خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- اسفندیار معتمدی: یکی از مهمترین و اثربخش‌ترین اختراعات انسانی، خط و نوشتن بود. به درستی نمی‌دانیم که هنر نوشتن چگونه و از کجا آغاز شد. برخی خط ابتدایی بشر را خط تصویری می‌دانند و زمان پیدایش را به حدود 6 هزار سال پیش می‌رسانند و به مردم بابل نسبت می‌دهند.
از آن پس بود که در هندوچین و دیگر نقاط خط به وجود آمد. اختراع خط سبب شد که انسان بتواند اندیشه و عواطف و هنر و مهارت و خبر را به مکانهای دور و نزدیک بفرستد و به زمان‌های بعد منتقل کند. با پیدایش خط بود که ذوق نوشتن و خواندن به وجود آمد و این ذوق به عشقی تبدیل شد که بعضی هستی خود را در نوشتن و خواندن یافته‌اند، به‌طوری که گفته‌اند: هستم اگر می‌خوانم و می‌نویسم و ...
برای آن‌که این عشق را افزایش دهند و ذوق خواندن را عمومیت بخشند، بعضی به معرفی کتاب‌های مطلوب و اثربخش پرداخته، به‌طوری‌که روز و هفته‌ای را به کتاب و کتابخوانی و برپایی نمایشگاه و جشنواره‌های کتاب اختصاص دادند.
هفته کتاب در ایران اکنون 21 ساله شده و از سال‌های نوزادی و کودکی گذشته و حتی نوجوانی را پشت سرگذاشته است. انتظار آن بوده که این‌کار ذوق کتابخوانی را در عموم مردم بیشتر و سطح فرهنگ و دانایی آنها را بالاتر برده باشد. گرچه آمارها رضایت‌بخش نیست و پائین‌تر از سطح انتظارات است، لیکن در عوض موضوع کتاب، نهادها، سازمانها، مشاغل و افراد بسیاری را به خود مشغول داشته است.
تولید کتاب از منظر کمی و کیفی افزایش یافته، تعداد کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها بیشتر شده و انتخاب کتاب ماه، فصل و سال و اعطای جایزه به نویسندگان، مترجمان و ناشران برتر رونقی در بازار کتاب به‌وجود آورده است که مایه خوشحالی است، اما آنچه بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد، افزایش کتابخوان است.
در دهه‌های پیش در برنامه مدارس، ساعتی برای کتاب خواندن منظور شده بود که موفقیتی چندان به دنبال نداشت، اما در سال‌های اخیر که نهضتی در زمینه تهیه، تألیف و ترجمه کتاب‌های حوزه کودک به‌وجود آمده و هنر را در تولید این کتاب‌ها به‌کار برده‌اند و سن و سلیقه کودکان را رعایت کرده‌اند، کم و بیش علاقه‌ای به خواندن در آنها ایجاد شده که امید است همچنان ادامه یابد.
توجه خاص به تألیف کتاب‌های درسی سبب شده که مطالب ساده‌تر، روان‌تر و درست‌تر نوشته شود و نوشته‌ها با تصاویر رنگین و زیبا تکمیل شوند و چاپ کتاب دقیق‌تر و زیباتر صورت گیرد. لیکن مشکلی که به‌وجود آمده تألیف بعضی کتاب‌های کمک درسی است که همه تلاش‌های نویسندگان کتاب‌های درسی را از میان برمی‌دارد.
مسأله آن است که مولفان کتاب‌های درسی می‌کوشند دانش‌آموزان را با پرسش‌هایی روبه‌رو سازند که آنها را به اندیشیدن و تلاش کردن و یافتن راه‌حل مسائل وادارد، اما متاسفانه کتاب‌های کمک درسی انتشارمی‌یابند که پاسخ آن مسائل را همراه دارند و به جای آن‌که برای دانش‌آموز مشکل‌گشا باشد، مانع فعالیت ذهنی او می‌شود.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم درباره اهمیت و جایگاه نشر الکترونیک در دنیای امروز است. نشر الکترونیک و کتاب‌های دیجیتالی و بهره‌گیری از الکترونیک، تحول مهمی در نشر کتاب و نوشته به وجود آورده که بسیار امیدآفرین است؛ به ویژه آن‌که مصرف کاغذ و قطع درختان که مشکل بزرگی محسوب می‌شود، به این وسیله کاهش می‌یابد.
برای آن‌که این عشق را افزایش دهند و ذوق خواندن را عمومیت بخشند، بعضی به معرفی کتاب‌های مطلوب و اثربخش پرداخته، به‌طوری‌که روز و هفته‌ای را به کتاب و کتابخوانی و برپایی نمایشگاه و جشنواره‌های کتاب اختصاص دادند.
هفته کتاب در ایران اکنون 21 ساله شده و از سال‌های نوزادی و کودکی گذشته و حتی نوجوانی را پشت سرگذاشته است. انتظار آن بوده که این‌کار ذوق کتابخوانی را در عموم مردم بیشتر و سطح فرهنگ و دانایی آنها را بالاتر برده باشد. گرچه آمارها رضایت‌بخش نیست و پائین‌تر از سطح انتظارات است، لیکن در عوض موضوع کتاب، نهادها، سازمانها، مشاغل و افراد بسیاری را به خود مشغول داشته است.
تولید کتاب از منظر کمی و کیفی افزایش یافته، تعداد کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها بیشتر شده و انتخاب کتاب ماه، فصل و سال و اعطای جایزه به نویسندگان، مترجمان و ناشران برتر رونقی در بازار کتاب به‌وجود آورده است که مایه خوشحالی است، اما آنچه بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد، افزایش کتابخوان است.
در دهه‌های پیش در برنامه مدارس، ساعتی برای کتاب خواندن منظور شده بود که موفقیتی چندان به دنبال نداشت، اما در سال‌های اخیر که نهضتی در زمینه تهیه، تألیف و ترجمه کتاب‌های حوزه کودک به‌وجود آمده و هنر را در تولید این کتاب‌ها به‌کار برده‌اند و سن و سلیقه کودکان را رعایت کرده‌اند، کم و بیش علاقه‌ای به خواندن در آنها ایجاد شده که امید است همچنان ادامه یابد.
توجه خاص به تألیف کتاب‌های درسی سبب شده که مطالب ساده‌تر، روان‌تر و درست‌تر نوشته شود و نوشته‌ها با تصاویر رنگین و زیبا تکمیل شوند و چاپ کتاب دقیق‌تر و زیباتر صورت گیرد. لیکن مشکلی که به‌وجود آمده تألیف بعضی کتاب‌های کمک درسی است که همه تلاش‌های نویسندگان کتاب‌های درسی را از میان برمی‌دارد.
مسأله آن است که مولفان کتاب‌های درسی می‌کوشند دانش‌آموزان را با پرسش‌هایی روبه‌رو سازند که آنها را به اندیشیدن و تلاش کردن و یافتن راه‌حل مسائل وادارد، اما متاسفانه کتاب‌های کمک درسی انتشارمی‌یابند که پاسخ آن مسائل را همراه دارند و به جای آن‌که برای دانش‌آموز مشکل‌گشا باشد، مانع فعالیت ذهنی او می‌شود.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم درباره اهمیت و جایگاه نشر الکترونیک در دنیای امروز است. نشر الکترونیک و کتاب‌های دیجیتالی و بهره‌گیری از الکترونیک، تحول مهمی در نشر کتاب و نوشته به وجود آورده که بسیار امیدآفرین است؛ به ویژه آن‌که مصرف کاغذ و قطع درختان که مشکل بزرگی محسوب می‌شود، به این وسیله کاهش می‌یابد.
نظر شما