به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) از قم، حجت الاسلام والمسلمین مهدی حقی با اشاره به فرآیند ارزیابی همایش کتاب سال حوزه، اظهار کرد: تاکنون 16 دوره از همایش کتاب سال حوزه برپا شده و نیاز بود تا این همایش را از لحاظ کمی، کیفی، نقاط ضعف و قوت و داوری ها مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.

مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه ابراز داشت: یکی از برنامه هایی که همه ساله در همایش کتاب سال حوزه برگزار می شود، توجه به یکی از خلأهای موجود در فضای حوزه است.

نیازسنجی دانش‌های حوزوی، رویکرد شانزدهمین همایش
دبیر همایش کتاب سال حوزه ادامه داد: در همایش امسال، "نیازسنجی دانش های حوزوی" رویکرد اصلی ماست تا مؤسسات و محققان با پژوهش های اولویت دار بیشتر آشنا شوند.
حجت الاسلام والمسلمین حقی یادآور شد: ثمره این نیازسنجی، تعیین اولویت های پژوهشی در هر رشته دانشی است.
رونمایی از 5 اثر نیازسنجی پژوهشی
وی با بیان این مطلب که در شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه از 5 اثر نیازسنجی پژوهشی رونمایی خواهد شد، گفت: اولویت های پژوهشی "مناسبات دین و روانشناسی"، اولویت های پژوهشی "تفسیر و علوم قرآن"، اولویت های پژوهشی "اقتصاد اسلامی"، اولویت های پژوهشی "تربیت در حوزه های ‌علمیه" و اولویت‌های پژوهشی "ادبیات ‌داستانی" 5 اثری هستند که مجموعاً 5387 عنوان پژوهشی در آن جمع آوری شده است.
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه افزود: 1151 عنوان از این تعداد مذکور، اولویت الف و فوری را تشکیل می دهند.
دبیر همایش کتاب سال حوزه در ادامه به تشریح فعالیت ها در این همایش پرداخت و گفت: این همایش از سال 1378 با هدف شناسایی و معرفی آثار برتر مکتوب حوزه های علمیه فعالیت خود را آغاز کرده که در کنار آن، شناسایی شخصیت های علمی، پژوهشگران و چهره های فعال در عرصه نگارش و معرفی آنان به جامعه علمی از نتایج آن است.

حجت الاسلام والمسلمین حقی ادامه داد: تقریبا از 5 دوره اخیر، بهترین پایان نامه سطح 4 حوزه های علمیه نیز در این همایش معرفی و مورد تجلیل قرار می گیرد.
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه تصریح کرد: ترویج فرهنگ پژوهش و نگارش، ارتقاء سطح کیفی و کمی آثار مکتوب، تعیین نقاط ضعف و قوت از جهت کیفی و کمی و تعیین سمت و سوی حرکت دانش در رشته های گوناگون حوزوی از دیگر اهداف برگزاری این همایش است.

روند انتخاب آثار برتر
دبیر همایش کتاب سال حوزه با بیان روند انتخاب کتب و پایان نامه های برتر، یادآور شد: آثاری که به دبیرخانه همایش ارسال می شود، در گروه های گوناگون علمی گونه بندی خواهد شد که ما امسال 16 گروه علمی را داشته و هر گروه برای خود یک هیئت داوری مرکزی دارند که از میان 3 تا 5 نفر از کارشناسان شناخته شده و چهره های معروف آن رشته دعوت به عمل آمده و با نظر شورای علمی همایش به عنوان هیئت داوران آن گروه انتخاب می شوند.

حجت الاسلام والمسلمین حقی ادامه داد: کتب و پایان نامه ها وارد گروه خود شده و به وسیله هیئت داوران مورد ارزیابی اولیه قرار گرفته و بر اساس فاکتورها و شاخص ها امتیاز داده می شوند و هر اثری که حداقل نمره لازم را کسب کند، وارد مرحله دوم داوری شده و اگر نتواند نمره مناسب را به دست بیاورد، از دور رقابت خارج خواهد شد.
وی تأکید کرد: یک اثر با سه امضاء کارشناسان از رقابت حذف خواهد شد.
روند بررسی در مرحله دوم ارزیابی آثار
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به روند بررسی در مرحله دوم، بیان داشت: بعد از آنکه یک اثر به مرحله دوم راه پیدا کرد، به کارشناسان متخصص، آن کتاب تحویل می‌شود تا آن را مورد ارزیابی قرار دهند؛ چراکه برخی کتاب ها با اینکه در موضوع خاصی نوشته شده اند؛ ولی شاید آن موضوع گرایش های گوناگون داشته یا میان رشته ای باشد؛ به همین دلیل به کارشناسان متخصص آن کتاب داده می شود تا بر اساس 15 فاکتور و شاخص به آن اثر نمره داده شود.
دبیر همایش کتاب سال حوزه افزود: داوری های تفصیلی مرحله دوم بیش از دو ماه به طول خواهد انجامید و پس از اتمام مرحله دوم، اثرات برگزیده به هیئت اولیه باز می‌گردد تا داوری داورها مورد ارزیابی قرار گیرد و احیانا خطاها برطرف شود.

مرحله سوم و شورای هفت نفره علمی
حجت الاسلام والمسلمین حقی با اشاره به اینکه در این مرحله هیئت داوران کاندیداهای برگزیده را اعلام خواهند کرد، ابراز داشت: کاندیداهای برگزیدگی در اختیار شورای هفت نفره علمی قرار می گیرند و این عزیزان پرونده مجموعه این فرآیندها را دوباره مورد بررسی قرار می دهند تا صحت آن را تأیید کرده و آن اثر را به عنوان برگزیده یا شایسته تقدیر معرفی می کنند.

بخش جدید همایش کتاب سال حوزه
وی افزود: از سال گذشته علاوه بر کتاب برگزیده و شایسته تقدیر، بخش جدیدی را با نام آثار شایسته تحسین نیز در نظر گرفتیم و از نویسندگان آنان هم تجلیل به عمل خواهد آمد.
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه تأکید کرد: در این همایش محدودیت کشوری نداریم و آثاری از کشورهای گوناگون به دست ما رسیده و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
دبیر همایش کتاب سال حوزه با بیان اینکه تحولات خوبی در 10 ساله اخیر در حوزه نشر صورت پذیرفته است افزود: آنچه مسلم است، رشد کیفی کتب در 10 سال اخیر بوده؛ چراکه مجموعه آثار به جهت روشی و  محتوایی رشد قابل توجهی داشته و حتی به جهت کیفیت نشر و چاپ نیز پیشرفت های چشمگیری داشته ایم؛ چراکه بخشی از نمرات به این مقوله تعلق می گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین حقی با اشاره به کتاب وضعیت شناسی آثار کتاب حوزه، ابراز داشت: در سال های اخیر در کنار همایش، مجموعه اطلاعات آثار داوری شده را مورد تحلیل و ارزیابی جامع قرار دادیم که در همایش گذشته آن را در قالب کتاب "وضعیت شناسی آثار کتاب حوزه" منتشر کرده و در آن آثار حوزوی را در 8 دوره مورد تحلیل محتوایی قرار دادیم.
وی ادامه داد: امسال نیز نشست هایی را برگزار خواهیم کرد تا نسبت به آسیب های موجود در آثار مکتوب حوزه از جهت کمی و کیفی، ارزیابی و تحلیلی از کارشناسان داشته باشیم و آن را در قالب کتاب وضعیت شناسی کتاب حوزه در اختیار محققان و مدیران قرار خواهیم داد تا در برنامه ریزی های خود از آن استفاده کنند.

استفاده از 250 پژوهشگر در ارزیابی
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه با بیان اینکه در جریان همایش کتاب سال حوزه بیش از 250  نفر از فضلا و پژوهشگران کتب را مورد ارزیابی قرار خواهند داد گفت: با این کار، جمعی از نخبگان حوزه در جریان حرکت علمی حوزه های علمیه قرار می گیرند و برکات خوبی خواهد داشت.

دبیر همایش کتاب سال حوزه تصریح کرد: از جمله اتفاقاتی که در کنار این همایش انجام می پذیرد، ارسال لیست کتب برگزیده و شایسته تقدیر به 700 نفر از اندیشمندان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه است که این عزیزان در صورت نیاز، اسامی کتب مورد نیاز خود را اعلام و به صورت رایگان برای آنان ارسال می شود تا مورد نقد و بررسی قرار بگیرد.


نحوه تجلیل از برگزیدگان
حجت الاسلام والمسلمین حقی با اشاره به اینکه وظیفه تعریف شده همایش کتاب سال حوزه، شناسایی و معرفی نویسندگان اثرات برتر است گفت: به غیر از اهداء جایزه به اثرات برتر، معرفی این آثار به اندیشمندان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه می تواند بهترین تشویق برای نویسندگان حوزوی ما بوده که البته اعزام به عمره، تشکیل پرونده نخبگی و حمایت مرکز ملی نخبگان از دیگر کارهایی است که برای نویسندگان برتر انجام خواهد شد.

ارسال بیش از 13 هزار اثر در 16 دوره
وی با اشاره به تعداد آثار رسیده به دبیرخانه همایش در 16 دوره، گفت: تعداد 13040 اثر در 16 سال برگزاری این همایش به دبیرخانه ارسال شده که 537 اثر در طول 15 سال به عنوان آثار برگزیده انتخاب شده و کتب و پایان نامه های سطح 4 سال شانزدهم نیز در حال ارزیابی است.

مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه در ادامه به شانزدهمین دوره کتاب سال حوزه اشاره و اظهار داشت: فراخوان این دوره از ابتدای سال جاری شروع و تا پایان خرداد ماه به طول انجامید که در مجموع 850 اثر به دبیرخانه همایش رسیده که شامل 70 پایان نامه سطح 4 و 680 کتاب است.

موضوعات آثار در شانزدهمین دوره
دبیر همایش کتاب سال حوزه با اشاره به موضوعات آثار ارسال شده به دبیرخانه ابراز داشت: اخلاق(116)، ادبیات و هنر(81)، اقتصاد و مدیریت(31)، تاریخ و سیره(123)، ترجمه(52)، تصحیح و تحقیق(44)، تفسیر و علوم قرآن(71)، تکنولوژی آموزشی(28)، حدیث، درایه و رجال(43)، حقوق و علوم سیاسی(70)، علوم اجتماعی(39)، علوم تربیتی و انسانی(51)، فقه و اصول(114)، کلام(87)، فلسفه(32) و کتب مرجع(12) از موضوعاتی است که به دبیرخانه همایش رسیده است.

ارسال 21 اثر از سوی بانوان طلبه
این کارشناس حوزوی با بیان اینکه 21 اثر از سوی بانوان طلبه به این همایش ارسال شده است گفت: 87 اثر به زبان عربی، 6 اثر به زبان انگلیسی و اردو و مابقی به زبان فارسی است.
حجت الاسلام والمسلمین حقی با بیان اینکه 23 درصد از آثار در داوری های اولیه به مرحله بعد ورود پیدا کردند، تصریح کرد: 230 اثر به مرحله بعد راه یافته است.

تاریخ برگزاری همایش
وی گفت: همایش در نیمه اول بهمن ماه برگزار خواهد شد. 
مدیرکل دفتر مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه یادآور شد: محدودیتی برای انتخاب اثر برگزیده، شایسته تقدیر و شایسته تحسین نداریم و هر کتاب با پایان نامه ای که امتیازات لازم را به دست بیاورد، انتخاب خواهد شد.

دلیل نزول کمی ارسال آثار به همایش
دبیر همایش کتاب سال حوزه با بیان اینکه روند کمی کتاب هایی که به دبیرخانه همایش ارسال می شود، رو به نزول است، اظهار داشت: دلیل اول، هزینه بالای چاپ کتب است که ناشران را با مشکلاتی مواجه کرده و دلیل دیگر انتشار سیاست های خود همایش است که دلیل بر آن شده که نویسندگان ابتدا کتب را آنالیز کرده و آثار خوب را برای ما ارسال کنند.
حجت الاسلام والمسلمین حقی در بخش دیگر از این مصاحبه به جایگاه مقالات علمی در دنیا پرداخت و گفت: امروز گردش اطلاعات علمی در دنیا به سمت مقالات علمی سوق پیدا کرده و معاونت پژوهش حوزه های علمیه نیز به این موضوع توجه جدی دارد.

انتشار سالیانه 103 نشریه با 2500 مقاله

وی با بیان این مطلب که به دنبال ساختار جدید برای مقالات علمی حوزه های علمیه هستیم گفت: در حال حاضر 103 نشریه علمی با 2500 مقاله در سال از سوی حوزه های علمیه منتشر می شود.