عشقیدر گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره پدیده کتابسازی اظهار کرد: اگر مولف در اثرش به منابع دیگر ارجاع دهد کار ترجمه صورت داده و اما اگر بدون ارجاع به تولید کتاب دست بزند، وارد حیطه سرقت محتوا و کار غیراخلاق حرفه‌ای در نشر می‌شود. بنابراین کتابسازی می‌تواند شامل دو معنا باشد که یکی از آنها  ترجمه منابع ضعیف با ارجاع یا تولید کتاب بدون اشاره به منابع استفاده شده است.

وی دزدی محتوایی آثار را بحث روز و بااهمیتی دانست و افزود: گاهی حتی دانشجو یا مولف از چنین سرقتی که انجام می‌دهد، بی‌خبر است. 

فردی که اهلیت گفتمان پیدا نکرده کتابسازی می‌کند
این مدرس دانشگاه گفت: کتابسازی می‌تواند از سوی فردی که اهلیت گفتمان پیدا نکرده و شروع به گفتمان می‌کند، صورت گیرد. به‌عبارتی درباره شخصی صدق می‌کند که هنوز اطلاعات و دانش کافی کسب نکرده و دست به تولید کتاب می‌زند. در مواجه با این اثر، نقش مخاطب اهمیت پیدا می‌کند؛ همان‌طور که در ارتباطات شفاهی وقتی مطلبی با محتوای پایین مطرح می‌شود، می‌گوییم شنونده باید عاقل باشد.

عشقی ادامه داد: کتابسازی از سوی افراد با بضاعت علمی کم صورت می‌گیرد و نتیجه تولید این افراد، چیزی جز توضیح واضحات نیست؛ به عبارتی به این آثار می‌توان گفت حیف از کاغذ. کتاب‌های اینچنینی بهتر است در محدوده فضای مجازی منتشر شوند تا از صرف هزینه‌های سنگین اقتصادی و تخریب محیط زیست پیشگیری شود. 

کتابسازی با هدف کسب شهرت یا ارتقاء درجه علمی
وی درباره دلایل بروز پدیده کتابسازی توضیح داد: اگر کتابسازی را معادل سرقت علمی یا ادبی قرار دهیم، ریشه‌های آن به کسب و سود برمی‌گردد. به نظر می‌رسد، کتابسازی با هدف به‌دست آوردن شهرت صورت می‌گیرد، البته ارتقاء درجه علمی و دانشگاهی نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل کتابسازی مطرح باشد. برای مقابله با این پدیده، داوران علمی باید نسبت به این موضوع با دقت‌نظر بیشتری عمل کنند. باید این پرسش مطرح شود که آیا اثر، ارزش چاپ کاغذی دارد؟ به واقع آثاری هستند که ارزش چاپ ندارند. داوران باید به «چه کسی نوشته؟» و «چه چیزی نوشته» توجه بیشتری داشته باشند. البته باید توجه داشت که نباید مانعی برای عرضه حرف‌ها و دانسته‌ها ایجاد کرد. کتابی با محتوای پایین علمی هم می‌تواند منتشر شود، اما نه به‌عنوان یک اثر دانشگاهی. 

کتاب‌دزدی، برای کتابسازی معادل بهتری است
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی در ادامه اظهار کرد: اصطلاح کتابسازی اگر معادل سرقت علمی (ادبی) قرار گیرد، می‌توان گفت اصطلاح ساده‌ای است. فردی که دست به قلم می‌شود، باید به قوانین جهان و دنیای نویسندگی آشنا باشد. کتاب‌دزدی، برای کتابسازی معادل بهتری است. 

عشقی با تاکید بر نقش خبرگزاری کتاب ایران، در آشنایی فعالان حوزه نشر نسبت به تعاریفی مانند سرقت محتوایی افزود: به‌نظر می‌رسد در جامعه ما هنوز افرادی که حتی در حوزه نشر فعالیت می‌کنند نسبت به مفاهیمی مانند سرقت علمی (ادبی) آشنایی ندارند، بنابراین خبرگزاری کتاب ایران به‌عنوان رسانه فعال در حوزه نشر، می‌تواند نقش موثری در ارائه تعاریف چنین مفاهیمی داشته باشد. 

باید کتابخوان تربیت کنیم
وی گفت: اطلاق لقب کتابساز به فردی که سرقت علمی (ادبی) انجام می‌دهد، به نوعی تخفیف دادن به اوست. سرقت بار معنایی بسیار سنگین‌تری دارد. وقتی به یک سارق علمی (ادبی) می‌گوییم کتابساز، مانند این است که خطای بزرگش را به یک شیطنت کوچک تنزل داده‌ایم. 

مدرس دانشگاه شهید بهشتی درباره چگونگی کاهش مصادیق کتابسازی توضیح داد: هرچه میزان مطالعه در کشور رشد کند، به همان میزان از تولید مصادیق کتابسازی کاسته خواهد شد. به‌عبارتی دیگر مخاطب با مطالعه می‌تواند قدرت تمیز خود را افزایش دهد؛ بنابراین باید کتابخوان‌ تربیت کنیم. 

مروری بر پرونده
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، نظام ارتقاء استادان را اصلی‌ترین عامل موثر در ظهور پدیده کتابسازی می‌داند و بر بازنگری در این قانون تاکید دارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر حسین ارزانی را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

مدیرکل خدمات پژوهشی و انتشارات دانشگاه تهران، با بیان این مطلب که ناشران مطرح از نرم‌افزار‌های کامپیوتری برای شناخت آثار مشابه بهره‌می‌برند گفت:‌ کتابسازی با گوشه‌نشینی مولفان نخبه آغاز می‌شود. متن کامل گفت‌گوی خبرنگار ایبنا با ایرج اله‌دادی را اینجــــــــــــــا بخوانید.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی زمانی ظهور می‌کند که به اصطلاح نویسنده به دنبال ارائه کپسولی مفاهیم است؛ کتابی که فقط برای گرفتن نمره قبولی کاربرد دارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمدرضا حمیدی‌زاده، را اینجــــــــــــا بخوانید. 

دانشیار دانشکده برق و مهندسی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی تولید «خزف» جای «لعل» و نتیجه رواج تفکر بساز و بفروشی در بین اهالی نشر است. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیدمحمد‌تقی روحانی ‌رانکوهی را اینجــــــــــــا بخوانید. 

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، با تاکید بر انجام پژوهش درباره موضوع کتابسازی، اظهار کرد: نمی‌توان براساس تک مشاهده‌ها به اثبات وجود پدیده کتابسازی رسید. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیروس علیدوستی را اینجــــــــــا بخوانید. 

مديركل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش،‌ بی‌تقوایی را اصلی‌ترین دلیل پدیده کتابسازی دانست و گفت:‌ کتابسازی نسبتی با پايبندی‌های پسنديده و موثر در اخلاق حرفه‌ای ندارد. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر ابوالقاسم عیسی مراد را اینجـــــــــــــا بخوانید.

عضو هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، رونویسی را پدیده نوظهور دهه 90 دانست و گفت: ‌دانشجوی دهه 60 منابع اصلی می‌خواند اما دانشجوی امروز سرگرم شبکه‌های اجتماعی است. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با حسین داودآبادی را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی دانشگاه تهران برای پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی، ایجاد بانک اطلاعاتی را مفید دانست و گفت:‌ در معرفی و گرامیداشت متخلقان و مولفان پویا نیستیم. تلاش بیشتر در این حوزه و پیگیری‌های قضایی متخلفان می‌تواند از انتشار مصادیق کتابسازی جلوگیری کند. متن کامل گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر آذرنوش آذرتاش را اینجـــــــــــا بخوانید. 

مدیرمسئول انتشارات فدک ایساتیس معتقد است کتا‌بسازی یعنی ارایه یک محصول قلابی در قالب استاندارد. وی‌ اصلی‌ترین دلیل بروز پدیده کتابسازی را در تصمیم‌گیری‌های سطحی می‌داند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با مجید‌رضا زروئی را اینجـــــــــــــا بخوانید. 

عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران معتقد است که کتابسازی دو بار معنایی مثبت و منفی دارد که بار منفی آن موجب دور شدن نویسنده از فضای نوشتن می‌شود. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با غلامرضا جمشیدنژاد اول را اینجـــــــــــا بخوانید. 

مدرس دانشگاه اصفهان، با اشاره به تاثیر مثبت تاسیس خانه نقد در پیشگیری از مصادیق کتابسازی گفت: پدیده کتابسازی با نقد سازنده از بین رفتنی است. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با سیدمهدی نوریان را اینجـــــــــــــا بخوانید.

مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران، کتابساز را فردی منفعت‌‌طلب می‌داند و بر این باور است که کتابخوان حرفه‌ای بهترین ناظر برای پیشگیری از کتابسازی است، در حالی‌که جامعه ما چنین ناظری ندارد. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با حسین خنیفر را اینجـــــــــــــــا بخوانید.