به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) پنجمین نشست ضرورت‌های آموزش سواد رسانه‌ای در ایران امروز چهارشنبه (2 مهر) با حضور دکتر علی‌اصغر محکی، مدیرکل سازمان مطالعات فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران، دکتر طاهر روشندل، استاد علوم مدیریت رسانه دانشگاه تهران، دکتر بهروز مینایی، رئیس بنیاد بازی‌های رایانه‌ای، ناصر اسدی، پژوهشگر رسانه، حامد امامی، دبیر همایش سواد رسانه‌ای، دکتر بهاره نصیری، پژوهشگر و استاد دانشگاه، دکتر یادگاری، مدیر گروه دانش رسانه‌ای صداوسیما و دکتر محمد سلطانی‌فر مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار شد.

محمد سلطانی فر در این نشست تخصصی با اشاره به مغفول ماندن آموزش سواد رسانه ای در کشور گفت: سواد رسانه ای یکی از ضرورت‌ها و چالش‌های اساسی در کشور به شمار می‌رود که متأسفانه نزد مسئولان کشور مغفول مانده و باید به اصول، بحث آموزش، نگاه‌ها، نگرش‌ها و چالش‌های آن به‌عنوان یک ضرورت پرداخته شود چرا که سواد رسانه ای امروز به‌ شدت مورد چالش غرب قرار گرفته‌است.

به گفته وی این مسئله به‌قدری ضروری است که در بسیاری از کشورها آموزش این مباحث از دوران دبستان آغاز می‌شود.

سواد رسانه‌ای باید به عنوان یک بحث مادام‌العمر در کشور مطرح شود

سلطانی‌فر بحث سواد رسانه‌ای را بسیار گسترده‌تر از بحث‌های سطحی آن دانست و عنوان کرد: باید این موضوع به عنوان یک بحث مادام‌العمر در کشور مدنظر قرار گیرد و کودکان و نوجوانان از ابتدای زندگی با آن آشنا شوند.

وی با اشاره به چهار اصل مهم در سواد رسانه‌ای عنوان کرد: اصول مهم سواد رسانه‌ای را در چهار حیطه ادراکی، اخلاقی، نگاه نقادانه و واکاوی مسائل می‌توان یافت.

این مقام مسئول در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: امروز کلاس‌های مختلفی در مدارس، دانشگاه‌ها و بخصوص دانشگاه‌های علمی کاربردی در خصوص بحث رسانه‌ای برگزار می‌شود لذا بر این باوریم که باید بحث سواد رسانه‌ای همه‌گیر شود.

آموزش سواد رسانه‌ای مغفول مانده است

دکتر طاهر روشندل نیز در این نشست گفت: سواد رسانه‌ای برخورد هدفمند با رسانه‌ها، خواندن سطوح نانوشته و ناخوانده در رسانه‌های مکتوب، تصویری و شنیداری است. مبحث سواد رسانه‌ای در واقع یک تفکر انتقادی و نقادی در مقابل رسانه‌ها دارد که همواره می‌تواند رسانه‌ها را با ارزیابی و واکاوی ارزشیابی کند.

وی ادامه داد: واقعیت این است که رسانه‌ها امروز واقعه‌ای را بازسازی می‌کنند و به دنبال آن محصولات رسانه‌ای را با اهداف مختلف ارائه می‌دهند که برخی از آنها حتی برای درآمدزایی است.

روشندل آموزش سواد رسانه‌ای در کشور را نو پا دانست و عنوان کرد: سواد رسانه‌ای شصت سال پیش توسط «مک لوهان» مطرح شد اما متاسفانه کشور ما از بحث سواد رسانه‌ای مغفول مانده و لازم است با آموزش‌های جدید به همگان خود را به سواد رسانه‌ای مجهز کنیم.

این استاد دانشگاه افزود: زندگی ما زندگی‌ رسانه‌ای شده و بیشتر اطلاعات خانواده‌ها از طریق رسانه‌ها تامین می‌شود لذا مجهز شدن کشور به سواد رسانه‌ای یک ضرورت انکارناپذیر است.

وی در ادامه عنوان کرد: سواد رسانه‌ای باعث بالارفتن شعور، آگاهی، اطلاعات، تقویت دموکراسی در جامعه و ... خواهد شد.

کاربران باید نسبت به فضای مثبت و منفی فضای سایبری آگاه باشند
ناصر اسدی، پژوهشگر رسانه با اشاره به آمار استفاده از فضای سایبری در دنیا گفت: اکنون در فضای سایبری در دنیا 3 میلیارد نفر کاربر اینترنت هستند که این آمار در ایران 22 میلیون نفر است.

اسدی ادامه داد: رشد کاربران اینترنتی در دنیا 7.9 درصد بوده و این آمار در ایران 9 درصد است که رشد کاربران اینترنت در کشور را نشان می دهد.

به گفته وی حجم ترافیکی اینترنت را 23 هزار و 481 گیگابایت، ایمیل های ارسالی 2 میلیون و 335 هزار در یک ساعت، جست وجوی گوگل 45 هزار و 331 بار در یک ثانیه و در فضای تویتر 7 هزار و 720 تویت در هر ثانیه است.

وی اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون، براساس آمارها 40 میلیون نفر در دنیا به کاربران اینترنت اضافه شده‌اند که تاکنون نیز یک میلیارد و 300 میلیون نفر کاربر فیس بوک شده‌اند اما در مورد تعداد کاربران اینترتی در ایران آماری در دست نداریم. با این حجم وسیع در تنوع و تکثر اطلاعاتی در فضای جدید رسانه‌ای ضرورت و اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای احساس می‌شود.

اسدی افزود: آنچه در فضای سایبر اتفاق می‌افتد دارای اثرات زیانبار و در عین حال سودمند است که لازم است مخاطبان نسبت به اثرات منفی و مثبت آن اطلاع پیدا کنند.

بازی های یارانه‌ای پر درآمدترین تفریح و سرگرمی جهان

بهروز مینایی، رئیس هیئت مدیره بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز در این نشست بازی‌های یارانه‌ای  را  منشوری پنج وجهی دانست و گفت: اولین هدف این بازی‌ها در تفریح و سرگرمی است اما در کنار آن به بحث آموزش به صورت پنهان و غیرمستقیم می‌پردازند. بازی رایانه ای در واقع یک تجارت بزرگ است که از سال 2005 به بعد بیشتر در معرض توجه قرار گرفت.

وی ادامه داد: این بازی ها در حال حاضر پردرآمدترین صنعت تفریح و سرگرمی در جهان هستند و بعد چهارم بازی‌های رایانه‌ای، بعد هنری و زیبایی شناختی است. آنها در واقع هنر هشتمی هستند که در عین حمایت از سایر هنرها دارای وجهی تعاملی و خلق صحنه‌ها توسط خود کاربران هستند. بعد پنجم این بازی‌ها بعد رسانه‌ای آنها است.بازی‌های رسانه ای حامل پیام‌هایی جذاب هستند.

این مقام مسئول افزود: براساس پژوهشی که در شهر قم انجام شده‌ صد در صد نوجوانان پسر دبیرستانی در این شهر بازی رایانه‌ای انجام می‌دهند که این میزان در مورد دختران نیز 80 درصد است.

دکتر علی اصغر محکی، مدیر کل سازمان مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها نیز در این نشست گفت: بیش از یک دهه است که مبحث سواد رسانه‌ای وارد موضوعات آکادمیک شده‌ و کتاب‌های بسیاری در این زمینه تالیف شده اما اینکه تا چه اندازه این مباحث توانسته بر فضای عملی و تغییر نگرش ها موثر باشد، قابل بررسی است.

وی در ادامه درباره موضوعاتی که سهم و نقش سازمان‌های ذیربط در ارتقا سواد رسانه‌ای را مورد توجه قرار می‌دهند گفت: تسلط کارگزاران رسانه‌ای بر سواد رسانه‌ای و شاخصه‌های سنجش سواد رسانه‌ای باید مورد بررسی قرار گیرد تا جایگاه ما در سواد رسانه‌ای مشخص شود.

کتاب‌های آموزشی سواد رسانه‌ای ترجمه‌ای هستند

بهاره نصیری، پژوهشگر رسانه‌ای و مدرس دانشگاه در نشست سواد آموزی رسانه‌ای گفت: امروز در عصری زندگی می‌کنیم که در آن مجهز شدن به سواد رسانه‌ای بسیار مهم تلقی می‌شود، به‌طوری که در امور زندگی خود و جامعه قابل مشاهده است. وی ادامه داد: ما باید سواد رسانه‌ای را به عنوان یکی از جدی‌ترین و مهم‌ترین دغدغه‌های خود در جامعه مطرح و از آن به عنوان دغدغه ملی یاد کنیم.

به گفته این مدرس دانشگاه مخاطب سواد رسانه‌ای، اقشار مختلفی چون کودکان و کهنسالان جامعه هستند که در این زمینه ضرورت آموزش به کودکان بیش از بزرگسالان احساس می‌شود چرا که پیام برخی رسانه‌ها می‌تواند آثار مخربی روی این قشر داشته باشد بنابراین هر نوع آموزشی باید از سنین پایین به صورت ریشه‌ای و پایدار آموزش داده شود.

این استاد دانشگاه در خصوص چاپ کتا‌ب‌ها و مقالات گوناگون آموزش سواد رسانه‌ای اظهار کرد: مقالات، پایان نامه‌ها و کتاب‌های گوناگونی در خصوص سواد رسانه‌ای و رسانه منتشر شده‌اند ولی متاسفانه محتوای برخی از آنها با فرهنگ ایرانی ما بسیار متفاوت است چرا که این مجموعه‌ها ترجمه‌ای و برگرفته از سایر متون و کتاب‌های خارجی هستند.