فاطمه راکعی معتقد است که گرایش امام(ره) به شعر کلاسیک به دلیل تاثیرگرفتن و لذت بردن ایشان از مضامین معنوی شعر شاعرانی چون حافظ است و امکان ندارد شخصیتی مانند امام مثلا از شاعری چون نیما اثری نخوانده باشند. راکعی گفت که امام(ره) را در شعرهایمان به دلیل صفتهای والای اخلاقی و علاقه مردم به ایشان میستودیم.
وی افزود: اينكه ایشان دوست داشتند در قالب كلاسيك شعر و غزل بسرايند، به گمانم به دليل تأثيرات و لذتهايي است كه از شعرهاي شاعران كلاسيك به ويژه بزرگاني چون حافظ ميبردهاند. احساسات و عواطفي كه در شعرهاي فقها ديده ميشود بيشتر حاصل تأثيراتي فعال است كه از شاعران كلاسيك گرفتهاند و امام(ره) نیز دور از این تأثیرات نبودند.
شاعر « آواز گل سنگ» با اشاره به تأثیر مضامین اسلامی و قرآنی در آثار عارفان و علمای دینی به ویژه حضرت امام(ره) افزود: به اين دليل كه فرهنگ ملي مردم ما با مفاهيم عرفاني و آموزههاي ديني عجين است، بارقههايي از انديشه و عواطف ديني را در اغلب اشعار شاعران ميبينيم. به هر حال با اندكي درنگ و بازخواني دقيق و كارشناسانه درخواهيم يافت كه حتي در افراطيترين شاعراني كه شعرهاي درخشاني سرودند و ادعاهايي متفاوت به لحاظ فكري داشتند، رگههايي از مفاهيم ديني، اخلاقي و اجتماعي وجود دارد. قدر مسلم علمایی مانند حضرت امام(ره) در این راه شیوهدار و ادامهدهنده راه بزرگان ادبیات دینی ما بودهاند.
این شاعر ادامه داد: از زماني كه ايران به اسلام گرويد، شاعري را نميتوان يافت كه اثرش تهي از مضامين اسلامي، عرفاني و قرآني باشد. حتي در ميان شاعران معاصر كه بيشتر به سمت مضامين اجتماعي، طبيعيات، مضامين حسي، سمبوليك و مضاميني كه در شعر جهان ديده ميشود، گرايش يافتند. در هر حال اين مضامين نو در ايران ورود يافت و به گمان من از مقتضيات زمان بوده و قابل تحسين است؛ حتي در شعرهاي شاعراني كه به مسايل ديني بيتوجه بوده يا پايبند به موضوعات مذهبي نبودهاند يا فراتر از آن، انديشههاي لاييك يا ايدههاي كمونيستي داشتند و سكولار بودند.
شاعر مجموعه شعر «مادرانهها» در پاسخ به این پرسش که «چطور شاعران مختلف در وصف حضرت امام(ره) شعر سروده اند» با اشاره به تفاوت این گونه شعرها با شعرهای موسوم به مداحی گفت: مداحي معني منفيای دارد كه آن را بايد در مدح شاهان و قدرتمندان جستوجو كرد و اين شيوه نيز شاعران خاص خودش را داشته. شاعران براي دريافت صله مدح شاهان را ميكردند كه البته اين كار مذموم است. حتي اگر شاعران بزرگ مداحيهايي براي دريافت صله كردهاند يا مجيز ديگران را گفتهاند، ما آثار درخشانشان را نفي نميكنيم، اما اين صفتشان را مذموم ميدانيم.
وی توضیح داد: اگر ما براي امام(ره) شعر سروديم، ايشان را نه به عنوان رهبر يك انقلاب و نه به عنوان شخصيتي كه انقلاب يگانه اسلامي را در كشور ما به پيروزي رسانده، بلكه به عنوان شخصيتي الهي و به دليل بزرگي و عظمتي كه در سيما و رفتار ايشان جاري بود و به دليل سخنان صميمي و ساده ايشان كه به دل تودههاي مردم مينشست، ميستوديم و ميستاييم. امام(ره) سيمايي پيامبرگونه در ذات و سرشت و در چهره داشتند و صداقت و صميميت ايشان به واقع بينظير بود و هر انساني از هر سنخي را به شدت مجذوب ميكرد و ما هم مثل ميليونها آدم اين درخشش را با همه وجود ميديديم و حس ميكرديم.
راکعی اضافه کرد: امام(ره) شخصيتي بودند كه ارزشها و مفاهيم اسلامي را در عصر ما احيا كردند. ما ارزشها و مفاهيم اسلامي را در زندگي و روش و منش ايشان به تمامي ميديديم. هيچ يك از سخنان امام(ره) شعار سياسي نبود، بلكه ندايي بود سراسر عشق و ايمان و صداقت. ما عاشق اين ويژگيهاي منحصر به فرد امام(ره) شديم و اگر شعري در تاثير گرفتن از حضورشان، فقدان فيزيكي ايشان و خاطرههاي زيبايي كه از آن شمس رهگشا داشتيم و داريم گفتهايم، آن را با عشق و از صميم قلب سرودهايم. ما اين سطرها را با افتخار نوشتيم و به واقع احساس خودمان را ستوديم.
صاحب کتاب «آوا و معنا در شعر نیما» در پایان یادآور شد: احساس خوشايندي كه امام(ره) به ما منتقل كرد، يك هزارم آنچه محسوب ميشود كه در شخصيت بزرگ و چند بعدي ايشان جاري بود. به گمانم اين شعرها مداحي تلقي نميشود؛ چه از آن نوع كه جايگاه بالايي دارد و چه از نوع دیگر که مذموم است. چون امام(ره) نه جزو اوليا به شمار ميروند و نه نبي اكرم(ص)اند. خداي نكرده سرودههايي كه درباره ايشان نوشته شده، هيچگونه شباهتي حتي به اندازه ذرهاي با مداحيهاي شاعراني ندارد كه در وصف شاهان سروده ميشد. اين آثار جنس و زبانش به لحاظ ماهوي با هر دو نوع اين مداحيها متفاوت است.
راکعی متولد زنجان، نماینده ششمین دوره مجلس شورای اسلامی بود. این شاعر فارغالتحصیل مقطع دکترای زبانشناسی است. از میان آثار وی می توان به «آوا و معنا در شعر نیما»، «منطق در زبانشناسی»، «درباره شعر»، «مادرانهها»، «آواز گل سنگ» و «سفر سوختن» اشاره کرد
نظر شما