به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) محمدرضا سعیدآبادی، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران ضمن تشکر ویژه از فرزین رضاییان (نویسنده کتاب) و ناصر میرباقری (مدیر انتشارات خانه فرهنگ و هنر گويا) گفت: کشورهای مختلف دنیا می‌کوشند میراث سرزمین‌هایشان را در سازمان یونسکو به ثبت برسانند و آن را جهانی کنند، این کار نه از دریچه سیاست بلکه از راه دین، فرهنگ و هنر امکان‌پذیر است. 

میراث چهارگانه ایران

وی با اشاره به انواع میراث فرهنگی ایران توضیح داد: میراث فرهنگی کشور ایران مشتمل بر چهار نوع میراث است؛ از جمله «میراث فرهنگی طبیعی» که در حال حاضر ایران 16 اثر را در سازمان یونسکو به ثبت رسانده است، «میراث فرهنگی ناملموس» که شامل آیین‌ها، سنت‌ها و آن‌چه هویت کشورمان را تشکیل می‌دهد، «میراث مستند» مشتمل بر کتاب‌هایی بی‌مانند و یکتا چون شاهنامه بایسنقری، اسناد دوره صفویه و غیره و سرانجام «مشاهیر و بزرگان علم و ادب ایران».

وی افزود: این چهار دسته میراثی هستند که با همکاری و همراهی یونسکو می‌توانند با ثبت جهانی معماری، هنر، اخلاق و هر آن‌چه زیبایی‌های ایران را به وجود می‌آورد به جهانیان معرفی شوند و امروز خانه فرهنگ و هنر گویا برای چاپ این اثر، گام مهمی برداشته است.

24 سال توقف در ثبت آثار میراث فرهنگی ایران

محمدحسن طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی نیز در مراسم رونمایی کتاب «میراث جهانی ایران» ضمن تبریک روز فردوسی و انتشار این اثر عنوان کرد: ما تا سال 1979 (1358) به دلیل شرایط جنگی حاکم بر کشور و دلایلی دیگر، تنها سه اثر چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان را در فهرست آثار ثبت شده یونسکو داشتیم و با 24 سال توقف در این مسیر، خوشبختانه در دوره مهندس محمد بهشتی و اتخاذ رویکردهای نو از سوی وی و فعالیت‌های جدی در این دوره، پرونده‌های دیگری برای ثبت جهانی شروع شد که نتیجه آن، ثبت 16 اثر در سازمان یونسکو بوده است.

وی در ادامه سخنان خود، به کتاب یادشده اشاره و تصریح کرد: این کتاب مجموعه‌ای فراتر از یک کتاب است؛ همه قسمت‌ها و رویکرد زنجیره‌ای آن و جمع‌آوری اطلاعات و عکس‌های آن‌ها کاری بس سترگ و دشوار بوده است.

طالبیان با ابراز امیدواری از ثبت باغ‌ها و خانه‌های ایرانی، شهر سوخته، شوش و بناهای تیموری و بناهای دیگر در ایران، افزود: ما به دلیل نبود مدیریت درست و به جای دستگاه‌های مربوطه، تنیجه‌ای در ثبت میراث طبیعی ایران حاصل نکرده‌ایم اما در آینده سعی خواهد شد برای میراث ناملموس و میراث طبیعی ایران نیز گام‌هایی برداشته شود تا این ارزش‌ها به مردم بیشتر شناخته شوند و همچنین باید این پیغام را به مردم داد که یک دستگاه خاص قادر به انجام چنین کارهای بزرگی نیست بلکه لازم است گام‌هایی از سوی خود مردم هم برداشته شود.

سه راز لذت انسان‌ها از زندگی

در ادامه این نشست از حسین الهی قمشه‌ای برای ایراد سخنانی کوتاه دعوت شد. الهی قمشه‌ای در بیانات کوتاه خود ضمن نقل جملاتی از «برتراند راسل»، مبنی بر پیروی پیوسته از عقل و ارجحیت خوبی، مهربانی و شفقت بر کینه‌جویی و خودنمایی و جاه طلبی، سخنان خود را بر سه کلید و راز سعادتمند شدن و لذت بردن بشر در طی زندگی خلاصه کرد و گفت: «در خدمت زیبایی، دانایی و نکویی» سه راز لذت بردن و سعادتمندی در زندگی است که در نتیجه اتصال و ارتباط با آن‌ها، هیچ نزاع و جنگ در زندگی در کار نخواهد بود که کتاب، موسیقی و زیبایی‌های دیگر از نمودهای این سه مولفه هستند.

هنوز بسیاری از آثار و میراث سرزمین ایران ناشناخته مانده‌اند

 احمد مسجدجامعی، رییس شورای اسلامی شهر تهران، از دیگر افرادی بود که در این نشست، ضمن تشکر از دست اندرکاران این کتاب گفت: اثر مذکور، گزارشی است از میراث جهانی ایران که تنها بخش مادی میراث، بناها و آثار ارزشمند ایران را به تصویر می‌کشد اما میراث ایران بسیار چشمگیرتر و وسیع‌تر از این کتاب است؛ به طوری‌که هر کجایی از جهان که از پیام انسانی و صلح یاد می‌شود، ریشه در ایران و فرهنگ ایرانی دارد.

وی ادامه داد: همه جهانیان، ایران را با نام فرهنگ و هنر می‌شناسند و برای اثبات آن شاهد زیادی لازم نیست، چنان‌که در کتابی که ابن اثیر در باب وقایع سال 420 که ری به دست سلطان محمود غزنوی فتح شد، این مدعا به درستی ثابت می‌شود و شاهدی است بر مشهوریت شاهنامه فردوسی در آن دوران.

مسجدجامعی ضمن پیوند ناگسستنی روح ایرانیت، روح تشیع و زبان فارسی گفت: این سه مولفه، معجون ویژه‌ای را تشکیل می‌دهند که به بقا و استواری روح ایران کمک می‌کند و باید گام‌هایی جدی در این باره برداشته شود.

وی ادامه داد: میراث جهانی ایران به معنای میراث ثبت شده یونسکو نیست بلکه در جای جای این سرزمین میراث گرانقدری از میراث طبیعی، میراث شهرنشینی، میراث روستاهای ایرانی، میراث فرهنگی و بسیاری دیگر وجود دارد که نه تنها هنوز به ثبت نرسیده و به جهانیان معرفی نشده است بلکه هنوز بسیاری از آن‌ها نیز برای خود ما ایرانیان ناشناخته مانده است که باید خوانا و دیده شوند و این اولویتی است که در پیش روی ما قرار دارد.

مسجدجامعی در ادامه ضمن اشاره به مشکلات بسیاری که بر سر راه شناسایی و ثبت این آثار وجود دارد، گفت: ما در ایران فضاهایی داریم که اقوام و گروه‌های مختلف بشری آثار هنری، انسانی، عاطفی، تمدنی به جای گذاشته‌اند که پیامی از صلح و ضد جنگ را می‌تواند به جهان ارایه دهد چنان که گورستان‌های ارامنه مصداق آشکار برای این مورد است که زمانی سربازان کشورهای دیگر برای نجات جان خودشان به آن‌جا پناه می‌بردند و آن‌جا پناهگاهی امن برای آن‌ها در آن روزگاران بوده است و باید پیام صلح و دوستی ایران را در همه قرون در قالب‌های مختلف چه گفت‌وگو، شهرنشینی، کتاب و غیره و به صورت‌های مختلف منتقل و معرفی کرد.

اثری که 16 اثر ثبت شده یونسکو را با بازسازی زمان خود در خود جای داده است

فرزین رضاییان، نویسنده کتاب «میراث جهانی ایران»، سخنان خود را با تشکر ویژه از زنده‌یادحسن حبیبی (رییس پیشین بنیاد ایرانشناسی) و پروفسور ریچارد فرای، ایرانشناس آمریکایی آغاز کرد و سپس به معرفی کوتاه و اجمالی از این اثر پرداخت.

وی در معرفی این اثر گفت: این کتاب، مجموعه‌ای است که 16 نقطه از فضاهای تاریخی ایران را که در یونسکو به ثبت رسیده گردآوری و معرفی کرده است و مهم‌ترین کار این اثر، در بازسازی این آثار است به نحوی که دورنمایی از این آثار در دوران‌های مربوط به خودشان را برای مخاطب (با استفاده از طلق‌های استفاده شده و انیمیشن‌های سه بعدی) به تصویر می کشد.

سپس وی به این 16 اثر ثبت شده اشاره کرد و با توضیحی کوتاه از هر کدام از آن‌ها عنوان کرد: 1) زیگورات چغازنبیل، 2) پاسارگاد( قدیمی‌ترین باغی است که در دنیا به لحاظ فیزیکی به جای مانده است)، 3) باغ‌های ایرانی (مشتمل بر 9 باغ که برخی از آن‌ها حتی به گوش ایرانی‌ها نیز آشنا نیستند)، 4) بیستون (نخستین مکانی که خط میخی باستانی در آن‌جا رمزگشایی شد و کلید فهم دنیای باستان در ایران و بین‌النهرین است)، 5)تخت جمشید، 6) تخت سلیمان، 7)مجتمع دیرها و کلیساهای ارامنه ایران، 8) مجموعه تاریخی-آبی شوشتر، 9) ارگ بم، 10) گنبد قابوس، 11) مسجد جامع اصفهان، 12) مجتمع تاریخی بازار تبریز، 13) سلطانیه، 14) مجموعه خانقاه و آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، 15) میدان امام (نقش جهان) و 16 ) کاخ گلستان مجموعه آثاری هستند که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.

وی در ادامه از خانم ایرینا بوکووا، مدیر کل یونسکو که پیش درآمدی بر این کتاب نوشته و همچنین ناصر و احسان میرباقری، محمد حسن طالبیان، محمدرضا سعیدآبادی، حسین حضرتی و افرادی که در چاپ این اثر دخیل بودند تشکر و قدردانی کرد.

همچنین رضاییان از در دست داشتن دو مجموعه دیگر خبر داد و گفت: «هفت هزار سال مهندسی ایران» و «شکرستان مولانا» دو مجموعه و کتاب هایی هستند که در آینده و به زودی به چاپ خواهند رسید.

در پایان این مراسم کتاب «میراث جهانی ایران» به دست افراد و اهالی فرهنگ چون احمد مسجدجامعی، محمدرضا سعیدآبادی، سید محمد بهشتی، حسین الهی قمشه ای، محمدحسن طالبیان، علی نیکو سخن ، عیسی علیزاده، مهرشاد کاظمی و احسان میرباقری رونمایی شد و محمدرضا سعیدآبادی دو لوح سپاس به فرزین رضاییان و ناصر و احسان میرباقری پیشکش کرد.

مراسم رونمایی کتاب «میراث جهانی ایران» با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و هنر و نویسندگان جمعه (26 اردیبهشت) در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.-