نگاهی به دو کتاب انتشارات خرسندی
چالشهای حقوق بینالملل بشردوستانه از دریچه تاثیرگذاری شرکتهای نظامی امنیتی
کتاب «حقوق بینالملل بشر دوستانه و شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی» تالیف رزا یزداننجات به موضوع مهم و چالش جدید حقوق بینالملل بشر دوستانه میپردازد و کتاب «سازمانهای بینالمللی و تحول مفهوم حاکمیت ملی» نوشته داریوش اشرفی نقش سازمانهای بینالمللی و تاثیر بر حاکمیت کشورها را بررسی میکند.
در دیباچه کتاب، سید قاسم زمانی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره ویژگی کتاب آورده است: «این موضوع مهم و چالش جدید حقوق بینالملل بشردوستانه در این کتاب به طور ویژه مورد بررسی قرار گرفته است. بیان شیوا و دقیق، جامعیت و اختصار ویژگی مهم کتاب است.»
رزا یزداننجات در مقدمه کتاب با اشاره به هدفش در انتخاب موضوع شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی در گستره حقوق بینالملل بشردوستانه مینویسد: «نگارنده بر آن است تا به دنبال موجبات تضمین رعایت قواعد حقوق بشر و بشر دوستانه در زمان حضور شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی در مخاصمات باشد. برای نیل به این هدف گریزی از بررسی چگونگی شکلگیری شرکتهای نظامی امنیتی نیست.»
در بخش نخست کتاب با عنوان «شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی و تعامل آنها با حقوق بشردوستانه» دو فصل تاریخچه شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی و چالشهای پیرامون وضعیت حقوقی شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی را به خود اختصاص داده است.
در ادامه به ظهور شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی، بررسی دلایل اصلی رشد این شرکتها، تغییر روابط سیاسی و نظامی پس از جنگ سرد نیز پرداخته شده است. در بررسی دلایل رشد شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی میخوانیم: «ایالات متحده آمریکا پرچمدار حرکت خصوصیسازی نظامی و گسترش صنعت جدید تجارت امنیت در بازارهای جهانی است. به واقع این کشور بازدارندگی نظامی را تبدیل به تجارتی سودآور نموده است که امروزه بسیاری از کشورها و سازمانهای بینالمللی مشتری آن هستند.»
در نتیجهگیری بخش نخست کتاب «شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی و تعامل آنها با حقوق بشردوستانه» با اشاره به نوع جدیدی از تجارت آمده است: «نتایج مثبت خصوصیسازی دولتها را بر آن داشت تا برخی از اقتدارات عالیه خود را نیز برونسپاری نمایند، لذا با گذشت زمان هسته اصلی تئوری واگذاری خدمات امنیتی نظامی به بخش خصوصی فراهم گردید. نتایج این تصمیمات شکل گرفتن نوع جدیدی از تجارت در قالب شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی بود.»
در بخش دوم با عنوان «مسوولیت دولتها در قبال اعمال شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی» در دو فصل قواعد عام مسوولیت بینالمللی دولتها در رابطه با اعمال اشخاص خصوصی و موجبات ایجاد مسوولیت در ترتیبات مواد کمیسیون حقوق بینالملل مورد کنکاش نویسنده قرار گرفته است. در قواعد عام مسوولیت بینالمللی دولتها در رابطه با اعمال به مسایلی چون مسوولیت دولتها در قبال نقض تکالیف بنیادین، بررسی رویه تقنینی و قضایی کشورها در قبال اعمال شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی توجه شده است.
«موجبات ایجاد مسوولیت در ترتیبات مواد کمیسیون حقوق بینالملل» عنوان فصل دوم کتاب است که از دو دریچه تفویض اختیارات دولتی به شرکتهای خصوصی امنیتی - نظامی و اعمال کنترل و هدایت بر اشخاص خصوصی توسط دولت پرداخته شده است.
نگاهی به کتاب «سازمانهای بین المللی و تحول مفهوم حاکمیت ملی»
کتاب دیگر انتشارات خرسندی «سازمانهای بینالمللی و تحول مفهوم حاکمیت ملی» نام دارد. این کتاب نوشته داریوش اشرفی، عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز است که به نقش سازمان بینالمللی پرداخته شده و دارای دو بخش «حاکمیت ملی در پرتو تحولات حقوق بینالملل و تشکیل سازمانهای بینالمللی» و «گسترش نقش سازمان ها و تسریع در تحول مفهوم حاکمیت ملی» است.
بخش نخست کتاب با عنوان «حاکمیت ملی در پرتو تحولات حقوق بینالملل و تشکیل سازمانهای بینالمللی» از سه فصل تشکیل شده و شامل عنوانهای زیر است: مبانی، مفاهیم و پیشینه تاریخی حاکمیت ملی، شکلگیری و کارکرد سازمانهای بینالمللی در جامعه بینالمللی و سازمانهای بینالمللی، جهانی شدن و مفهوم حاکمیت ملی.
در فصل نخست مبانی، مفاهیم و پیشینه تاریخی حاکمیت ملی مطالبی مانند مبانی، مفاهیم و پیشینه تاریخی حاکمیت ملی تا تشکیل سازمان ملل متحد، جامعه بینالمللی و طرح مفهوم حاکمیت ملی و مفهوم حاکمیت ملی بعد از تشکیل سازمان ملل متحد مورد توجه قرار داده شده است.
«یکی از راههای همکاری و هماهنگی کشورها در عرصه روابط بینالمللی ایجاد سازمانهای بینالمللی بود. تشکیل سازمانهای بینالمللی به تدریج ماهیت روابط بین المللی را تغییر داد. این سازمانها نه تنها در کنار دولتها به عنوان تابعان حقوق بینالملل مطرح شدند بلکه در مواردی با ایجاد قواعد الزام آور حاکمیت و صلاحیت دولتها را محدود و به چالش کشیدند.» متن فوق اشاره به نقش و شگلگیری سازمانهای بینالمللی در فصل دوم شکلگیری و کارکرد سازمانهای بینالمللی در جامعه بینالمللی دارد.
فصل سوم سازمانهای بینالمللی، جهانی شدن و مفهوم حاکمیت ملی به بررسی جهانی شدن در حیطه اقتصاد، جهانی شدن در حیطه سیاست، جهانی شدن فرهنگ و تحول مفهوم حاکمیت ملی و سازمان های غیر دولتی و جهانی شدن میپردازد. در شرح سازمانهای دولتی و جهانی شدن میخوانیم: «دو دسته از سازمانهای غیر دولتی نقش موثرتری در جهانی شدن ایفا میکنند یکی سازمانهای بینالمللی غیر دولتی مرتبط با فعالیتهای ورزشی که تا حد زیادی حاکمیت دولتها را به چالش میکشند و دیگری سازمانهای بینالمللی غیردولتی مرتبط با حقوق بشر.»
«گسترش نقش سازمانها و تسریع در تحول مفهوم حاکمیت ملی» عنوان بخش دوم کتاب است که در برگیرنده سه فصل نقش سازمانها در تحول مفهوم حاکمیت دولتها در حوزه حقوق افراد، تفسیر جدید از صلح و امنیت بینالمللی و تاثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی و سازمانهای بینالمللی و تهدیدات زیست محیطی و تحدید حاکمیت ملی کشورها است.
در نتیجهگیری کتاب با اشاره به رنگ باختن تفکیک حقوق داخلی کشورها و حقوق بینالملل آمده است: «یکی از مهمترین نتایجی که بر اثر مطالعات و غور در و بررسی سازمانهای بینالمللی حاصل شد این واقعیت است که با گسترش تدریجی و مداوم سازمانهای بینالدولی و غیر دولتی در جامعه بینالمللی تمایز عینی و تفکیک ماهوی بین نظامات حقوق داخلی و حقوق بین الملل در حال رنگ باختن است.»
کتاب «حقوق بینالملل بشر دوستانه و شرکتهای خصوصی امنیتی- نظامی» اثر رزا یزداننجات در 208 صفحه، با شمارگان 200 نسخه و به بهای بیست هزار تومان و کتاب «سازمانهای بینالمللی و تحول مفهوم حاکمیت ملی» از داریوش اشرفی در 360 صفحه، 300 نسخه و بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات خرسندی روانه بازار کتاب شدند.
نظر شما