جعفری، مدرس دانشگاه تهران، در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره بازاریابی کتاب دانشگاهی در ایران اظهار کرد: منبعی با موضوع بازاریابی کتاب در بازار نشر کشور وجود ندارد، حتی دوره‌های آموزشی بازاریابی کتاب برای ناشران چندان جدی گرفته نمی‌شود.
چرخه بازاریابی کتاب؛ از محتوا تا تبلیغ
وی در ادامه بازاریابی را این‌گونه تعریف کرد: بازاریابی به پرسش، چه محصولی را با چه قیمتی برای چه کسی تولید و چگونه توزیع کنیم، پاسخ می‌دهد. بنابراین تعریف، بازاریابی کتاب یعنی در اثر مکتوب چه نوشته، چطور تولید و چگونه ارزش افزوده ایجاد شود و در نهایت چگونه قیمت‌گذاری و از همه مهم‌تر چگونه تبلیغ صورت گیرد.
جعفری در بیان دلایل اهمیت موضوع تبلیغ در مقوله بازاریابی کتاب دانشگاهی گفت: با توجه به ویژ‌گی‌های بازار نشر ایران، فعال حوزه نشر باید به این پرسش پاسخ دهد که چه منبعی تولید، چطور ایجاد مزیت و چطور تبلیغ کند.
تبلیغ پیامکی و کتاب دانشگاهی!
این کارشناس حوزه بازاریابی ادامه داد: وقتی در جمعی از ناشران دانشگاهی پرسیدم کتاب‌هاب تولیدی را چطور تبلیغ می‌کنید؟ معرفی به واسطه اس ام اس، بهترین راهکاری بود که شنیده شد. آیا مردم با تبلیغ پیام کوتاه کتاب می‌خرند؟ به‌نظر می‌رسد مردم با تبلیغ پیامکی، ساندویچ هم نمی‌خرند.
مدرس دانشگاه تهران در یک مقایسه بین جایگاه بازاریابی ایران و سایر کشور‌های جهان اظهار کرد: دنیا برای بازاریابی کتاب، برنامه و استراتژی دارد. بازاریابی در دنیا از اوایل سال 1990 به‌طور جدی مطرح شد. به‌طور کلی هر زمان رقابت شدید شود بازاریابی نیز به دنبال آن خواهد آمد و در مقابل در یک فضای انحصاری بازاریابی نیز وجود نخواهد داشت.
سال 93، بازاریابی کتاب در ایران متولد شد
وی افزود: امسال را می‌توان سال تولد بازاریابی کتاب در ایران دانست، اصلی‌ترین دلیل آن نیز توجه انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی به مقوله بازاریابی کتاب است. اعضای انجمن احساس می‌کنند که دیگر نمی‌توان به روش‌های سنتی در حوزه نشر ادامه داد و این احساس ایجاد شده که مانند سابق نمی‌توان یک گوشه نشست و ترجمه کرد و در نهایت با هر سبکی کتاب را به شرکت‌های پخش سپرد.
جعفری، دریاره نقش اصلی مولف در بازاریابی موفق در حوزه کتاب دانشگاهی گفت: به‌طور قطع نویسنده در ایجاد بازاریابی موفق نقش اصلی را ایفا می‌کند. بررسی آثار انگلیسی‌زبان نشان از خلاقیت مولف دارد. تصمیم‌گیری درباره چاپ رنگی و استفاده از حاشیه‌های کتاب نیز در ایجاد یک بازار مطلوب موثر است.
برگ برنده‌ای به نام ارزش افزوده
این کارشناس حوزه بازاریابی با تاکید بر نقش مولف کتاب در جذب مخاطب، اظهار کرد: توجه به نقش ابزار‌هایی مانند رنگ و طراحی جلد بیشتر از نحوه جمله‌بندی در ایجاد یک بازار مناسب کتاب اهمیت دارد. ایجاد ارزش‌افزوده نیز امروز از سوی ناشران مطرح دانشگاهی دنیا مورد توجه است. ارزش‌افزوده به معنای ارایه خدماتی مانند لوح فشرده است. «مک‌گروهیل» به‌عنوان یک ناشر دانشگاهی مطرح در سطح بین‌‌الملل، همراه آثارش یک لوح فشرده نیز ارائه می‌کند.
وی افزود: «مک‌گروهیل» در پایگاه اینترنتی خود با هدف یاری رساندن به مخاطب به‌عنوان مثال برای طراحی امتحان «پاور پوینت» از آثار مولفان خود ارائه می‌دهد. «پیرسون» یکی دیگر از ناشران مطرح دانشگاهی است که به مخاطبان امکاناتی مانند آزمایشگاه برای آزمایش مطالب درسی کتاب‌های فیزیک و شیمی خود را عرضه می‌کند. ارزش افزوده به معنای ارائه چنین خدماتی است. ارزش افزوده در معنای کلی یعنی چه کنیم تا کتاب از نظر مخاطب ارزشمندتر شود.
کتاب‌های ما چه خوب و چه بد، فروش نمی‌روند
این مدرس دانشگاه درباره بازار کتاب‌های انگلیسی‌زبان و ترجمه نیز گفت: یک ناشر دانشگاهی در کارگاه آموزشی بازاریابی کتاب دانشگاهی، معتقد بود منابع انگلیسی‌زبان از موقعیت بهتری در بازار نشر برخوردارند. مشکل ترجمه در حوزه نشر وجود دارد اما باید به این پرسش پاسخ داد که چرا کتاب‌هایی که ترجمه مناسبی هم دارند با اقبال خوبی مواجه نیستند؟
جعفری ادامه داد: این ناشر بر ارائه تالیف تاکید داشت اما چرا کتاب‌هایی که معیار‌های تالیف را رعایت کرده‌اند نیز خوب فروش نمی‌روند؟ بنابراین با مشکل مواجه هستیم، مشکلی که به تالیف و ترجمه ارتباطی ندارد؛ چراکه آثار تالیفی و ترجمه‌ای خوب و بد ما هیچ‌کدام خوب فروش نمی‌روند.
پیش‌بینی بازار فروش از سوی ناشران بزرگ
وی درباره معیار‌های تالیف کتاب برای جلب نظر ناشران مطرح بین‌المللی اظهار کرد: برترین ناشران بین‌المللی کتابی را منتشر می‌کنند که از فروش آن مطمئن باشند. تعداد مخاطب برای این ناشران چندان بااهمیت نیست. هدفشان بیشتر نفوذ در بین مخاطبان است. یکی از دوستان نویسنده‌ام که در کانادا ادامه تحصیل داده در زمان اقامتش در این کشور کتابی در حوزه بانکداری اسلامی به زبان انگلیسی تالیف کرد و ناشر کانادایی نیز منتشرش کرد. اصلی‌ترین دلیل این توجه، پیش‌بینی ناشر کانادایی از وجود یک بازار بود؛ بازاری از فعالان اقتصادی که تصمیم دارند وارد بازار کشور‌های اسلامی شوند.
دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ - ۰۷:۵۵
نظر شما