کتاب «قصه یوسف (ع)» تفسیری است از سوره یوسف که از گفتههاي «تاجالدین ابوبکر احمدبن محمد بن زید الطوسی" از عالمان قرن هفتم قمري با نثری بسیار روان و شیوا و با رنگی عارفانه نگاشته شده است.
شیوه تألیف کتاب همانندی بسیاری با «کشف الاسرار و عدة الابرار» میبدی دارد. بدین سان که در آغاز هر فصل، نخست آیه ای از سوره یوسف یاد میشود و سپس شأن نزول و شرح و تفسیر و تأویل آن میآید. آن گاه قصه نقل میشود و در میانه، مضامینی عارفانه و دلکش تحت عنوان «لطیفه»، کلام را زینت میبخشد. گوینده از آوردن حکایتهای دلنشین و اشارات مطبوع دریغ نمیورزد و هر فصل را با شعرهایی به پایان میرساند.
این کتاب علاوه بر اشتمال بر تفسیر و تأویل، از نظر سلاست و انشا و داشتن لغات و اصطلاحات اصیل بسیار حائز اهمیت است و از متون معتبر به شمار میرود.
مصحح در ابتدای این کتاب درباره مؤلف آن مينويسد:
این تفسیر از امالی: «خواجه امام تاجالدین سیف النظر جمال الائمه ابوبکر احمدبن محمد بن زید الطوسی است، که چون از دیار خوراسان نهضت کرد و به بلاد کوهستان و عراق رحلت کرد ... خلق از وی التماس کردند که در فن موعظه مجموعی سازد ... اما به هر جا مانعی پیدا شد چون ازدحام اشغال و سرعت انتقال، تا به جانب آذربیجان رسید... قومی را از متعلمان ... رغبتها وافر دید. سوال ایشان را اجابت کرد، و در اساس و قاعده سخن فکرت کرد... بهتر از قصه یوسف نبود... چون این قصه خوشترین قصهها بود ... شصت مجلس موشح به لطایف و ظرایف املا کرد ...»
محمد روشن، مصحح کتاب در مقدمهای که بر آن نوشته، آورده است:
"کوشش در راه شناختن تاجالدین ابوبکر احمد بن محمد بن زید الطوسی بیسود ماند. از جستجوي کتابهای رجال و طبقات مفسران نیز نامی و یادی از وی به دست نیامد. ناگزیر تا آگاهیهای تازهای درباره نویسنده به دست آید، باید بدین اندازه که از کتاب وی برمیآید خرسند بود که: این خواجه امام ابوبکر در خراسان میزیسته است، و چنانکه از نسبت وی پیداست، از اهل طوس به شمار میرفته است، مذکِّری دانشمند بوده که خلق را موعظه میکرده، چندی نیز به جبال و عراق کوچیده است و از آن پس به آذربایجان رفته. نکتهای که آشکار است این است که در همه شهرها با اقبال خلق روبرو میآمده، چنانکه از وی درمیخواستهاند تا مجموعی در فن موعظه بسازد و او مجال نمیکرده. در آذربایجان فراغتی یافته و تفسیر سوره یوسف را املا کرده است."
اين تصحيح بر اساس دو نسخه مورخ 710 و 847 هجري قمري سامان يافته و مصحح در آغاز كتاب، ويژگيهاي نسخهها و روش تصحيح خود را برشمرده است.
چاپ هشتم کتاب «قصه یوسف (ع)» در 812 صفحه در شمارگان 1500 نسخه، به بهای 39 هزار تومان از سوی انتشارات علمی و فرهنگی چاپ و به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما