خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- تابوی حضور زنان در دولت در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی شکست و پس از آن کابینه‌ها یک یا دو نقش را به زنان اختصاص دادند.  زنان سیاستمدار اما با ورود به عرصه سیاست کمتر دست به قلم شده‌اند و کتاب‌هایی که در کارنامه آن‌ها به چشم می‌آید قبل از ایفای نقش‌های سیاسی است. 

«ایبنا» در ادامه گزارش کتابشناسی به مناسبت هفته دولت (دوم تا هشتم شهریورماه) فهرستی از کتاب‌های معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست، شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و الهام امین‌زاده، معاون حقوقی رئیس جمهوری را گردآوری کرده است.

نیلوفر ابتکار معروف به معصومه ابتکار (فرزند تقی ابتکار) در سال ۱۳۳۹ه.ش در تهران به دنیا آمد. وی نخست روزنامه‌نگار، مؤلف و مترجم بود و سپس با پیشینه‌ای که در خانواده داشت به محیط زیست علاقه‌مند شد. ابتکار در حال حاضر معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست جمهوری اسلامی ایران است. 

وی نخستین زن ایرانی است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ وارد هیات دولت شد. پیشینه سیاسی ابتکار به‌ حضورش در میان دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ برمی‌گردد. وی برای نخستین‌بار به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی انتخاب شد و به مدت 8 سال در این سمت ایفای نقش کرد. حضور فعال در سازمان محیط زیست باعث شد تا در زمان رئیس جمهوری دکتر حسن روحانی مجددا به ریاست سازمان محیط زیست انتخاب شود.

• خوشه‌های شهریور، خاطرات اولین زن عضو دولت جمهوری اسلامی ایران، معصومه ابتکار، موسسه اطلاعات، 1388، 25000 ریال
 
• اولین روایت مکتوب از درون تسخیر سفارت آمریکا در تهران، اطلاعات، 1387، چاپ دوم، 2000 ریال 

• اختلاف و اشتراک؛ گفتگو با معصومه ابتکار در رابطه با گروه‌بندی‌های شورای سوم شهر، اهیرعباس تقی پور، تهران، سیمای شرق، 1392، 28000ریال
 
• سیاست محیط زیست ایران، معصومه ابتکار، ویراستار حسن عبدالرحمن، 1384 (به زبان انگلیسی) 

کتاب «خوشه‌های شهریور» نوشته دکتر معصومه ابتکار، ‌خاطرات نخستین زن عضو دولت جمهوری اسلامی ایران از هشت سال پرفراز و نشیب تاریخ ایران است. این کتاب حاوی موضوع‌های متنوعی است و انتخاب سرفصل‌های معنادار برای هر فصل کتاب گویای مطالبی خواندنی است. سرفصل‌های این کتاب عبارتند از «دست تقدیر»،‌ «موتور جت و موتور پیکان»، «حرکت در شیب تند»،‌ «مهمان خوانده و ناخوانده»،‌ «عبرت»، «هوبره و شیوخ عرب»، «سفرهای استانی آقای خاتمی»، «تشییع جنازه جنگل»، «امام جمعه»، «روسری خانم هالوتن»، «رهبران زن محیط زیست جهان»، «اهرام مصر و توسعه پایدار و... 

نویسنده در مقدمه‌ کتاب می‌نویسد: «هشت سال مسئولیت در سمت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست فرصتی برای آزمودنم و محکی برای میزان پایبندی و تحقق شعارها و اعتقاداتم نسبت به انقلاب و موضوع دستیابی زنان به قدرت بود... امیدم این است که دختران و پسران ایرانی و نسل‌های آینده با مطالعه آن بتوانند در ورای غبارها و کدورتها، نسیم حقیقت را احساس کنند و اشتباهات و نقاط ضعف را در کنار دستاوردها ببینند تا برایشان تجربه‌ای مفید باشد.»

دغدغه‌های زنانه در سطر سطر کتاب‌های مولاوردی
 
شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده به عنوان یکی از فعالان حقوق زنان، شناخته می‌شود. وی متولد یکم آبان ۱۳۴۴ در خوی است و در رشته حقوق دانشگاه شهید بهشتی مدرک کارشناسی گرفته و تحصیلاتش را در رشته حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داده است. در کارنامه وی عناوینی چون پژوهشگر و فعال امور زنان، دبیرکل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان و مسئول کمیته حقوقی ائتلاف اسلامی زنان دیده می‌شود.

کتاب «بیم و امیدها: درآمدی بر جایگاه زنان در قوانین جمهوری اسلامی ایران» موضوع پایان‌نامه مولاوردی در دوره کارشناسی ارشد بوده است، وی بیش از حقوق بین‌الملل، در حوزه مربوط به زنان فعالیت می‌کند. شاید همین انگیزه باعث شد تا در مسائل زنان به طور گسترده پژوهش کند. وی می‌گوید: «انتخاب موضوع مرتبط با مسایل زنان (بررسی اقدامات بین‌المللی مقابله با خشونت علیه زنان) برای پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی افق جدیدی پیش رویم گشود و با آن پا در وادی بی‌انتهایی نهادم که پشت سرگذاشتن آن جز با پایان عمر میسر نیست. در واقع قریب یک دهه قدم و قلم زدن در این وادی چنان نگاه و زاویه دیدی به من بخشید که دیگر به راحتی نمی‌توانم خود را از بند آن برهانم و زین پس این نگاه همیشه و همه جا با من است و همراهیم می‌کند.» 

مولاوردی موضوع نگارش پژوهش‌های خود را به حوزه حقوقی زنان اختصاص داده است برخی کتاب‌های وی عبارتند:

• بیم و امیدها: درآمدی بر جایگاه زنان در قوانین جمهوری اسلامی ایران، شهیندخت مولاوردی، تهران، حقوقدان: دانش‌نگار، 1387 

• کالبدشکافی خشونت علیه زنان، شهیندخت مولاوردی، تهران، حقوقدان: دانش نگار، 1385، 48000ریال 

• مقابله با خشونت علیه زنان در کشورهای اسلامی، شهیندخت مولاوردی، تهران، حقوقدان: دانش نگار، سال 1385، 32000 ریال 

•موازین بین المللی حقوق زنان، 2ج، شهیندخت مولاوردی، تهران، جامعه شناسان، 1389 
 
حضور پررنگ حقوق و سیاست
 
الهام امین‌زاده در سال ۱۳۴۳ در شهر شیراز به دنیا آمد. وی دارای مدرک دکترا در حقوق بین‌الملل از دانشگاه گلاسگو‌ در بریتانیا‌ است. از سوابق سیاسی وی می‌توان به عضویت در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران اشاره کرد. همچنین وی از سوی دکتر روحانی به عنوان معاون حقوقی رئیس جمهوری انتخاب شد. امین‌زاده پیش از اشتغال به معاونت حقوقی رئیس جمهور، در کسوت سیاسی، نمایندگی مردم تهران در مجلس هشتم را به عهده داشت. وی در حوزه پژوهش بسیار فعال بوده و با حضور در همایش‌ها و کنفرانس‌های بسیاری این علاقه‌مندی را نشان داده که به برخی از این فعالیت‌ها اشاره می‌شود.

مجری طرح تاسیس رشته حقوق نفت و گاز در دانشگاه تهران (۱۳۸۷)، مجری طرح بررسی کنوانسیون‌های بین المللی پنجگانه حقوق فضا (۱۳۸۷)، مشاور وزیر امور خارجه و نماینده ایران در اجلاس وزرای زن کشورهای عضو عدم تعهد ـ گواتمالا(۱۳۸۷)، معاونت پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (از سال ۱۳۸۷ تاکنون).
 
کتاب‌های امین‌زاده به حوزه حقوق اختصاص دارد و برخی کتاب‌های وی رویکرد سیاسی دارد که در زیر آمده است:

• کتاب مجموعه مقالات حقوق انرژی، نشر دادگستر (۱۳۸۹) 

• حقوق بین‌الملل فضا- تفسیر معاهده فضای ماورای جو، انتشارات دانشگاه تهران (۱۳۹۱) 

• حقوق بین‌الملل -تفسیر موافقتنامه نجات و بازگرداندن فضانوردان و اشیاء فضایی، انتشارات دانشگاه تهران (۱۳۹۲) 

• حقوق بین‌الملل فضا- تفسیر کنوانسیون ثبت اشیاء فضایی، انتشارات دانشگاه تهران (۱۳۹۲) 

• ابعاد حقوقی تحریم و پاسخ‌های حقوقی به آن (در دست چاپ) 

• بررسی وقایع اخیر خاورمیانه: بحران، انقلاب، جنگ، مداخله (در دست چاپ)

امین‌زاده در ارائه مقاله‌های حقوقی فعالیت چشمگیری داشته و مقاله‌هایی با گرایش سیاسی در فهرست پژوهش‌های وی نمود ویژه‌ای دارد که به برخی از این مقاله‌ها اشاره می‌شود:

«مناطق پرواز ممنوع و عملکرد شورای امنیت سازمان ملل متحد»، «تفاوت تروریسم و تلاش برای دستیابی به حق تعیین سرنوشت»، «نقض حقوق بشر در فلسطین»، «بررسی دلایل ایالات متحده آمریکا در عدم الحاق به دیوان بین‌الملل کیفری»، «نقد تحریم نفت ایران از طرف اتحادیه اروپا از منظر حقوق بین‌الملل»، «اصول کلی حقوقی و حاکمیت دولت‌ها»، «قابلیت تجدید نظر حقوقی در تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد»

گزارش نخست را اینجـــا و گزارش دوم و سوم «وزرای کتاب‌نویس کابینه دکتر حسن روحانی» به مناسبت آغاز هفته دولت را می‌توانید اینجـــا و اینجـــا بخوانید.