احمد سمیعیگیلانی رمان را حاصل دوره تساهل به جای تعصب، آیندهنگری، پویایی در برابر ایستایی، احترام به فرهنگها و تمدنهای گوناگون و تردید و تأمل در برابر جزم دانست.
در این نشست استاد احمد سمیعی (گیلانی)، عضو پیوسته و مدیر گروه ادبیات معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره موضوع «رمان و مدرنیته» سخنرانی کرد.
استاد سمیعی (گیلانی) در سخنان خود درباره پیدایش رمان و ریشههای آن گفت: رمان که در طلوع عصر جدید و در قرن هفدهم شکل گرفته نه یک مقوله تاریخی، که مقولهای است متعلق به بورژوازی و دوران سرمایهداری. این دوره مقارن است با پایان ظلمت قرونوسطایی و ظهور اومانیسم و رنسانس. از جمله شاخصه های دوران رنسانس شک در مقابل یقین، امکان و بالقوه در مقابل تحقق و بالفعل، احترام به فردیت، طیف الوان بهجای سیاه و سفید، نسبیت بهجای مطلق، تساهل بهجای تعصب، آیندهنگری و کشف نطفههای رشدیابنده در مقابل آنچه رو به زوال است، پویایی در برابر ایستایی، احترام به فرهنگها و تمدنهای گوناگون، و تردید و تأمل در برابر جزم قابل اشارهاند.
وی در ادامه افزود: جهان انسانی در هیچ دورهای گنجینهای چنین متنوع و پرمایه، با هزاران هزار فردیت بیهمتا به خود ندیده است.
مدیر گروه ادبیات معاصر فرهنگستان با اشاره به رابطه رمان با پدیدههای مختلف گفت: رمان با فلسفه، علم، روح زمانه و سرنوشت انسان نسبت دارد، اما فارغ از ساحت نظری، فواید معنوی و کاربردی بینظیری نیز دارد که آن را به مثابه اثر هنری بیهمتا میسازد. در درجه اول خواننده از آن لذت هنری میبرد. به اصطلاح متعارف، مفرح و سرگرمکننده است و التذاذ هنری ناشی از آن از عناصری است که بیانگر تجربههای فکری و احساسی خاص خود نویسندهاند.
وی افزود: خواننده رمان، افزون بر جهان خود، جهانهایی دیگر را میبیند و سیر آفاق و انفس میکند. سیر آفاق و انفس در رمان گستره دید را وسعت بیاندازه میبخشد و خواننده از راه آشنایی با فضاهای فکری و ذوقی و عاطفی رنگارنگ، سعه صدر پیدا میکند و به پختگی ذهنی و نفسانی دست مییابد. از فوائد کاربردی رمان نیز میتوان از خدمت ارزشمند آن به زبان ملی، کارآمدی آن در یادگیری زبان بیگانه و نقش تربیتی آن یاد کرد.
چهلوچهارمین نشست ماهانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور شماری از اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان مانند دکتر محمد دبیرمقدم، دکتر فتحالله مجتبائی، دکتر علیاشرف صادقی، دکتر ژاله آموزگار، دکتر حسن رضائیباغبیدی، دکتر یدالله ثمره، دکتر بدرالزمان قریب، دکتر سلیم نیساری، دکتر محمود عابدی، دکتر محمدعلی موحد، استاد ابوالحسن نجفی، دکتر علیرضا انوشیروانی، استاد کامران فانی و موسی اسوار و همچنین برخی از اعضای هیئت علمی و پژوهشگران فرهنگستان و علاقهمندان برگزار شد.
نظر شما