به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «بایسته‌های نشر کتاب از دیدگاه مقام معظم رهبری» عنوان نشستی بود که امروز جمعه (12 اردیبهشت‌ماه) با حضور نجفعلی میرزایی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، مسعود معینی‌نژاد، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و محمد سرشار، رییس حوزه هنری استان تهران در سرای اهل قلم بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
دکتر نجفعلی میرزایی در این نشست، با بیان این‌که مقام معظم رهبری یکی از بزرگترین کارشناسان و کتابشناسان حوزه کتاب و به‌ویژه علوم انسانی و ادبیات هستند گفت: ایده‌ها و رهنمودهای ایشان می‌تواند علاج بحران و آسیب‌های جدی در حوزه کتاب باشد که التزام واقعی و باورمند به فرمایشاتشان جزو بایدهایی هست که باید به عنوان یک قانون در نظر گرفته شود.
وی در ادامه سخنان خود به بحث ممیزی کتاب پرداخت و تصریح کرد: واقعیت این است که کسی تاکنون درباره چارچوب‌‌ها و مفاهیم ممیزی به طور ملموس و مشخص تبیینی ارایه نکرده است؛ به طوری که تصور عمومی بر این است که ممیزی به معنای آن تلقی می‌شود که چه کتابی باید مجوز چاپ بگیرد یا نگیرد، اما این تصوری است بسیط از موضوع ممیزی.
میرزایی با بیان این‌که ممیزی از بدیهی‌ترین فرمایشات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است و از نظر عقلانی و منطقی باید وجود داشته باشد، گفت: ممیزی، موضوعی است که در همه جای دنیا وجود دارد و وجود آن انکارناپذیر است.
وی با اشاره به مقصود امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب از مساله ممیزی گفت: این فرمایشات، نشانه انعطاف در مدل‌های مختلف در عملی‌کردن مطالبات ایشان است و اگر در کشور ما در لایه فرهنگیان و مدیران، مدل‌های متعددی از ممیزی وجود داشته باشد، نباید این موضوع به برخورد جناح‌ها انقلابی و سیاسی بینجامد؛ چنان‌که مبحث ممیزی باید به یک بحث کارشناسی تبدیل شود نه این‌که در بازار سیاست بحث داغی از آن مطرح شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سخنان روز افتتاح و حضور دکتر حسن روحانی، رییس جمهوری ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کرد و گفت: برداشت من از سخنان روحانی این نیست که باید ممیزی برداشته شود یا این‌که از حرف‌های ایشان استناد شود که ممیزی نباید وجود داشته باشد؛ چرا که ممیزی هم قانون، هم مطالبه رهبری و هم بر اساس منطق و عقل است. من برداشت خوش‌بینانه‌ای از سخنان ایشان دارم . مقصود ایشان از این حرف‌ها آن بود که باید اصل ممیزی انسانها در درون خود انسانها باشد تا انسانها خود، خود ممیزی، خودکنترلی و خودانتقادی داشته باشند، چنان‌که آن چیزی که در مقابل ممیزی می‌تواند وجود داشته باشد، آنارشیسم نشر اندیشه است.
وی ضمن تاکید بر این مساله که باید در بحث ممیزی، فعال‌تر عمل کرد، پیشنهادهای خود را در این زمینه، برگزاری میزگردهای تخصصی و ایجاد الگوهای عملی و عملیاتی مختلف که زیر سایه اوامر رهبری قابل طرح باشد دانست و گفت: این کاری است که در موسسه خانه کتاب در حال انجام است و فراتر از درگیری رویکردهای جناحی و سیاسی مدیریت می‌شود تا نتایج کارشناسی این کار در اختیار نخبگان قرار گیرد.
وی الگوی مورد نظر خود را در بحث ممیزی این‌گونه تشریح کرد: ممیزی فراتر از اجازه دادن‌ها ویا ندادن‌هاست. ممیزی به معنای عقلانی، اخلاقی، هماهنگ‌سازی و ساماندهی توزیع اندیشه و تجسم و تحقق تقوای حاکمیت در مدیریت اندیشه است و بنابراین تعریف است که در خانه کتاب در تلاش هستیم تا فقر مدل‌سازی موجود در جامعه را در این زمینه برای پیشبرد و عملیاتی کردن مطالبات رهبری مرتفع و با استفاده از متخصصان کتاب و دست اندرکاران این حوزه، به طراحی مدلی مناسب برسیم.
اظهارات و انتقادهای محمد سرشار
سپس محمد سرشار، رییس حوزه هنری تهران سخنان خود را در این باره، به دو بخش «بررسی سیره، رهنمودها و مطالبات رهبر انقلاب» و «پاسخ‌هایی که به این مطالبات داده شده است» تقسیم کرد.
وي در ادامه سخنان خود به مطالبات رهبر انقلاب در بازديدي كه در بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران انجام دادند و 8 محور كلي را بيان كردند اشاره کرد و گفت: اين مطالبات كه 3 مورد آن مستقيماً به نمايشگاه كتاب و سياست‌هاي كلي آن برمي‌گردد عبارتند از ارايه و طراحي الگوي پيشرفت درازمدت نمايشگاه كتاب در حوزه‌هاي توسعه فضاي كتابخواني و عمق‌بخشيدن به فضاي معرفتي.
سرشار ادامه داد: دستور دوم ايشان طراحي بخشي براي ارزيابي محتوايي آثار ارايه شده از سوي افراد صاحب صلاحيت و تعيين ميزان و سرعت حركت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه افراد ذيصلاحي را انتخاب و كارنامه نشر كتاب را به صورت سالانه بررسي كنند.
به گفته سرشار، مطالبه علمي مفهوم نمادين استقبال مردمي از نمايشگاه و شناسايي تناسب مخاطبان از نمايشگاه دستور سومي است كه مقام معظم رهبري بيان كرده است.
پيگيري، طراحي و اجراي مفهوم اقتصاد مقاومتي با راه‌اندازي كارخانه‌هاي توليد كاغذ، ويراستاري كتاب، توجه به كتاب‌آرايي و شكل ظاهري آن، توجه به فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي كتاب و توجه و طراحي چگونگي كمك دولت و دستگاه ديپلماسي به دو طرفه كردن جاده ترجمه و ترجمه آثار مذهبي و عربي به زبان‌هاي ديگر، از ديگر فرمايشات و خواسته‌هاي مقام معظم رهبري از كتاب بود كه به گفته سرشار بايد سياست‌هاي كلاني براي اجرايي كردن آن در نظر گرفت.
وي در بخش ديگري از سخنان خود به پاسخ‌هايي كه به مطالبات رهبري ارايه شده است اشاره كرد و گفت: متاسفانه براي اجرايي کردن رهنمودهاي رهبري تا به حال مدل چنداني ارايه نشده و در اين زمينه كار جدي صورت نگرفته است.
وي به مدلي كه در قالب كتاب «دولت و فرهنگ» كه از سوي انتشارات مركز تحقيقات استراتژيك مصلحت نظام منتشر شده است اشاره كرد و گفت: براساس اين مدل بايد سه وظيفه دولت، برنامه ريزي، نظارت و حمايت بركتاب‌هايي باشد كه منتشر مي‌شود.
وي گفت: با توجه به بررسي‌هاي بنده در پاسخ‌ها به مطالبات رهبري نوعي دوگانگي در سطوح رياست جمهوری، وزير فرهنگ و معاونت امور فرهنگي وزارت ارشاد ديده مي‌شود؛ بدين معني كه در دو ستون نخست (رياست جمهوري و وزارت ارشاد) مواضعي گرفته مي‌شود كه با سطح معاونت امور فرهنگي وزارت ارشاد متفاوت است و دليل اين امر در تخصصي نبودن مباحث مسوولان نظام و عدم مواجهه آنها با واقعيت‌هاي كتاب، چارچوب‌هاي قانوني و عملكرد و پيشينه جمهوري اسلامي ايران است.
اظهارات مسعود معینی پور در این نشست
مسعود معینی‌پور، یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود که با سخنانی کوتاه مباحث حود را ایراد کرد.
وی با تاکید بر اهمیت راهبردی کردن فرمایشات رهبری گفت: نظر به این‌که مقام معظم رهبری به عنوان یک چهره فرهنگی، دغدغه‌هایی در حوزه کتاب دارند که هرساله در قالب سخنرانی‌های مختلف مطرح و راهبردهایی را به سمت اوج تمدن اسلامی ارایه می‌دهند باید سیاست‌ها و راهبردهای کلانی را برای عملی‌کردن آنها ارایه کرد.چنان‌که از دغدغه‌های ایشان در حوزه کتاب، بحث تولید، ترویج و توزیع و ممیزی کتاب است که باید به این مهم توجه بسیار کرد.
وی ادامه داد: طبق اخباری که در طول سه روز از نمایشگاه کتاب آمده، رتبه اول فروش کتاب در این دوره، کتاب «چنین گفت زرتشت» به قلم فردریش نیچه بوده است. این مساله‌ای قابل تامل و مهم است که باید آسیب‌شناسی جدی شود. نیچه‌ای که افکار و بیانات او، سرلوحه افرادی چون هیتلر و موسولینی در طول تاریخ بوده است، جای بررسی آسیب‌شناسی جدی را در این مورد می‌طلبد و سوالی که پیش می‌آید این است که چه بر حال جامعه ما آمده است؟
دکتر نجفعلی میرزایی در این نشست، با بیان این‌که مقام معظم رهبری یکی از بزرگترین کارشناسان و کتابشناسان حوزه کتاب و به‌ویژه علوم انسانی و ادبیات هستند گفت: ایده‌ها و رهنمودهای ایشان می‌تواند علاج بحران و آسیب‌های جدی در حوزه کتاب باشد که التزام واقعی و باورمند به فرمایشاتشان جزو بایدهایی هست که باید به عنوان یک قانون در نظر گرفته شود.
وی در ادامه سخنان خود به بحث ممیزی کتاب پرداخت و تصریح کرد: واقعیت این است که کسی تاکنون درباره چارچوب‌‌ها و مفاهیم ممیزی به طور ملموس و مشخص تبیینی ارایه نکرده است؛ به طوری که تصور عمومی بر این است که ممیزی به معنای آن تلقی می‌شود که چه کتابی باید مجوز چاپ بگیرد یا نگیرد، اما این تصوری است بسیط از موضوع ممیزی.
میرزایی با بیان این‌که ممیزی از بدیهی‌ترین فرمایشات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است و از نظر عقلانی و منطقی باید وجود داشته باشد، گفت: ممیزی، موضوعی است که در همه جای دنیا وجود دارد و وجود آن انکارناپذیر است.
وی با اشاره به مقصود امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب از مساله ممیزی گفت: این فرمایشات، نشانه انعطاف در مدل‌های مختلف در عملی‌کردن مطالبات ایشان است و اگر در کشور ما در لایه فرهنگیان و مدیران، مدل‌های متعددی از ممیزی وجود داشته باشد، نباید این موضوع به برخورد جناح‌ها انقلابی و سیاسی بینجامد؛ چنان‌که مبحث ممیزی باید به یک بحث کارشناسی تبدیل شود نه این‌که در بازار سیاست بحث داغی از آن مطرح شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سخنان روز افتتاح و حضور دکتر حسن روحانی، رییس جمهوری ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کرد و گفت: برداشت من از سخنان روحانی این نیست که باید ممیزی برداشته شود یا این‌که از حرف‌های ایشان استناد شود که ممیزی نباید وجود داشته باشد؛ چرا که ممیزی هم قانون، هم مطالبه رهبری و هم بر اساس منطق و عقل است. من برداشت خوش‌بینانه‌ای از سخنان ایشان دارم . مقصود ایشان از این حرف‌ها آن بود که باید اصل ممیزی انسانها در درون خود انسانها باشد تا انسانها خود، خود ممیزی، خودکنترلی و خودانتقادی داشته باشند، چنان‌که آن چیزی که در مقابل ممیزی می‌تواند وجود داشته باشد، آنارشیسم نشر اندیشه است.
وی ضمن تاکید بر این مساله که باید در بحث ممیزی، فعال‌تر عمل کرد، پیشنهادهای خود را در این زمینه، برگزاری میزگردهای تخصصی و ایجاد الگوهای عملی و عملیاتی مختلف که زیر سایه اوامر رهبری قابل طرح باشد دانست و گفت: این کاری است که در موسسه خانه کتاب در حال انجام است و فراتر از درگیری رویکردهای جناحی و سیاسی مدیریت می‌شود تا نتایج کارشناسی این کار در اختیار نخبگان قرار گیرد.
وی الگوی مورد نظر خود را در بحث ممیزی این‌گونه تشریح کرد: ممیزی فراتر از اجازه دادن‌ها ویا ندادن‌هاست. ممیزی به معنای عقلانی، اخلاقی، هماهنگ‌سازی و ساماندهی توزیع اندیشه و تجسم و تحقق تقوای حاکمیت در مدیریت اندیشه است و بنابراین تعریف است که در خانه کتاب در تلاش هستیم تا فقر مدل‌سازی موجود در جامعه را در این زمینه برای پیشبرد و عملیاتی کردن مطالبات رهبری مرتفع و با استفاده از متخصصان کتاب و دست اندرکاران این حوزه، به طراحی مدلی مناسب برسیم.
اظهارات و انتقادهای محمد سرشار
سپس محمد سرشار، رییس حوزه هنری تهران سخنان خود را در این باره، به دو بخش «بررسی سیره، رهنمودها و مطالبات رهبر انقلاب» و «پاسخ‌هایی که به این مطالبات داده شده است» تقسیم کرد.
وي در ادامه سخنان خود به مطالبات رهبر انقلاب در بازديدي كه در بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران انجام دادند و 8 محور كلي را بيان كردند اشاره کرد و گفت: اين مطالبات كه 3 مورد آن مستقيماً به نمايشگاه كتاب و سياست‌هاي كلي آن برمي‌گردد عبارتند از ارايه و طراحي الگوي پيشرفت درازمدت نمايشگاه كتاب در حوزه‌هاي توسعه فضاي كتابخواني و عمق‌بخشيدن به فضاي معرفتي.
سرشار ادامه داد: دستور دوم ايشان طراحي بخشي براي ارزيابي محتوايي آثار ارايه شده از سوي افراد صاحب صلاحيت و تعيين ميزان و سرعت حركت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه افراد ذيصلاحي را انتخاب و كارنامه نشر كتاب را به صورت سالانه بررسي كنند.
به گفته سرشار، مطالبه علمي مفهوم نمادين استقبال مردمي از نمايشگاه و شناسايي تناسب مخاطبان از نمايشگاه دستور سومي است كه مقام معظم رهبري بيان كرده است.
پيگيري، طراحي و اجراي مفهوم اقتصاد مقاومتي با راه‌اندازي كارخانه‌هاي توليد كاغذ، ويراستاري كتاب، توجه به كتاب‌آرايي و شكل ظاهري آن، توجه به فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي كتاب و توجه و طراحي چگونگي كمك دولت و دستگاه ديپلماسي به دو طرفه كردن جاده ترجمه و ترجمه آثار مذهبي و عربي به زبان‌هاي ديگر، از ديگر فرمايشات و خواسته‌هاي مقام معظم رهبري از كتاب بود كه به گفته سرشار بايد سياست‌هاي كلاني براي اجرايي كردن آن در نظر گرفت.
وي در بخش ديگري از سخنان خود به پاسخ‌هايي كه به مطالبات رهبري ارايه شده است اشاره كرد و گفت: متاسفانه براي اجرايي کردن رهنمودهاي رهبري تا به حال مدل چنداني ارايه نشده و در اين زمينه كار جدي صورت نگرفته است.
وي به مدلي كه در قالب كتاب «دولت و فرهنگ» كه از سوي انتشارات مركز تحقيقات استراتژيك مصلحت نظام منتشر شده است اشاره كرد و گفت: براساس اين مدل بايد سه وظيفه دولت، برنامه ريزي، نظارت و حمايت بركتاب‌هايي باشد كه منتشر مي‌شود.
وي گفت: با توجه به بررسي‌هاي بنده در پاسخ‌ها به مطالبات رهبري نوعي دوگانگي در سطوح رياست جمهوری، وزير فرهنگ و معاونت امور فرهنگي وزارت ارشاد ديده مي‌شود؛ بدين معني كه در دو ستون نخست (رياست جمهوري و وزارت ارشاد) مواضعي گرفته مي‌شود كه با سطح معاونت امور فرهنگي وزارت ارشاد متفاوت است و دليل اين امر در تخصصي نبودن مباحث مسوولان نظام و عدم مواجهه آنها با واقعيت‌هاي كتاب، چارچوب‌هاي قانوني و عملكرد و پيشينه جمهوري اسلامي ايران است.
اظهارات مسعود معینی پور در این نشست
مسعود معینی‌پور، یکی دیگر از سخنرانان این نشست بود که با سخنانی کوتاه مباحث حود را ایراد کرد.
وی با تاکید بر اهمیت راهبردی کردن فرمایشات رهبری گفت: نظر به این‌که مقام معظم رهبری به عنوان یک چهره فرهنگی، دغدغه‌هایی در حوزه کتاب دارند که هرساله در قالب سخنرانی‌های مختلف مطرح و راهبردهایی را به سمت اوج تمدن اسلامی ارایه می‌دهند باید سیاست‌ها و راهبردهای کلانی را برای عملی‌کردن آنها ارایه کرد.چنان‌که از دغدغه‌های ایشان در حوزه کتاب، بحث تولید، ترویج و توزیع و ممیزی کتاب است که باید به این مهم توجه بسیار کرد.
وی ادامه داد: طبق اخباری که در طول سه روز از نمایشگاه کتاب آمده، رتبه اول فروش کتاب در این دوره، کتاب «چنین گفت زرتشت» به قلم فردریش نیچه بوده است. این مساله‌ای قابل تامل و مهم است که باید آسیب‌شناسی جدی شود. نیچه‌ای که افکار و بیانات او، سرلوحه افرادی چون هیتلر و موسولینی در طول تاریخ بوده است، جای بررسی آسیب‌شناسی جدی را در این مورد می‌طلبد و سوالی که پیش می‌آید این است که چه بر حال جامعه ما آمده است؟
نظر شما