خبرگزاری کتاب ایران-افشین علا: عمران صلاحی شاعر دنیای امروز ماست. او با زبانی کاملاً امروزی سخن می‌گفت و در به کارگیری نوع زبان، مضامین و نوع واژه‌ها، کاملاً به روز می‌اندیشید. بی شک آثار او بازتاب دهنده حال و هوای دنیای معاصر است. او «روح رندانه طنز» را که در اشعار بزرگانی همچون سعدی و حافظ به بهترین شکل متجلی است به درستی دریافته بود و به بسیار خوب به کار می‌برد.
شیوه طنز شعر عمران سنگ محک و معیار شعر طنز روزگار ماست و کیفیت آثار باقی مانده از او تفاوت طنز شاعرانه و حقیقی را با متن‌های کم ارزشی که امروزه به عنوان طنز و فکاهه ارائه می‌شود، به خوبی نمایان می‌سازد. در جهان شعری عمران «طنز» به عنوان یک اصل قلمداد می‌شد و این شاخصه همواره به عنوان یک روح کلی و مستتر در آثارش جاری و ساری بود. او در اشعارش هرگز طنز را به حاشیه نراند و از سر تفنن «طنز» نگفت.
از ویژگی‌های اخلاقی عمران صلاحی بسیار گفته‌اند. اما آنچه همه متفق القول به آن اذعان دارند این است که او به معنای واقعی کلمه «نازنین» بود. این «نازنین» بودن را مهم‌ترین شاخصه او می‌توان دانست و هر کس و با هر گرایشی که بود و او را می‌شناخت به آن اشاره داشت. این شاعر همچون شعرش بود؛ از فرط تازگی و شکوه توامان، همیشه شگفت انگیز بود و علی رغم شیطنت طنزآمیزی که داشت، هیچگاه حجب و حیا را از یاد نمی‌برد. بی نیازی و چشم و دل سیری و طبع بلندش باعث شده بود که همواره از جایگاهی والا به وقایع زمینی نگاه کند و با تکیه بر ذوق و توانایی‌اش بتواند بی هیچ هراسی نا‌برازنده‌گی‌های زندگی را به تمسخر بگیرد. او هیچ گاه خود را نمی‌دید و علت این نادیده گرفتن به واسطه حرمتی بود که برای انسان و مخاطبانش قائل بود. برای او فرق نمی‌کرد که با فردی عامی یا فاضل روبه‌رو است. من در سال‌های فعالیتم در سروش نوجوان که توفیق همراهی با صلاحی را یافتم، بارها این حالات را در رفتارش دیده بودم. شاخصه‌هایی که او داشت سبب شده بود که حتی من نیز در آن سال‌ها که جوانی بیست و چند ساله بودم، به راحتی بتوانم با وی تعامل داشته باشم و بیاموزم. آن مرد بزرگ حتی در برابر من نیز متواضع بود.
عمران صلاحی در نقد آثار دیگران نیز فروتن بود و همواره ضعیف بودن اثر را با کنایه‌های بسیار ظریف ابراز می‌کرد. کمتر ایراد می‌گرفت، مگر این‌که در جمعی واقعاً صمیمی بود. باید گفت که آثار عمران و شیوه ای که او بنیان گذاشت، خود می‌تواند نقدی باشد بر همه آثار طنزی که امروزه از ظرافت و کنایه آمیزی و ژرف نگری شعر عمران بی بهره‌اند. اگر چه که در وضعیت کنونی روزگار ما شعر طنز دوران رونق خود را سپری می‌کند، اما همچنان با آفات زیادی روبه‌روست و گواه این ماجرا انبوه آثار سطحی تولید شده متأخر است. آنچه اشعار عمران صلاحی به عنوان یک سنگ محک و شاخص به ما گوشزد می‌کند، این است که نگاه طنز پرداز امروز باید از یک نگاه حاشیه ای، دوباره به متن بازگردد و طنز اصیل، طنزی است که در تمام جهان شعری شاعر مستتر باشد. همان گونه که این نوع نگاه در رندی اشعار حافظ و کنایات سعدی به بهترین شکل متجلی است و از مهم‌ترین شاخصه‌های ماندگاری آثار آنان است.
جمعه ۱۱ مهر ۱۳۹۳ - ۰۸:۳۰
نظر شما