به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در این کارگاه آموزشی که صبح امروز یکشنبه 14 اردیبهشت در سرای اهل قلم برگزار شد، روح‌الله سلطانی، مدیر شابک و شابم خانه کتاب، ضمن ارائه خلاصه‌ای از تاریخچه شابک، به چگونگی پیدایش و تغییر و تحولات آن از آغاز تا کنون پرداخت.

سلطانی درباره چگونگی شکل‌گیری شابک گفت: با توجه به افزايش روزافزون انتشار كتاب و مشكلات عدیده‌ای كه توزيع، سفارش، انبارگرداني و اطلاع رساني كتاب در سطح جهان پیش آمده بود، كم كم ناشران و كتابفروشان برآن شدند راه حلي براي مشكلات بينديشند. به این ترتیب مسئله نياز به يك سيستم شماره گذاري بين المللي كتاب برای اولين بار در سومين گردهمايي بين المللي بازار كتاب و انطباق آن با اصول منطقي تجارت كتاب در نوامبر 1966 در برلين برگزار و مطرح شد.

وی افزود: براي انجام و پياده كردن اصول شابك يك سازمان بين المللي در سطح جهان مسئوليت شماره گذاري را بر عهده گرفت كه مقر آن در لندن - انگلستان است و به سازماني جهاني شابك مشهور شد. علاوه بر سازمان جهاني، در هر كشور يك نمايندگي در سطح ملي و در مواردي منطقه اي مسئوليت هدايت گروه را براي شماره گذاري كتاب ‌ها بر عهده دارد.

مدیر شابک و شابم خانه کتاب درباره تاریخچه شکل‌گیری شابک در ایران گفت: در کشور ما موسسه شابك ايران در سال 1372 مسئوليت شماره گذاري كتاب ها در سطح ملي را به عهده گرفت و پس از يك سال كار آزمايشي، رسماً در سال 1373 رسماً آغاز به کار کرد. در سال 1375 نيز بر اساس مصوبه هيات وزيران استفاده از شابك از سوي ناشران اجباري شد و ناشران موظف شدند كه از ضوابط شابك ايران پيروي كنند.

نشر الکترونیک و شابک
یکی از اصلی‌ترین موضوعات مطرح شده در ادامه این کارگاه آموزشی، در حوزه نشر الکترونیک بود و اینکه اصولاً کتاب‌هایی که به‌صورت الکترونیک منتشر می‌شود، چگونه شماره گذاری می‌شوند و تفاوت آنها با کتاب‌های چاپی چه هست و نوع و فرمت شماره گذاری آنها چگونه انجام می‌شود که روح الله سلطانی با نمایش تصاویر و اسلایدهای مرتبط، به تشریح این موضوع پرداخت.

همچنین یکی دیگر از بحث‌های مطرح شده در این کارگاه مربوط به چگونگی ارائه خدمات به متقاضیان بود که سلطانی با بیان اینکه اکنون حدود 95 درصد امور از طریق وب‌سایت isbn.ir انجام می‌شود، به تشریح این موضوع نیز پرداخت که علاقه مندان این حوزه می‌توانند بدون مراجعه حضوری، با مراجعه به وب‌سایت isbn.ir از نحوه ارائه این خدمات آگاهی پیدا کنند.

قابلیت تبدیل شابک 
از جمله خدمات ارائه شده در این وب‌سایت قابلیت تبدیل شابک 10 رقمی به شابک 13 رقمی، قابليت تبديل شابك به باركد است که ناشران مي توانند با مراجعه به این سایت این نرم‌افزار را دریافت و از آن استفاده کنند.

در این کارگاه آموزشی موضوعات و سرفصل‌هایی چون تاریخچه شابک، روند تغییر در استاندارد شابک، تغییر و تحولات شابک، شابک و نشر الکترونیک، بارکد و شناسه ظاهری کتاب، اشتباهات رایج ناشران در موضوع شابک، نحوه عضویت و... مطرح شد و در پایان ناشران حاضر، پرسش های خود را مطرح کردند که سلطانی با استناد به روند قانونی این حوزه به پرسش ها پاسخ داد.