خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - آنچه 19 ديماه 1356 در قم رخ داد، يكي از برگ‌هاي برجسته تاريخ انقلاب اسلامي است. در اثر این قیام، زنجیره ای از حوادث و رویدادهای سرنوشت ساز و اثرگذار در سطح كشور پدید آمد؛ به‌طوری كه مبارزان و در رأس آنان امام (ره) بهتر و بیش از پیش از نتایج آن استفاده و روند پیچیده نهضت را به سمت پیروزی حتمی هدایت و رهبری كردند. اهمیت و جایگاه این قیام در این بود كه اولا حركت روبه پیش انقلاب را شتاب بخشید، ثانیاً خصلت اسلامی و مردمی نهضت امام خمینی را ثابت و عیان تر ساخت.
قیام19 دی قم زمینه‌ها و علل و عوامل مختلفی دارد؛ از جمله دوره سخت اختناق و سركوب، درگذشت دكتر علی شریعتی، فضای بازسیاسی و مجموعه حوادث این دوره، شهادت آیت الله مصطفی خمینی و رهبری‌های امام خمینی(ره) و از همه مهم‌تر مقاله اهانت آمیز 17 دی 56، از زمینه‌ها و عوامل مهم قیام 19 دی بود.
در این مقاله که با امضاي مستعار «احمد رشيدي مطلق» در روزنامه اطلاعات به چاپ رسيد، به‌طور صريح، بي‌حجابي فضليت و حجاب، كهنه‌پرستي و ارتجاع معرفي و به ساحت مقدس حضرت امام خمینی(ره)، اهانت و قيام 15 خرداد 1342 توطئه استعمار سرخ و سياه معرفي شده بود.
با انتشار اين مطلب اهانت‌آميز، نخستين واكنش‌ها در شهر قم شكل گرفت. مدرسان حوزه علميه قم درس‌ها را در روز 18 دي تعطيل اعلام كردند و علما و مراجع قم در سخنراني‌هاي خود، به حمايت از امام(ره) و محكوميت اهانت به ساحت ايشان پرداختند. مردم نيز با مشاهده حركت حوزه علميه در روز 19 دي با راهپيمايي به سوي خانه بزرگان حوزه علميه قم خروشان شدند. نيروهاي رژيم پهلوي با مشاهده حركت مردم تصميم به حمله گرفتند و تيراندازي شروع شد. كشتار مردم قم در این روز و سركوب شدید و خشن قیام عمومی در این شهر باعث به اوج رسیدن اعتراضات و راهپیمایی‌ها در اغلب شهرهای ایران در روزهای بعد شد. و از همین نقطه است كه رژیم مقتدر و باثبات پهلوی دچار بحران عمیق و انقلاب شد.
کتابشناسی 19 دی:
مهم‌ترين کتاب‌هایی كه تاكنون در مورد قیام مردم قم در 19 دي سال 1356 منتشر شده است، عبارتند:
- نهضت امام خميني(ره)/ حميد روحاني/ انتشارات اسلامي قم/ 1361.
- تاریخ سیاسی معاصر ایران (جلد 2) / جلال‌الدین مدنی / دفتر انتشارات اسلامی قم / 1362.
- غرور و سقوط / آنتونی پارسونز؛ ترجمه منوچهر راستین / انتشارات هفته / 1363.
- کوثر (جلد 1) / موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره)) / 1371.
- ساواک و روحانیت (جلد 1) / حوزه هنری، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی / 1371.
- سیمای قم، عبدالوحید وفایی، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی/ 1373
- پيامدهاي واقعه قيام‌هاي مردم در قم و تبريز، جعفرحقيقت‌پناه، دفتر نمايندگي رهبري در دانشگاه‌ها / 1374.
- انقلاب اسلامي، ريشه‌ها و چالش‌ها، حسن روحاني، مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي/ 1376.
- حماسه 19 دي قم، علي شيرخاني، مركز اسناد انقلاب اسلامي/ 1377.
- روزشمار انقلاب اسلامی (جلد 2: 1/7/1356 تا 29/12/1356)، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی / 1377.
- جايگاه قيام 19 دي 1356 در انقلاب اسلامي/ ابراهيم طالبي دارابي/ مركز اسناد انقلاب اسلامي/ 1378.
- جواد ملايي‌پور، آذرخش انقلاب، مرکز پژوهش های اسلامی صداوسیما/ 1383
- آذرخشی بر تاریکی / رسول حسن‌زاده / مرکز اسناد انقلاب اسلامی / 1381.
- همگام با مردم در انقلاب اسلامي/ سيد محمد هاشم‌پور يزدان‌پرست/ مركز اسناد انقلاب اسلامي/ 1385.
جمعه ۱۹ دی ۱۳۹۳ - ۰۸:۰۰
نظر شما