به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست تخصصی «15 خرداد در آیینه خاطرات و اسناد»، ظهر امروز، 13 خرداد 93 باحضور میرزا باقر علیان‌نژاد، محمد‌صادق فیض و علیرضا قاهری مفرد، عکاس قیام 15 خرداد، در نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد.
تدوین «دانشنامه 15 خرداد»
در ابتدای این نشست، علیان‌نژاد به ارایه آماری از فعالیت‌های دفتر ادبیات و هنر انقلاب اسلامی درباره 15 خرداد پرداخت گفت: ثبت تاریخ شفاهی از سال 1372، انتشار 11 جلد از این مصاحبه‌ها در قالب کتاب و سپس انتشار همان مجموعه در قالب 5 جلدی، انتشار روزشمار 15 خرداد از سال 1340 تا 1342، راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی 15 خرداد از جمله فعالیت‌های این دفتر در سال‌های اخیر بوده است.
وی با اشاره به بانک اطلاعاتی عظیمی که حوزه هنری انقلاب اسلامی درباره 15 خرداد در اختیار دارد، درباره تازه‌ترین اقدام این دفتر اظهار کرد: تدوین «دانشنامه 15 خرداد» را در دستور کار داریم. مداخل این دانشنامه تهیه شده است. بخش نخست که گردآوری اطلاعات بوده، به پایان رسیده و اکنون در حال نگارش این دایره‌المعارف هستیم.
سپس، علیرضا قاهری مفرد، عکاس روزنامه «پُست تهران» که تصاویری از این رویداد را ثبت و جهانی کرده بود، به بیان خاطراتش از این واقعه پرداخت گفت: دقیقاً ساعت 9 صبح 15 خرداد در اداره مخابرات با مدیر کل اداره مخابرات قرار مصاحبه داشتیم. من و فریدون رضازاده از «کیهان» به عنوان عکاس در ساختمان خیابان ناصرخسرو، نزدیک مدرسه دارالفنون حضور داشتیم. ساعت 9 و 30 دقیقه شد اما مدیر کل در دفتر حضور نیافت و بعد شعار «الله اکبر، خمینی رهبر» و به دنبال آن تیراندازی آغاز شد.
قیام 15 خرداد در آسوشیتدپرس
وی افزود: از پنجره که نگاه می‌کردیم، دیدیم عرض خیابان را بستند، با تفنگ برنو روی دو کنده زانو نشستند و می‌زنند، هر که در ناصرخسرو بود می‌زدند. یک جوانی را زدند، گلوله به سینه‌اش خورده بود و پاره شده بود. یک لنگه درِ چوبی کهنه نمی‌دانم خانه کی بود، درآورده بودند، این جنازه را روی در انداخته بودند، می‌گفتند: «این سند جنایت پهلوی است» همین که آمد من از آن پنجره عکس گرفتم.
قاهری مفرد با بیان این‌که رول فلکس دوربین 12 تایی به همراه داشت، ادامه داد: من صندلی را کشیدم سمت پنجره و از بالا 9 عکس گرفتم. حتی تیرزدن‌ها را هم عکس گرفتم. همه بچه‌ها، رو به پنجره آمده بودند و در حال تماشای ماجرا بودند. کسی به من توجه نداشت. عکاسی که تمام شد، فیلم را درآوردم و در جورابم جاسازی کردم.
وی تهیه و انتشار این عکس‌ها را کار خداوند دانست و در بیان نحوه جهانی شدن این اسناد توضیح داد: در مسیر بازگشت، علیرضا رشگی، عکاس خبرگزاری آسوشیتدپرس را دیدم. با اصرار او عکس‌ها را در اختیار این خبرگزاری قرار دادم. این تصاویر از سوی «آسوشیتدپرس» منتشر شد.
زوایای پنهان قیام 15 خرداد
محمد‌صادق فیض که مسوولیت تدوین بخشی از روزشمار 15 خرداد (1343) را به انجام رسانده است نیز در این برنامه، با بیان این‌که غیر از نهاد‌های به‌خصوص و محدود به موضوع 15 خرداد نمی‌پردازند، حضور نداشتن گروههای سیاسی در این واقعه را از دلایل این امر برشمرد.
این پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی در این‌باره افزود: گروههای سیاسی چندانی برای نقل آن رویداد حضور نداشتند و ما به خاطرات افراد و اسناد ثبت شده در سازمان‌های رژیم گذشته از این واقعه متکی هستیم.
وی نپرداختن بخش‌های غیر دولتی به قیام خونین 15 خرداد از آغاز این واقعه را از آسیب‌های وقایع‌نگاری این رخداد عنوان و تصریح کرد: گمان می‌کنم اگر نگاه‌های رسمی به واقعه 15 خرداد برداشته شود و دیگرانی هم بتوانند وارد وقایع‌نگاری این قیام شوند، شاهد تحلیل‌ها و نگاه‌های تازه‌تری‌هم از این رخداد خواهیم بود.
فیض با اشاره به این که برخی معتقدند با گذشت بیش از 50 سال از 15 خرداد 42، نکته تازه‌ای درباره این اتفاق وجود ندارد، گفت: برخلاف چنین نگاهی معتقدم این واقعه از زوایای بسیاری دیده نشده و جای آن خالی است. دست‌های بسیاری را باید به کمک طلبید تا بتوانند اسناد بیشتری را جمع‌آوری و به پژوهشگران تحویل دهند. شاید بخش خصوصی در صورت تامین هزینه بتواند این تحلیل‌های تازه را فراروی محققان بگذارد.
وی از احد گودرزیانی به عنوان آغازگر پژوهش «روزشمار 15 خرداد» نام برد و ابراز امیدواری کرد: ثبت روزشمار 15 خرداد، گام مثبتی است که با احیای اسناد انبارخورده خبرگزاری پارس(ایرنا) انجام شد. گردآوری خبرها، تصاویر و اسناد داخلی و خارجی برای این مجموعه کار بزرگی است. فکر می‌کنم با ممزوج کردن اسناد تصویری بتوان پژوهش‌های خوب دیگری را هم به انجام رساند.
تدوین «دانشنامه 15 خرداد»
در ابتدای این نشست، علیان‌نژاد به ارایه آماری از فعالیت‌های دفتر ادبیات و هنر انقلاب اسلامی درباره 15 خرداد پرداخت گفت: ثبت تاریخ شفاهی از سال 1372، انتشار 11 جلد از این مصاحبه‌ها در قالب کتاب و سپس انتشار همان مجموعه در قالب 5 جلدی، انتشار روزشمار 15 خرداد از سال 1340 تا 1342، راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی 15 خرداد از جمله فعالیت‌های این دفتر در سال‌های اخیر بوده است.
وی با اشاره به بانک اطلاعاتی عظیمی که حوزه هنری انقلاب اسلامی درباره 15 خرداد در اختیار دارد، درباره تازه‌ترین اقدام این دفتر اظهار کرد: تدوین «دانشنامه 15 خرداد» را در دستور کار داریم. مداخل این دانشنامه تهیه شده است. بخش نخست که گردآوری اطلاعات بوده، به پایان رسیده و اکنون در حال نگارش این دایره‌المعارف هستیم.
سپس، علیرضا قاهری مفرد، عکاس روزنامه «پُست تهران» که تصاویری از این رویداد را ثبت و جهانی کرده بود، به بیان خاطراتش از این واقعه پرداخت گفت: دقیقاً ساعت 9 صبح 15 خرداد در اداره مخابرات با مدیر کل اداره مخابرات قرار مصاحبه داشتیم. من و فریدون رضازاده از «کیهان» به عنوان عکاس در ساختمان خیابان ناصرخسرو، نزدیک مدرسه دارالفنون حضور داشتیم. ساعت 9 و 30 دقیقه شد اما مدیر کل در دفتر حضور نیافت و بعد شعار «الله اکبر، خمینی رهبر» و به دنبال آن تیراندازی آغاز شد.
قیام 15 خرداد در آسوشیتدپرس
وی افزود: از پنجره که نگاه می‌کردیم، دیدیم عرض خیابان را بستند، با تفنگ برنو روی دو کنده زانو نشستند و می‌زنند، هر که در ناصرخسرو بود می‌زدند. یک جوانی را زدند، گلوله به سینه‌اش خورده بود و پاره شده بود. یک لنگه درِ چوبی کهنه نمی‌دانم خانه کی بود، درآورده بودند، این جنازه را روی در انداخته بودند، می‌گفتند: «این سند جنایت پهلوی است» همین که آمد من از آن پنجره عکس گرفتم.
قاهری مفرد با بیان این‌که رول فلکس دوربین 12 تایی به همراه داشت، ادامه داد: من صندلی را کشیدم سمت پنجره و از بالا 9 عکس گرفتم. حتی تیرزدن‌ها را هم عکس گرفتم. همه بچه‌ها، رو به پنجره آمده بودند و در حال تماشای ماجرا بودند. کسی به من توجه نداشت. عکاسی که تمام شد، فیلم را درآوردم و در جورابم جاسازی کردم.
وی تهیه و انتشار این عکس‌ها را کار خداوند دانست و در بیان نحوه جهانی شدن این اسناد توضیح داد: در مسیر بازگشت، علیرضا رشگی، عکاس خبرگزاری آسوشیتدپرس را دیدم. با اصرار او عکس‌ها را در اختیار این خبرگزاری قرار دادم. این تصاویر از سوی «آسوشیتدپرس» منتشر شد.
زوایای پنهان قیام 15 خرداد
محمد‌صادق فیض که مسوولیت تدوین بخشی از روزشمار 15 خرداد (1343) را به انجام رسانده است نیز در این برنامه، با بیان این‌که غیر از نهاد‌های به‌خصوص و محدود به موضوع 15 خرداد نمی‌پردازند، حضور نداشتن گروههای سیاسی در این واقعه را از دلایل این امر برشمرد.
این پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی در این‌باره افزود: گروههای سیاسی چندانی برای نقل آن رویداد حضور نداشتند و ما به خاطرات افراد و اسناد ثبت شده در سازمان‌های رژیم گذشته از این واقعه متکی هستیم.
وی نپرداختن بخش‌های غیر دولتی به قیام خونین 15 خرداد از آغاز این واقعه را از آسیب‌های وقایع‌نگاری این رخداد عنوان و تصریح کرد: گمان می‌کنم اگر نگاه‌های رسمی به واقعه 15 خرداد برداشته شود و دیگرانی هم بتوانند وارد وقایع‌نگاری این قیام شوند، شاهد تحلیل‌ها و نگاه‌های تازه‌تری‌هم از این رخداد خواهیم بود.
فیض با اشاره به این که برخی معتقدند با گذشت بیش از 50 سال از 15 خرداد 42، نکته تازه‌ای درباره این اتفاق وجود ندارد، گفت: برخلاف چنین نگاهی معتقدم این واقعه از زوایای بسیاری دیده نشده و جای آن خالی است. دست‌های بسیاری را باید به کمک طلبید تا بتوانند اسناد بیشتری را جمع‌آوری و به پژوهشگران تحویل دهند. شاید بخش خصوصی در صورت تامین هزینه بتواند این تحلیل‌های تازه را فراروی محققان بگذارد.
وی از احد گودرزیانی به عنوان آغازگر پژوهش «روزشمار 15 خرداد» نام برد و ابراز امیدواری کرد: ثبت روزشمار 15 خرداد، گام مثبتی است که با احیای اسناد انبارخورده خبرگزاری پارس(ایرنا) انجام شد. گردآوری خبرها، تصاویر و اسناد داخلی و خارجی برای این مجموعه کار بزرگی است. فکر می‌کنم با ممزوج کردن اسناد تصویری بتوان پژوهش‌های خوب دیگری را هم به انجام رساند.
نظر شما