نخستین سخنران جلسه بابك مشيري، فرزند فريدون مشيري بود كه چند بخش از كتاب «ياد بعضي نفرات» سيمين بهبهاني را خواند. وی در بخشی از خاطراتش به رابطه خانوادگي فريدون مشيري با سيمين بهبهاني و منوچهر كوشيار اشاره کرد.
پس از آن مهشيد مشيري، نويسنده كتاب موضوع بزرگداشت يك شاعر را بزرگداشت عرصه شاعري و عرصه سخن و عرصه قلم و اهل قلم دانست و ابتدا درباره شعر و نظر فريدون مشيري درباره شعر گفت: جوشش عشق و فرايند شاعري كه به سرايش شعر ميانجامد، شايد مصداق اين شعر سعدي باشد:
هزار جهد بكردم كه سرّ عشق بپوشم
نبود بر سر آتش ميسرم كه نجوشم
وی افزود: شعر، افشاي راز عشق است. عشقي كه درون شاعر ميجوشد و اگر او بكوشد كه سرّ آن عشق را بپوشد نتيجه كارش شعر نيست. شعر فريادي است كه از دل سكوت برميخيزد. شعر جادوي سكوت است. شعر بغض در گلو مانده است كه ميشكند، بازتاب نالههاي نارساست. دانههاي اشك است كه در دل خاك روييده و باليده و شكوفا شده است. شعر پرندهاي است كه با بالهاي جادويياش شاعر را از غربت خاك به افلاك ميبرد، آتش پنهاني است كه روز و شب در جان شاعر شعله ميكشد؛ آتشي كه گويي در بخشي پنهان از وجود شاعر آغاز ميشود.
مشيري در ادامه به موضوع ماندگاري بعضي اشعار در ادبيات فارسي اشاره كرد و گفت: در گذر زمان برخی سرودهها، خواه شعر و خواه ترانه، حق آب و گل دارند؛ شهروند و گاه چهره ماندگار سرزمين هنرند. بيش از 12 هزار ديوان شعر شناختهشده داريم كه همه هستند، ولي لزوما ماندگار نشدند. فريدون مشيري در كتاب «با پنج سخنسرا» از اين بزرگان ياد كرده است.
این مولف توضیح داد: وقتي شعر شاعران بزرگ را چندين بار ميخوانيم و رمزگشايي ميكنيم، تقريبا تكليفمان با آن روشن ميشود. كم هستند شعرهايي كه ميتوان آنها را خواند و خواند و خواند. مانند:
وقتي دل شيدايي ميرفت به بستانها
بيخويشتنم كردي بوي گل و ريحانها
گه نعره زدي بلبل، گه جامه دريدي گل
با ياد تو افتادم از ياد برفت آنها
بعضي از شعرهاي فريدون مشيري اگرچه مخاطب را معطل نميگذارد ولي كار را يكسره نميكند، و تكرار از زيبايي آن نميكاهد. مانند شعر موفق و ماندگار «كوچه» مشيري كه بين چهار نسل از شهرت استثنايي برخوردار است و يك فصل از كتاب «چهل سال شاعري» به آن اختصاص يافته و به راستي قند مكرر است.
مشیری همچنین در تحليل كوتاهي بر شعر كوچه گفت: شعر كوچه بيان شيرين خاطرهاي دلپذير از عشقي سالم، شرم آلود، غم انگيز، بيخطر، بيضرر، معصومانه، گذرا و در عين حال پايدار است و به دليل دو جنبه توامان بياني و عاطفي به شمار همه كساني كه شعر ميخوانند و حتي كساني كه ممكن است شعر نوين امروز را نپسندند، خواننده و شنونده داشته است. اينك بيش از 50 سال از سرودن شعر كوچه ميگذرد و اين شعر هنوز مطرح است و در دل مشتاق خواننده شور ميافكند. در سرزمين شعر معاصر فارسي، شعر كوچه فريدون مشيري به لحاظ معروفيت و محبوبيت يك رخداد بود و ای کاش در شهر كوچهاي به نام فريدون مشيري ميداشتيم.
نویسنده کتاب «چهل سال شاعری» به ادب و فرهيختگي زنده یاد مشيري اشاره كرد و گفت: مشیری در بيان بدترين لحظهها از وقايع تاريخ، حرمت زبان و اهل زبان را حفظ ميكند. براي احساسات و عواطف عاشقانه نيز چنان احترامي قائل است كه همواره براي ابراز آنها از لطيفترين و زيباترين واژهها استفاده ميكند. عشق و لحظههاي پر شور وصل در شعر او با كلامي شرمآلود توصيف ميشود. و شعر او از اين نظر در شعر رمانتيك امروز كمنظير است. این شعرها مانند گل سرخ خاصيت هديه شدن دارند. مجموعههاي شعر مشيري بهترين گواهند كه او صياد همه لحظههاي زندگي در همه صحنههاي طبيعت و پردهگشاي همه حالات روحي و احساسي انسان است.
اين محقق به ماندگاري مشيري در تاريخ شعر فارسي اشاره كرد و گفت: فريدون مشيري شاعري نبود كه آمده باشد كه برود. او آمده بود كه در تاريخ شعر فارسي ماندگار شود.
در ادامه این جلسه نسرين روانپور نیز گفت: جالب است كه بدانيد خانم مهشيد مشيري هيچ نسبت خانوادگي با زندهياد فريدون مشيري ندارد و نام فاميلي مشترك فقط يك تشابه اسمي تصادفي است.
او به توجه نويسنده کتاب به بسامد زياد كلمه دريا، در آثار مرحوم مشيري، و نيز پرداختن به بررسي آرايههاي گوناگون در شعر او اشاره كرد و گفت: فريدون مشيري مانند هر شاعر ذاتي ديگري اين آرايههای فارسی را آگاهانه به كار نگرفته است و در جايي گفته است که هرگز اراده و قصدي براي به كار بردن صنايع شعري نداشتهام. گاه يقين مي كنم كه ذهن من آنچه از او ميخواهم كامپيوتروار تنظيم و بازگو ميكند.
در جلسه رونمايي از كتاب «چهل سال شاعري» در نيم ساعت تاخير ابتدايي جلسه، حاضران از پررنگ بودن موضوعاتی چون صلح و اميد در شعر فريدون مشيري با يكديگر سخن ميگفتند. سخنرانان جلسه در پایان و ابتداي سخنان خود، از زندهیاد سيمين بهبهاني نام بردند و از جاي خالي او در اين محفل ياد كردند.
در اين برنامه ياور مشيري، نوه فريدون مشيري، چندين بار پيانو نواخت و هومن موسوي اشعاري از فريدون مشيري را با اين ساز دكلمه كرد. دو بار نیز ويدئويي از شعرخواني فريدون مشيري پخش و هر بار با تشويق فراوان حاضران در جلسه همراه شد.
قطعه موسيقي فرشاد خواجه نصيري، نوه فريدون مشيري، بر شعر «بوي سبزه، بوي باد»، نیز برنامه بخش دیگر این مراسم بود.
کتاب «چهل سال شاعری» يك بار در سال 1374 به چاپ رسيده بود و به تازگی از سوي انتشارات «مهر و ابر» تجديد چاپ شده است.
این نشست پنجشنبه، 6 شهریور در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
نظر شما