خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- مريم افراشي: بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران اتفاق بسیار مؤثر در زمینه اشاعه فرهنگ مطالعه بین این گروه سنی است ولی چنین فعالیت‌هایی همواره با انتقادهايي هم همراه است که توجه به آن‌ها می‌تواند به بهبود این بخش از نمایشگاه منجر شود به همین منظور سراغ احمد عربلو، نویسنده کودک و نوجوان رفتیم تا در گپی دوستانه به آسیب شناسی اين رويداد فرهنگي بپردازیم.
نمايشگاه كتاب مانند سال هاي گذشته با ضعف ها و قوت هايش تمام شد اما هنوز بسياري از دوستان فعال در حوزه كتاب هاي كودك و نوجوان مايلند حرف هايشان در باره اين رويداد فرهنگي بزرگ را به گوش برگزار كنندگان برسانند وشما هم بدون شك در اين باره نظراتي داريد. به عنوان اولين سوال بفرمائيد كه نمايشگاه امسال خصوصا بخش كودك و نوجوان را چگونه ديديد؟
هر اتفاقی كه در حوزه كتاب صورت بگیرد باید بیشتر به برجسته کردن جنبه‌های مثبت آن فکر کنيم و خوش‌بین باشیم ولی نادیده گرفتن همه مشکلات هم منصفانه نیست. در کنار حسن های نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان عیوبی نیز وجود داشته و دارد، یکی از عيب هاي بزرگ، نبودن جای مشخص براي برگزاري است،مشکلات ایاب و ذهاب و گرانی کتاب‌ها و غیره هم كه هميشه مطرح بوده و خواهد بود.
بسياري از دوستان بر اين باورند كه نمايشگاه كتاب و نگاه ناشران به سوي تجاري شدن تمايل پيدا كرده و كمتر وجهه فرهنگي دارند، شما اين حرف را قبول داريد؟
اینکه ما بگوییم نگاه ناشران صرفاً تجاری شده بی انصافی است، گرچه ناشر هم به هرحال به دنبال سود خود است و باید منفعتي از اين راه کسب کند. نه تنها ناشر بلکه نویسنده نیز باید از تألیف کتاب خود، هم سود مادی و هم معنوی ببرد. ما نباید یک طرفه قضاوت کنیم زیرا ناشران هم حرف های خودشان را دارند و پيشنهاد مي كنم حرف هايشان را از زبان خودشان بشنويد. من مخالف اين نوع نگاه هستم ولی این بدان معنا نیست که نگاه صرفاً تجاری ناشر را تاييد كنم.
شما خودتان از نزديك با شخصيت كودكان و نوجوانان در ارتباط هستيد. آيا زمان برگزاري نمايشگاه را براي اين قشر مناسب ارزيابي مي كنيد؟
بله، من این فصل را برای نمایشگاه کودک و نوجوان فصل مناسبی می بینم و زمان هم خوب است. من اصلاً عقیده‌ای متفاوت دارم و معتقد هستم اگر نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان دایمی شود بزرگترين اتفاق فرهنگي دركشور رخ داده است.
بسياري از دوستان از حجم بالاي كتاب هاي ترجمه در بازار كتاب احساس ناراحتي مي كنند، شما كارهاي ترجمه را براي ادبيات داخل فرصت مي دانيد يا تهديد؟
من با اصل ترجمه مخالف نیستم و دوران نوجوانی‌ام را با خواندن کتاب‌های ترجمه‌ای گذرانده‌ام و تأثیر خوبی روی من داشته‌اند اما متأسفانه ما همیشه دچار افراط و تفریط می شویم. این روزها می بینیم که ارایه کارهای ترجمه‌ای آنقدر زیاد شده که می‌تواند براي نويسندگان داخلي به عنوان يك اعلام خطر مطرح باشد.
تاكنون به علت اين امر فكر كرده‌ايد؟آيا ضعف نويسندگان داخلي موجب اين مساله شده است؟
خیر اصلاً این طور نیست. این کار را بیشتر ناشران برای راحتی خود انجام می‌دهند و متأسفانه نظارتی هم روی این ترجمه ها نمی‌شود. هرکس هر کتابی را دوست دارد ترجمه می‌کند و به بازار نشر می‌فرستد و تبلیغات زیادی هم روی این کتاب‌ها می‌شود که این اصلاً خوب نیست و مسوولان ما باید فکری جدی در این زمینه بکنند.
حضور نویسندگان کودک و نوجوان را در غرفه‌های نمایشگاه کتاب چگونه ارزيابي مي كنيد؟
بسیار اتفاق خوب و جالبی است. یعنی اين كار باید صورت بگیرد. وقتی نویسنده کودک و نوجوان مستقیماً با مخاطب خودش روبه رو می‌شود. حرف های زیادی برای گفتن دارد و چه بسا حتی سبک نگارش او متحول شود و به این وسیله مخاطب شناسی هم صورت می‌گیرد. حتی حضور پدر و مادرها در کنار نویسندگان کودک و نوجوان و صحبت کردن با آنان می تواند افق تازه تری در نوشتن ایجاد كند. اين تعامل يكي از لازمه هاي حوزه ادبيات كودك و نوجوان است.
به نظر شما همه ظرفیت‌ها در نمایشگاه کودک و نوجوان در زمینه ارایه کتاب‌هاي مناسب صورت مي گيرد؟
خير، بخش کمی از این وظایف عملی شده و باید خیلی بيشتر در این زمینه کار شود. ایجاد میزگردها، ایجاد فضاهای مناسب براي کودک و نوجوان، تهيه امکانات ویژه برای حضور نویسندگان کودک و نوجوان و حتی ایجاد دکورهای خاصی که جاذبه داشته باشد يكي از ضرورت هاست زیرا من خود شاهد نمایشگاه‌های کتاب کودک و نوجوان در خارج بوده‌ام و آنجا جاذبه‌های خیلی خوبی را در این زمینه مشاهده کرده‌ام که متأسفانه فقدان آن را در نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان خودمان می بینم. گرچه من منکر زحمت‌هایی نمی‌شوم که مسوولان مي كشند ولی حیف است، ما می‌توانیم از ظرفیت‌های بهتری در این زمینه بهره ببریم.
وظیفه اصلی نمایشگاه کتاب به ویژه در بخش کودک و نوجوان چیست؟ آیا فروش کتاب‌های بیشتر ملاك است؟
این قضیه کاملاً روشن است كه فروش کتاب تنها یکی از اهداف نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان است. وظیفه اصلی این نمایشگاه، رد و بدل کرد افکار تازه، دادن ایده‌ها و شناسایی استعدادهای جدید در حوزه کتاب کودک و نوجوان و کشف آن توسط ناشران است. در واقع وظیفه اصلی که باید در نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان صورت بگیرد کشف استعدادهای تازه و تأثیرگذار و شنیدن سوژه‌های جدید از زبان مخاطبان است. من امید وارم روز به روز وضعیت فرهنگی ما در این زمینه بهتر شود.-
چهارشنبه ۷ خرداد ۱۳۹۳ - ۰۹:۲۹
نظر شما