به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین چاپ کتاب «روایت دختران از زندگی دانشگاهی (نظریه بومی توانمندسازی زنان از طریق آموزش عالی)» به قلم دکتر سمیه فریدونی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات استراتژیک زنان ریاست جمهوری، در 6 فصل از سوی انتشارات جامعه‌شناسان منتشر شده است.
«نظام آموزش دختران در سطح سوم»، «توانمندسازی زنان؛ فصل مشترک ادبیات حوزه تواناسازی زنان» و «فرایند انجام پژوهش» عنوان‌های سه فصل نخست این کتاب است.
نویسنده در این سه فصل به موضوعاتی مانند آموزش دختران، رویکرد‌های مختلف در تحلیل چرایی افزایش حضور زنان در آموزش عالی و مفاهیم عمومی در تواناسازی پرداخته است.
وی درباره مقوله آموزش دختران بعد از اشاره به تاثیر انقلاب اسلامی در ایران بر رشد آمار دانشجویان دختر آورده است که واقعیت‌های بین‌المللی حاکی است که آموزش عالی در سطحی جهانی تغییرات وسیعی را تجربه می‌کند.
تلاش‌های جهانی برای رشد علمی دختران
فریدونی در ادامه این موضوع به تلاش‌های سازمان‌های بین‌المللی برای ارتقا جایگاه زنان پرداخته است: «با قوت گرفتن این یافته که زنان در زمره نخستین مشتریان آموزش عالی در جهان اقتصادی امروز به شمار می‌آیند، سازمان‌های بین‌المللی نظیر یونسکو و بانک جهانی به راهکار‌ها و اتخاذ سیاست‌هایی پرداختند که بتوانند از این موقعیت برای ارتقای موقعیت زنان در جوامع و حضور و مشارکت اثر‌گذار آنان در فرایند‌های گوناگون اجتماعی بهره ببرند که از جمله این راهکار‌ها رسالت‌های جدیدی است که برای آموزش عالی درنظر گرفته شده است.»
وی با ارائه مستنداتی از تلاش‌های بین‌المللی برای ارتقا جایگاه زنان، با تمرکز بر گسترش آموزش عالی برای زنان، به گزارش بانک جهانی که در سال 2012 منتشر شده اشاره می‌کند. در این گزارش آمده است: «زنان تحصیل کرده گوشه‌‌ای در انتظار نمی‌نشینند که مردان شرایط زندگی راحت را برای آنان فراهم آوردند. آنها از مردان برای خرید چیز‌هایی که می‌خواهند بی‌نیازند.»
چرا آمار دانشجویان دختر افزایش پیدا کرده است؟
مولف در ادامه به آمار رشد دانشجویان دختر در ایران اشاره می‌کند: براساس آمار اعلامی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1391 ، نرخ ورود دختران به دانشگاه از 31 درصد در ابتدای انقلاب به 46 درصد در سال تحصیلی 78ــ77 رسید و طی یک دهه به 51 درصد در سال تحصیلی 87 ــ 86 رسید. در آخرین دوره پذیرش دانشجو از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای سال تحصیلی 92ـ91، 67 درصد از پذیرفته‌شدگان را دختران تشکیل داده‌اند.
فریدونی در تحلیل چرایی گرایش دختران به تحصیلات عالی از نظریه‌های «زمینه اجتماعی بوردیو»، «سرمایه انسانی»، «هزینه ـ فایده»، «جهانی شدن» «تضاد» و «فمینیسم» بهره برده است.
سه فصل بعدی کتاب به موضوعات «تدوین نظریه توانمندسازی زنان از طریق آموزش عالی مبتنی بر روش نظریه‌پردازی داده بنیاد»، «تحلیل جنسیت مستندات نظام جمهوری اسلامی ایران در خصوص زنان با تاکید بر آموزش عالی» و «ره‌آورد پژوهش» اختصاص دارند. مقایسه نظریه تواناسازی زنان از طریق آموزش عالی با ادبیات حوزه تواناسازی و یافته‌های جانبی پژوهش از مهمترین مباحثی است که در این فصل‌ها به آنها پرداخته شده است.
تحلیل جنسیتی چیست؟
نویسنده در بررسی تحلیل جنسیتی مستندات قانونی نظام جمهوری اسلامی ایران درباره زنان، با تاکید بر آموزش عالی آورده که از جمله راهکار‌هایی که برای تعیین رویکرد برنامههای گوناگون در سطوح خرد و کلان استفاده می‌شود، تحلیل جنسیت است.
تحلیل جنسیت ابزاری است که با بررسی مستندات قانونی و نیز برنامههای توسعه‌ای می‌تواند نقاط حساس و کلیدی را که بر نابرابری جنسیتی تاثیر داشته یا از سوی برنامه توسعه‌ای خاصی ایجاد می‌شود، نشان داده و بر این اساس میزان دسترسی و میزان مشارکت آنان را در فرایند‌های تصمیم‌سازی آشکار سازد.
فریدونی تحلیل جنسیت را دارای تعاریف گوناگونی می‌داند اما تاکید می‌کند که همگی این تعاریف بر این مسیر اصلی مشترک هستند که تحلیل جنسیت ابزاری است که طبق آن توزیع قدرت بین مردان و زنان که براساس زمان، مکان و گروه‌های انسانی شکل گرفته و نیز ارتباطات اجتماعی مانند طبقه، نژاد، ناتوانی‌ها و غیره که مبتنی بر نگاه‌های جنسیتی نیز هستند، مشخص می‌شود.
وی در کتابش قانون اساسی، سند چشم‌انداز 20 ساله، منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران و سند قانونی اهداف و اصول تشکیل خانواده و سیاست‌های تحکیم و تعالی را از اسناد قانونی منتخب و مرتبط برای تحلیل جنسیت معرفی کرده است.
نخستین چاپ کتاب «روایت دختران از زندگی دانشگاهی (نظریه بومی توانمندسازی زنان از طریق آموزش عالی)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 280 صفحه، به بهای 14 هزار تومان از سوی انتشارات جامعه‌شناسان به بازار کتاب عرضه شده است.
چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۳ - ۱۵:۴۷
نظر شما