شنبه ۳ آبان ۱۳۹۳ - ۰۹:۱۳
عبدالجبارکاکایی: مشیری شاعری معناگراست اما او را ترانه‌سرا نمی‌دانم

فریدون مشیری شاعر معاصر ایران در سال ۱۳۰۵ در خانواده‌ای اهل فرهنگ و هنر متولد شد. پدرش از علاقه‌مندان ادبیات فارسی بود و مشیری نزد پدر با ادبیات کهن ایران آشنا شد و به سرودن شعر روی آورد. اشعار مشیری سرشار از احساس و اغلب در نقد پدیده‌های مذموم اخلاقی و اجتماعی بود. مشیری علاوه بر شعر،‌ ترانه نیز می‌سرود. به مناسبت سوم آبان، سالروز درگذشت فریدون مشیری نظر عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه‌سرا را درباره ترانه‌های مشیری جویا شدیم.

عبدالجبار کاکایی در گفت‌و گو با خبرگزاری کتاب ایران ( ایبنا)   مشیری را شاعری رمانتیک و معناگرا دانست و درباره ترانه‌های مشیری عنوان کرد: مشیری احتمالاً به دلیل مسئولیت‌هایی که در حوزه موسیقی در قالب شوراهای تخصصی آن زمان داشت به ترانه‌سرایی علاقه پیدا کرد و تعدادی ترانه سرود اما به‌صرف سرودن چند ترانه خوب نمی‌شود کسی را ترانه‌سرا دانست، به همین دلیل فریدون مشیری و یا خانم بهبهانی را ترانه‌سرا نمی‌دانم بلکه هردوی این‌ها شاعر هستند. بااین‌حال به دلیل سادگی آثار این عزیزان و همین‌طور احساسات غلیظی که در اشعار و ترانه‌هایشان وجود دارد می‌بینیم که اهالی موسیقی جذب این گونه آثار می‌شوند.

کاکایی درباره تأثیر مشیری بر ترانه‌سرایان بعد از خود گفت: هرچند روش سرودن ترانه و شعر متفاوت است اما این بدین معنی نیست که نتوان از قابلیت‌های شعر در ترانه استفاده کرد. به‌طور کلی شعر بر ترانه اثر می‌گذارد و به همین دلیل ترانه‌سرایان اغلب تحت تأثیر فضای ادبیات هستند. مشیری هم تأثیر خود را بر ترانه‌سرایان داشته است. ترانه‌سرایان به دلیل گسترده بودن حوزه مخاطبانشان ساده حرف می‌زنند و از همین رو اغلب به سمت آثار شاعرانی که ساده حرف می‌زنند متمایل می‌شوند.

وی درباره ویژگی‌های شعر مشیری و تاثیرش از شعر نیمایی گفت: مشیری از انقلاب نیمایی تنها موسیقی شعر نیمایی را گرفت و سعی کرد نوعی شعر پلکانی با موسیقی یک نواخت و روان به وجود بیاورد که خیلی مخاطب را به دردسر نیندازد. او حتی در زمینه موسیقی شعر نیمایی نیز پیرو نیما نبود. شعر نیما فرازوفرود زیادی دارد و اوزان بندها متغیر است و ارکان زبانش جابه‌جایی بسیاری دارد و مخاطب برای نزدیک شدن به درک مفاهیمش به زحمت می‌افتد، اما مشیری زبانی آسان و بی تکلف دارد؛ شعری پلکانی که قافیه‌ها در آن به شکل سنتی تکرار می‌شوند. تفاوت دیگر شعر مشیری با شعر نیمایی در این است که مشیری در فضای رمانتیزم باقی ماند درحالی که نیما از نوعی رمانتیزم اجتماعی به نوعی سمبولیزم اجتماعی گرایش پیدا کرد و به همین دلیل من نیما را شاعری نمادگرا می دانم اما مشیری شاعری رمانتیک است و به سبب نزدیکی این احساسات به احساسات مردم مورد استقبال آنها قرار می‌گیرد. شعر مشیری در انتقال مخاطبان از شعر سنتی به شعر جدید سهم موثری دارد و اغلب افراد در یک دوره سنی محدود مخاطب شعر مشیری هستند و بعد به دلیل بالا رفتن انتظارشان از زبان از این محدوده خارج می‌شوند.

کاکایی درباره علل ماندگاری و محبوبیت اشعار مشیری در بین عامه مردم گفت: معتقدم بیشتر از آن‌که شعر مشیری نقشی در ماندگاری او داشته باشد احساسات و افکار و عواطف او هستند که باعث محبوبیتش شده‌اند. مشیری شاعری معناگراست. نمونه‌هایی مانند «از همان روزی که دست حضرت قابیل، گشت آلوده به خون حضرت هابیل...» یا آن عاشقانه کلاسیک «بی تو مهتاب شبی...» نشان می‌دهند که مشیری چه افکار و احساساتی دارد. شعر برای مشیری تنها ابزاری برای بیان همین افکار است و او سعی می‌کند به ساده‌ترین شکل ممکن این افکار و احساسات را به مخاطب خود منتقل کند. شاعرانی که به زبان شلاق نمی‌زنند معمولاً موردعلاقه مردم هستند. مردم به دنبال معنا و مفهوم هستند و تنها گروهی از مخاطبان شعر فارسی در جستجوی هنر محض و یا برای مثال پیدا کردن زیبایی در جابه‌جایی ارکان زبان در شعر هستند. مشیری از این جهت که شعری ساده اما سرشار از احساس دارد مورد توجه مردم بوده و هست.

عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه سرای ایرانی متولد سال 1342 در ایلام است. کاکایی فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی تهران است و علاوه بر سرودن شعر و ترانه در زمینه نقد ادبی نیز فعالیت می‌کند. از کتاب‌های کاکایی می‌توان به گزیده ادبیات معاصر ، بررسی تطبیقی ادبیات پایداری جهان، با سکوت حرف می‌زنم و حتی اگر آیینه باشی اشاره کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها