
4. «تعاونی ناشران و کتابفروشان تهران» که زیر نظر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران فعالیت میکند هماکنون دچار مشکلات حاد مالی شده است. من به عنوان یک عضو اتحادیه، خواهان انتخاب هیات مدیرهای برای اتحادیه هستم که بتوانند دوباره تعاونی را به وضعی در آوردند که در زمان مدیر عامل اسبق فعالیت میکرد. اتحادیه، تنها نباید جنبه فرهنگی داشته باشد بلکه باید به کار اقتصادی نیز بپردازد زیرا صنعت نشر جنبه اقتصادی نیز دارد. بجاست تعاونی ــ که در چندساله اخیر دچار مشکل مالی شده است ــ به یاری ناشران و کتابفروشان فعال و متمول اقدام به واردات کاغذ، مقوا و زینک بکند و بدین صورت ناشران بتوانند با سهام خودشان کاغذ و مقوا را به قیمت مناسب از تعاونی دریافت کنند. متأسفانه افت و رکود کنونی تعاونی ناشی از مدیریت ضعیف و بیتدبیری هیات مدیره فعلی اتحادیه قلمداد میشود و «داستانی است که بر هر سر بازاری هست».
5. من به عنوان یک ناشر خواهان انتخاب هیات مدیرهای هستم که دارای این مشخصات و خصوصیات باشد:
الف. هیات مدیره باید آزادی در اندیشه داشته باشد تحت تأثیر مسائل حاشیهای، جانبی و سیاسی قرار نگیرد.
ب. هیات مدیره باید آنقدر جسارت و جرات داشته باشد که بتواند در برابر کارشکنیها و نقض حقوق فرهنگی، شهروندی و اقتصادی ناشران موضعگیری کند و منافع فردی را بر منافع گروهی ترجیح ندهد.
ج. هیات مدیره و دبیر اتحادیه نباید مرثیهسرا یا مدیحهگوی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشند.
د. هماکنون چندین ناشر به علت بدهی مالی در زندان به سر میبرند و ناشران بسیاری هم با مشکل مالی مواجهند. برخی دیگر نیز به علت عدم تمکن مالی نمیتوانند شمارگان کتابشان را بیش از 200 تا 300 نسخه در نظر بگیرند. اتحادیه باید صندوق قرضالحسنهای تأسیس کند و از ناشران پرکار و متمول کمک بگیرد. دیگر ناشران و کتابفروشان هم هر ماه مبلغی در این صندوق قرار دهند تا مشکلات ناشرانی که مشکل اقتصادی دارند، برطرف شود.
نظر شما