پنجاه و ششمین برنامه مناظره با موضوع «سرانه مطالعه» عصر امروز (جمعه 30 آبان 1393) از سیمای جمهوری اسلامی ایران به صورت زنده پخش شد. آنچه میخوانید، خلاصه نظرات شرکت کنندگان در این برنامه است.
فقدان سیاست دراز مدت در حوزه نشر
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، اصلیترین نکات در بروز مشکل حوزه تولید و نشر کتاب را فقدان یک سیاست دراز مدت در حوزه نشر دانست و گفت: همواره شاهد اتخاذ راهکارهای کوتاه مدت و در واقع مسکن درمانی در حوزه نشر بودهایم.
وی اضافه کرد: تولید کتاب به 70 هزار عنوان رسیده است در حال حاضر اگر عناوین کتابهای کمک درسی را کنار بگذاریم حداقل 15 تا 20 هزار عنوان کتاب چاپ اول در حوزه عمومی منتشر میشود.
سرانه مطالعه با نظرسنجی حاصل نمیشود
رضا امیرخانی، نویسنده در بخش نخست سخنان خود عنوان کرد: در سالهای گذشته اعدادی که برای سرانه مطالعه عنوان شد درست نبودند چرا که میزان مطالعه روزانه 76دقیقه در روز اعلام شد در حالی که این عدد جزو خطاهای بزرگ سرانه مطالعه محسوب میشود.
امیرخانی افزود: سرانه مطالعه با نظرسنجی حاصل نمیشود بلکه باید در پی راهکارهای منطقیتر باشیم.
نیاز به مطالعات دقیق داریم
محسن پرویز، نایب رئیس هیات مدیره انجمن قلم ایران نیز در این نشست با بیان این که آمار و ارقامی در گذشته در رابطه با سرانه مطالعه اعلام شد که پایه گذار نوعی اشکال بوده است گفت: 2دقیقه زمان مطالعه در روز اعلام شد که این آمار مربوط به سال 1953 بوده است که بعد از این آمار، عدد اعلام شده پایهای برای انجام اقدامات بعدی شد.
وی افزود: در خصوص سرانه مطالعه نیاز به مطالعات دقیق داریم. تعدد و کتابهای منتشره در سال میتواند به عنوان یک معیار برای تخمین سرانه مطالعه باشد در صورتی که بخش موظفی را از آن حذف کنیم.
پرویز ادامه داد: همچنین میتوان عواملی همچون تعداد نویسندگان، تعداد کتابخانهها و میزان کتابهای امانت گرفته شده از کتابخانهها را نیز در راستای تخمین سرانه مطالعه در کشور مورد استفاده قرار داد .
کتاب از سبد کالای فرهنگی خانوارها حذف شده است
محمدرضا جوادی یگانه، رئیس هیات مدیره پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که آمارهای موجود در رابطه با سرانه مطالعه صحیح نیست عنوان کرد: ولی به طور کلی شواهد نشان میدهد سرانه مطالعه در ایران چه در قیاس با کشورهای دیگر و چه توقع مورد انتظار خودمان از جامعه پایین است.
وی با اشاره به اینکه کتاب از سبد کالای فرهنگی خانوارها حذف شده است، افزود: مشکل اصلی در نظام تولید کتاب، نظام تربیتی کنکور محور، نظام فراغت تلویزیون محور و نظام فرهنگی اقتصاد و سیاست زده است که صنعت نشر و کتاب را دچار ضعف مزمن کرده است.
به گفته جوادی یگانه زمانی که کتابهای ضعیفی نوشته شوند و صنعت نشر روبه زوال رود، شاهد کاهش کتابخوانی در جامعه میشویم.
حمیدرضا کفاش، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه 10 مورد در میزان علاقه به کتابخوانی موثر است، اظهار داشت: سطح فرهنگ خانواده، وضعیت و تجهیز کتابخانه مدارس، نظام آموزشی، نحوه دسترسی دانش آموزان به کتابهای مورد علاقهشان چه در سطح مدرسه چه در جامعه، امکانات برای مطالعه عمومی، تناسب کتابهای منتشره در کشور مطابق با نیازهای دانش آموزان از جمله دلایل قابل ذکر برای این موضوع است.
وی ادامه داد: همچنین نبود فرصت کافی برای مطالعه در نظام درسی کشور، کتابدار مدرسه که در سالیان گذشته حذف شده است، مشکلات مالی خانوارها و دانش آموزان، نبود کتاب در سبد خرید و وجود نداشتن کتابخانه و یا تعداد کتاب مناسب در خانهها عواملی هستند که در میزان علاقه دانش آموزان به کتابخوانی تاثیر دارند.
فرهنگ کتاب خوانی در ایران را رو به افول است
حسین نوش آبادی، معاون حقوقی، پارلمانی و امور استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرهنگ کتاب خوانی در ایران را رو به افول دانست و افزود: در واقع عادت به کتاب خوانی در کشور کاهش یافته است.
وی گفت: برای جامعه ای که مبتنی بر اندیشههای قرآنی است، نباید امروز شاهد این چالش جدی در حوزه کتاب خوانی باشیم.
وی با بیان اینکه باید به دلایل پنهانی این موضوع در کنار دلایل آشکار همچون گرانی و کم کاری نهادهای فرهنگی توجه کنیم اظهار داشت: ما باید فرهنگ کتابخوانی را در جامعه نهادینه کنیم.
نظر شما