به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست منابع علمي، كنسرسيومها و حق مولف با حضور ابراهيم عمراني، عضو کنسرسیوم منابع اطلاعاتی وزارت علوم و رئیس کتابخانه علوم دانشگاه تهران، دكتر پيام كبيري، رییس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت، مهندس ميترا هاشمي طباطبايي، مدیرکل دفتر گسترش تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی عصر ديروز (14 ارديبهشت) در بيست و هفتمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.
دكتر پيام كبيري، رییس مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت در ابتدای این نشست اظهار کرد: در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي 50 دانشگاه علوم پزشكي كشور وجود دارد حدود 10 سال پيش ما يك نظام تامين منابع در حيطه منابع الكترونيك در دانشگاه‌ها داشتيم. كنسرسيوم در وزارت بهداشت در حوزه بحث منابع الكترونيك وجود داشت كه البته بيشتر به جاي اين‌كه كنسرسيوم باشد يك خريد متمركز است.
وی در توضیح بیشتر گفت: به اين نحو كه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عناوين و منابع مورد نيازش را به صورت ستادي و متمركز مشخص مي‌كرد و براساس نيازهاي اعلام شده دانشگاه‌ها، فهرست عناوين قطعي مشخص مي‌شد، و در نهايت وزارت بهداشت با تأمين بودجه، منابع را خريداري مي‌كرد و عملاً دانشگاه‌ها به صورت شخصي پرداختي براي تهيه منابع نداشتند. اين فرايند همچنان در وزارت بهداشت ادامه دارد و خوشبختانه در حال حاضر و مجموعه علوم پزشكي به بانك و منابع اطلاعاتي دسترسي دارند.
بخش دیگر این نشست به سخنرانی ميترا هاشمي طباطبايي، مدیرکل دفتر گسترش تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی اختصاص یافت. وی اظهار کرد: حدود چند ماهي است كه به مجموعه دانشگاه آزاد پيوسته‌ام در دانشگاه آزاد اسلامي همان طور كه وزارت بهداشت عمل كرده چند سالي است كه سعي كرده‌ام به صورت تجميع شده براي تهيه منابع اطلاعاتي اقدام كنم. وي افزود: خود واحدها اجازه خريد ندارند همان طور كه مي‌دانيد دانشگاه آزاد حدود 400 واحد دارد كه از طريق معاونت پژوهشي نيازها برآورد مي‌شود و با پايگاه‌هاي مختلف قراردادها بسته مي‌شود در چند سال گذشته يك سري مشكلات بوده اعم از تحريم‌ها يا مشكلات پرداختها به دليل بحث جابه‌جايي و بالارفتن قيمت ارز.
هاشمی طباطبایی ادامه داد: متاسفانه دانشگاه آزاد از سال 2012 تا 2013 هيچ‌گونه خريد منابعي نداشته است. براي سال 2014 چندماهي است كه اقدام شده و خوشبختانه دسترسي به يك سري پايگاه‌ها باز شده است.
وي اضافه کرد: سياست دانشگاه آزاد بر اين استكه فعلاً با توجه به بحث ارز و نبود حمايت از سوي دولت خريدهاي خود را ساليانه انجام دهد. يكي ديگر از مشكلات اين است كه دانشگاه‌ها خيلي نمي‌توانند بحث افزايش شهريه حساب باز كند بنابراين خريدها به صورت سالانه انجام مي‌شود.
ابراهيم عمراني، عضو کنسرسیوم منابع اطلاعاتی وزارت علوم و رئیس کتابخانه علوم دانشگاه تهران از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی ضمن انتقاد از اينکه چه اتفاق افتاده كه در دو سال اخير، خريد ايران ضعيف شده و منحني توليد علم ايران سير نزولي پيدا كرده است، بیان کرد: کنسرسيوم وزارت علوم سال 69 شروع به فعاليت كرده اين كنسرسيوم براي تجميع خريداري مجلات چاپي همه دانشگاه‌هاي وزارت علوم شكل گرفت و با يك تمرين تجربه جمعي كه مراحل سختش را پشت سر گذاشت، وارد دوره جديد شده است.
وی عنوان کرد: اين كنسرسيوم مراحل مختلفي را پشت سر گذاشته است؛ از خريداري مستقيم تا خريداري مذاكره‌‌اي و غيرمستقيم. امروز اين كنسرسيوم رسميتي دارد كه آيين‌نامه‌اش مصوب وزارت علوم است و در رأسش معاون پژوهشي وزارت علوم نشسته است.
عمرانی افزود: دانشگاه‌ها نيازهاي خود را در اختيار ما قرار مي‌دهند ما مذاكرات مستقيم را انجام مي‌دهيم پس از آن، اين نيازها را در قالب قرارداد با هدف پرداخت به دانشگاه‌ها اعلام مي‌كنيم. بنابراين ما كاملاً توزيع شده هستيم و دبيرخانه كنسرسيوم در يك نقطه‌اي في‌مابين ناشران، كارگزاران و دانشگاه‌ها قرار دارد از اين جهت ما پاسخگوي بيش از 95 دانشگاه هستيم و با حدود 40 ناشر و كارگزار سر وكار داريم.
عضو کنسرسیوم منابع اطلاعاتی وزارت علوم ادامه داد: متاسفانه مشكلاتي كه كنسرسيوم وزارت علوم اكنون با آنها مواجه است، نبايد وجود داشته باشند. تا سال 2011 كنسرسيوم با وجود مشكلات به یکنواختی بسيار خوبي رسيده بود و پرداخت‌هايش بسيار منظم شده بود. دانشگاه‌ها و ناشران به كنسرسيومها اعتماد كرده بودند و ما توانسته بوديم كارگزاران را تا جايي كه مي‌شد از سر راه برداريم و مذاكرات مستقيم با ناشر را پي بگيريم. در مجموع رسيده بوديم به نقطه خوبي كه متاسفانه نوسانات ارزي به وجود آمد. اكنون وزارت علوم اصلا موقعيت خوبي ندارد تقريبا 95 درصد دسترسي‌ها قطع هستند و با كمك بانك مركزي داريم تلاش مي‌كنيم كه به تازگي با فرجه‌هايي مانند دسترسي 30 درصدي مواجه شديم.
وی در پایان سخنانش گفت: كنسرسيوم وزارت علوم از نظر ساختاري به نظرم وضعيت خوبي دارد و سازوكارهايش جا افتاده است البته اگر نوسانات مملكت بگذارد. اين نوسانات متاسفانه دانشگاه‌ها را تحت تأثير مي‌گذارد. به هر حال وضعيت كنسرسيوم وزارت علوم در اين لحظه اصلا خوب نيست.
در ادامه، ميترا هاشمي طباطبايي گفت: خيلي سعي كرديم با ناشران وارد بحث شويم چون ناشران توقع دارند چون ا دانشگاه آزاديم و هيچ حمايت دولتي نداريم، با آنها قرارداد چند ساله ببنديم. در حالي که دانشگاه آزاد از هيچ‌گونه يارانه ارزي و دولتي استفاده نمي‌كند و بايد از شهريه‌هايي كه دريافت مي‌كند اين بحث‌ها را دنبال كند. البته گزارشي از طريق معاونت پژوهشي براي رياست دانشگاه ارسال شده تا آنها را متقاعد كنيم كه با كمترين هزينه مي‌توان با ناشران ارتباط برقرار كنيم.
وی با بیان این که ما مستقيم با خود ناشر در ارتباطيم اصلاً با نماينده ناشر وارد مذاكره نمي‌شویم، عنوان کرد: يكي از مشكلات ما اين است كه مرتب از واحدهاي دانشگاهي به ما مراجعه مي‌شود كه فلان پايگاه مقاله‌اي 600 تومان در اختيار ما قرار مي‌دهد بنابراين صلاح بر اين است كه دسترسي‌ها براي محققان و پژوهشگران باز شود كه ديگر روي نياورند به راه‌هاي جانبي. البته دانشگاه آزاد در تلاش است تا مشكلات و موانع را از سر راه بردارد.
نشست منابع علمي، كنسرسيومها و حق مولف عصر ديروز (14 اردیبهشت ماه) در سرای کتاب و رسانه بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
نظر شما