محسن مصباح در این نشست گفت: بهترین منابع من در پژوهشهایی که در طی 10 سال گذشته در آثار مولانا انجام دادهام، مکتوبات فروزانفر بوده است. فروزانفر در این راه زحمت فراوان کشید. وی نه فقط در آثار مولانا که تنها اثر باقیمانده پدر مولانا به نام معارف را نیز بررسی کرد. فروزانفر همچنین نسخه شادروان نیکلسون را نیز تدوین کرد .
وی درباره هیات امنای فروزانفر اظهار کرد: از آنجاییکه در برخی موارد اشتباهاتی در چاپ صورت میگیرد و این اشتباه از سوی انتشارات دیگر نه تنها تصحیحی نمیشود بلکه تکرار میشود، هیات امنا میتواند بسیاری از این ابهامات را هم در ارتباط با مولانا و شمس و هم درباره اشتباهات چاپی برطرف کند.
این پژوهشگر در پایان سخنان خود تاکید کرد: ما باید بتوانیم مصداق کلام مولانا را برای زندگی امروز و بهویژه برای جوانان پیدا کنیم. البته من در این زمینه پژوهشهایی را انجام دادهام که نتیجه آن را در اختیار هیات امنا قرار میدهم.
غلامحسین مراقبی درباره چگونگی تاسیس هیات امنای فروزانفر اظهار کرد: بیسامانی که در نشر کشور وجود دارد، در آثار فروزانفر نیز مشاهده میشد و هر انتشاراتی آثار وی را منتشر میکرد. در همین راستا و برای سامان بخشیدن به این اوضاع علاءستوده، سال پیش تشکیل هیات امنا را پیشنهاد داد. با دوستانی که در بشرویه بودند صحبت شد و با همکاری آنها خانه وی تبدیل به موزه و بزرگداشتی برای وی برگزار شد.
وی ادامه داد: با تصمیم هیات امنا قرار براین شد تا ناشران آثار فروزانفر را طبق قانون مشخصی به چاپ برسانند. انتشارات دانشگاه تهران این شرایط را پذیرفت و با تصحیح جدی آثار وی را به چاپ رساند. علاوه براین براساس مصوبات هیات امنا تصمیم براین گرفته شد که به سه پایاننامه با موضوع بررسی آثار مولانا یا فروزانفر و 10 مقاله در این موضوعات کمک مالی شود.
فروزانفر نخستین مولاناپژوه بود
سید ضیاالدین هاجری نیز در این نشست با بیان اینکه فروزانفر آغازین فردی بوده که در زمینه آثار مولانا کار کرده است گفت: فروزانفر در بررسی آثار مولانا نکاتی را روشن کرد که تا امروز کمتر کسی به آنها پرداخته است. در بررسی آثار بزرگان ادب پارسی شناخت واژگان نقش اساسی ایفا میکند. فروزانفر به این نکته پی برده بود و آن را به کار میبرد و به این ترتیب فهم درستی از اشعار مولانا ارایه داد.
وی افزود: برای هر پژوهشی سه دیدگاه زبان، زمان و ساختار پژوهش باید همواره مدنظر پژوهشگر باشد تا پژوهشی درخور توجه ارایه دهد. با درنظر داشتن این سه دیدگاه باید واژگان را ریشهیابی کنیم. از این راه فهم آثار بزرگانی چون فردسی، مولانا، سعدی و حافظ هموار خواهد شد.
مولانا انفجار واژگان بود
احمد خالصی از دیگر سخنرانان این نشست بود که درباره مولانا و آثارش به سخنرانی پرداخت و عنوان کرد: آثار استاد فروزانفر در دهههایی منتشر شد که منابع خطی و چاپی کم بود. این کمبود، ضرورت به روز شدن آثار وی را بیشتر میکند. آثار فروزانفر بار دیگر تصحیح و ویرایش شود و پژوهشهای جدیدی روی آنها صورت گیرد. اگر به احیای آثار فروزانفر بپردازیم مخاطب عام و خاص پیدا خواهد کرد. البته در تصحیح آثار وی باید اصالت آنها را مدنظر داشته باشیم و نگارش و ادبیات خاص آن را حفظ کنیم.
وی با اشاره به نکاتی که در آثار مولانا وجود دارد گفت: انسان امروز متوجه این امر شده که در وجود انسان تناقضی وجود دارد. این در حالی است که مولانا از قبل به این نکته پی برده و در آثارش به تناقض ذاتی وجود انسان اشاره کرده است. مولانا در اشعارش به این نکته تاکید دارد که انسان تعریفناپذیر است و در هیچ محدودهای نمیگنجد. همین نکته باعث میشود که انسانهای معاصر بهتر از گذشتگان بتوانند از افکار و اندیشههای مولانا بهره بگیرند و درواقع همین نکات است که مولانا را برای انسان امروز زنده نگه داشته است.
خالصی ادامه داد: مثنوی مولانا درس چگونه زیستن را در ذیل حکایات خود به انسان میدهد. درحقیقت مولانا تغییراتی در شیوه داستانگویی ایجاد میکند که هنوز پژوهش جدی درباره آن نشده است. مولانا انفجار واژگان است و نکاتی را در اشعارش بیان میکند که نیاز انسان امروز است. وی درپایان اکثر غزلیاتش از واژه خموش استفاده میکند، برخی معتقدند که این تخلص وی بوده و برخی دیگر براین باورند که این کار را از روی قصد و نیتی انجام میداده است.
وی با بیان اینکه استفاده از واژه خموش با پُرسخنی مولانا تناقض دارد اظهار کرد: مقصود از استفاده از این واژه تنها بیان ناپذیری تجربه عرفانی نیست. بلکه بیانکننده این عقیده مولاناست که زبان عامل فهم و تفاهم نیست بلکه بعضا مانع فهم است. درس دیگری که مولانا به انسان امروز میدهد این است که از عقل جزیی عبور کنیم و به عقل کلی برسیم و نوع و شکل دیگری از تعقل را مدنظر داشته باشیم.
در پایان این نشست از برخی آثار استاد فروزانفر که از سوی هیات امنای فروزانفر منتشر شده بود رونمایی شد.
نشست «از قونیه به بشرویه» (20 اردیبهشت) در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب برگزار شد.
بیست و هفتمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تا ساعت 20 امشب (20اردیبهشت ) درمصلی بزرگ امام خمینی (ره) برپاست.
نظر شما