خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- اقبال جامعه به تحصیلات عالی در دو دهه اخیر موجب ظهور ناشران کمک درسی و منابع آمادگی کنکور شده است. براساس آمار خانه کتاب، رتبه نخست پرکارترین ناشران، به ناشران کمک آموزشی اختصاص دارد که بیشتر آثارشان نیز با عنوان تالیفی عرضه می‌شوند. اطلاق واژه تالیف برای هر دو دسته کتاب‌های دانشگاهی و کمک درسی، برای برخی کارشناسان حوزه نشر مایه اختلاف است.
نباید از بار معنایی واژگان بهره‌برداری افراطی کرد
رائد فریدزاده، رئیس انتشارات دانشگاه شهید بهشتی درباره به‌کارگیری واژه تالیف برای منابع کمک آموزشی می‌گوید: «بیشتر آثار این حوزه به مهارت‌های تست‌زنی اختصاص دارد و به‌طور قطع نمی‌توان به این دسته آثار تالیفی گفت.»
فریدزاده، همچنین با مقایسه آثار کمک درسی با سایر کتاب بیان می‌کند: «آثار کمک آموزشی که لقب تالیفی دارند، هیچگاه هم‌عرض آثار فاخر نیستند. واژگان بار معنایی دارند، نباید افراطی از آنها بهره‌برداری کرد.»
نمی‌توان روی این آثار نام کتاب گذاشت
مجید جهانی، مدیر واحد نشر انتشارات دانشگاه تهران نیز درباره کمیت و کیفیت کتاب‌های کمک آموزشی و تحصیلات تکمیلی معتقد است: «این نوع آثار بیشتر جزوه و بسته کمک آموزشی هستند و نمی‌توان روی همه آنها نام کتاب گذاشت، چراکه تالیف و ترجمه کتاب، استانداردها و ضوابط خاص خود را دارد.»
وی با مقایسه‌ای بین آمار کتاب‌های منتشر شده از سوی برخی ناشران کمک آموزشی با ناشران مطرح و باسابقه کشور، عنوان می‌کند: «ناشران باسابقه کشور، برای ترجمه و تالیف آثار و ارزیابی علمی، کیفی و دقیق آنها، ضوابط و شوراهای تخصصی دارند و انتشار یک کتاب چرخه علمی مشخصی دارد. کاری که بسیاری از ناشران کتاب‌های کمک آموزشی انجام می‌دهند، کتابسازی است.»
رعایت نکردن حقوق مالکیت معنوی موجب کتابسازی می‌شود
جهانی کتابسازی را معضل نخست امروز حوزه نشر کشور می‌داند و می‌گوید: «یکی از معضلاتی که در کشور باعث این‌گونه کتابسازی‌ها می‌شود، رعایت نکردن حقوق مالکیت معنوی است. ما در داخل کشور خودمان این قانون را رعایت نمی‌کنیم و متاسفانه این مساله در سطح بین‌المللی نیز گسترش پیدا کرده است. بسیاری از این تعداد کتاب‌ها، کپی و گردآوری از آثار مشابه و متعلق به دیگران هستند که به نام چاپ نخست منتشر می‌شوند.»
وی به آسیب‌های ناشی از کتابسازی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «در کشور کتاب‌های بسیار خوب که حاصل سال‌ها تلاش یک محقق است، در 500 یا نهایتا یک‌هزار نسخه منتشر می‌شود، ولی حل‌المسائل و کپی‌های متعدد آن بارها با شمارگان پنج هزار نسخه از سوی ناشران مختلف به چاپ می‌رسد.»
مشکل اصلی، سد کنکور است
فریدزاده نیز با به میان کشاندن پای وزارت علوم در تولید کمی ناشران کمک درسی، معتقد است: «مشکل اصلی، ساختار معیوب نظام آموزش عالی، یعنی سد کنکور است. اکثر مخاطبان این آثار و صاحبان رتبه‌های عالی، توانایی نوشتن یک نامه ساده را ندارند و این در حالی است که مهارت تست‌زنی آنها به حدی بالا است که حتی چشم بسته تست می‌زنند.»
وی راه‌حل ساماندهی وضعیت فعلی ناشران کمک آموزشی را در همفکری متولیان امر می‌داند و می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد برای ساماندهی فعالیت این ناشران به یک حرکت و همفکری جمعی نیاز است. شورایی متشکل از وزارت آموزش و پرورش، وزات علوم و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لازم است. البته این مساله باید از سرمنشا، یعنی وزارت علوم و نظام آموزش عالی حل و فصل شود.»
متن کامل گفت‌‌وگوی مجید جهانی با خبرنگار (ایبنا) را اینجــــــــا بخوانید.
متن کامل گفت‌‌وگوی رائد فریدزاده با خبرنگار (ایبنا) را اینجـــــــــا بخوانید.
سه‌شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۱:۰۱
نظر شما