نگاهی به کتابهای وحدت حوزه و دانشگاه/ 1
طرح پیشنهادى آیتالله مصباح درباره اصلاح متون درسى حوزه علمیه
بیست و هفتم آذرماه، سالروز عروج شهید آیتالله محمد مفتح از پیشروان اندیشه وحدت حوزه و دانشگاه است. به همین مناسبت، خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در نظر دارد، آثاری ببه با محور «وحدت حوزه و دانشگاه» را معرفی کند.
در بخش اول به موضوع «اسلام و روحانیت» پرداخته شده است که در ابتدا به برخى از ویژگىهاى اسلام از جمله اصالت و صلاحیت کامل آن براى تأمین سعادت فردى و اجتماعى انسان اشاره مى شود. درادامه لزوم آموختن هرچه بیشتر حقایق اسلام مورد تأکید قرار مىگیرد و آمادگى دنیا براى پذیرش اسلام گوشزد مىگردد. سپس تأکید آیتالله مصباح بر لزوم شناخت و معرفى صحیح اسلام براى جبران تقصیرها و کوتاهیهایی مصلحان در گذشته و پرهیز از کجروى هایى که احیاناً در معرفى اسلام انجام دادهاند، مطرح میشود.
بخش دوم به بحث «فلسفه وجودى و جایگاه روحانیت» اختصاص دارد. در این بخش «فلسفه وجودى و ارزش آن»، «جایگاه روحانیت پیش از انقلاب»، «حوزه و روحانیت پس از انقلاب» و «ضرورت حفظ جایگاه روحانیت در میان مردم» مورد بررسی قرار گرفته است.
شناخت اسلام، شناخت نيازهاى جامعه، تبيين اسلام و پاسدارى از آن، شرائط لازم براى روحانى و تبليغ دين به عنوان «وظایت روحانیت»، بخش سوم کتاب را شامل میشود.
آیتالله مصباح یزدی در این کتاب بر این اعتقاد است که «حوزه علميه با وجود امتيازاتى كه بر ساير نظامهاى آموزشى دارد، داراى كمبودها و نارساييهايى نيز هست. وضع حوزه فعلا به گونهاى نيست كه بتواند رسالتى را كه بر عهده دارد به خوبى ايفا نمايد.» (ص 81)
بر همین اساس بخش چهارم کتاب « پيشنهاداتى درباره نظام حوزه» نام دارد. در این فصل ابتدا پیشنهادهاى کلى در مورد وضعیت برنامه و دروس حوزه، وظایف نظام آموزشى حوزه، ضرورت توسعه کمى و کیفى حوزه براى پاسخگویى به مسائل و شبهات بیان شده است. در ادامه خوانندگان با توصیههای آیت الله مصباح درباره رشتههاى تحصیلى فقه و اصول، فلسفه و تفسیر و همچنین پیشنهادهایی برای رونق بخشیدن به بخش تحقیقات علمى در حوزه آشنا میشوند. در بخش پایانی این فصل، طرح جامع پیشنهادى آیتالله مصباح درباره اصلاح متون درسى حوزه برای کسب توانایى در پاسخگویى به نیازهاى دینى جامعه و ایفاى رسالت نشر معارف اسلامى در سراسر جهان و نیز به منظور ایجاد تحولات کمى و کیفى در برنامه هاى درسى و تحقیقاتى حوزه، مطرح شده است.
بخش پنجم با موضوع «حوزه و فرهنگ» به بحث حوزه و انقلاب فرهنگى و همچنین تهاجم فرهنگى و حوزه، اختصاص دارد.
در ششمین بخش از کتاب با محوریت «حوزه و دانشگاه»، پس از آنکه به رابطه حوزه و دانشگاه قبل و بعد از انقلاب اشاره میگردد، «لزوم احساس مسؤوليت در قبال دانشگاه» و «معناى وحدت حوزه و دانشگاه» مورد تبیین قرار گرفته است.
آیتالله مصباح یزدی در بخشی از این فصل به علل عدم تحقق كامل وحدت حوزه و دانشگاه و نتايج آن اشاره میکند. در صفحه 158 کتاب، آمده است: « يكى از موانع تحقق كامل اين وحدت نقايصى است كه در حوزه و روحانيت وجود دارد. وقتى دانشجو شبهه خود را از روحانى بپرسد و پاسخ مناسبى دريافت نكند و يا برخورد نادرستى از او ببيند نسبت به اصل دين ترديد خواهد كرد و با خود خواهد گفت: «اگر دين و مسائل اخلاقى واقعيت داشت، ابتدا خود روحانيون بايد بدان عمل مى كردند، پس چگونه دين را از كسى بياموزم كه خود بدانچه مىگويد عمل نمىكند؟» اگر چنين چيزى پيش آيد چه اميدى وجود دارد كه عقايد اسلامى و آرمانهاى انقلاب پابرجا بماند، جاى آنها در دل است و وقتى دل به شك بيفتد و به شكل صحيح تغذيه نشود اعتقاد خود را از دست خواهد داد.»
در ادامه این بخش، پس از «مقایسه حوزه و دانشگاه»، «علل گرایش طلاب به دانشگاهها» مطرح میشود.
بخش هفتم تشریح «حوزه، کاستىها و خطرها» است و در فصل هشتم که به بیان توصیههاى اخلاقى استاد مصباح در زمینه خودسازى، تزکیه و تهذیب نفس؛ اخلاص؛ ارتباط با خدا و توسل؛ زهد و ساده زیستى؛ استفاده از لحظات عمر و اهمیت دادن به تحصیل اختصاص دارد، کتاب پایان مییابد.
اولین چاپ کتاب «مباحثی درباره حوزه» نوشته آیتالله محمدتقي مصباحيزدي توسط موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در شمارگان 1500 نسخه به بهای 4000 ریال در سال 1375 انتشار یافت.
نظر شما