خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ـ یکی از بزرگترین چالش‌های الهیات در همه ادیان، رابطه دین با عقل و فلسفه بوده است. در یهودیت نیز به عنوان دین متقدم ابراهیمی، این موضوع به هنگام مواجهه با فلسفه یونانی اهمیت بیشتری یافت. تاریخ یهود، فیلسوفان متعدد و مشهوری را به خود دیده است که اولین آن‌ها، به «فیلون اسکندرانی» شهرت دارد. فیلون بیشتر از یهودیت، به طور باواسطه بر مسیحیت و اسلام اثر نهاده است و به همین جهت او را پایه‌گذار فلسفه دینی در قلمرو ادیان ابراهیمی می‌دانند. تولد او 20 قبل از میلاد بوده و در سال 50 میلادی وفات یافته است.

فیلون برای نخستین بار علاوه بر عقل و آرای فیلسوفان، به کتاب مقدس و آموزه‌های پیامبران بنی‌اسرائیل نیز استناد کرده که بارزترین آن، پرداختن به رابطه عقل و وحی است. وی با توجه به تورات و کتابهای مقدس وحیانی، ساختار جدیدی برای مسائل فلسفی ایجاد کرد که حاصل آن، ارائه راهکارهایی متفاوت با فیلسوفان یونانی بود. این فیلسوف یهودی، عقل و وحی را هدایای الهی می‌داند و تعارضی میان آنها قایل نیست و با این دیدگاه به تشریح فلسفی مفاهیم دینی می‌پردازد.

دکتر رضا گندمی نصرآبادی ــ عضو هیات علمی دانشگاه تهران و از مدرسان دانشگاه ادیان و مذاهب ــ در کتاب «فیلون اسکندرانی: مؤسس فلسفه دینی» تحقیقی جامع و تخصصی درباره این اندیشمند دینی ارائه کرده است.

کتاب شامل 9 فصل است که دو فصل نخست آن به زندگی، آثار و جایگاه فیلون در فلسفه و دین می‌پردازد. تعابیر و کارکردهای لوگوس در آثار او موضوع فصل سوم است. فصل چهارم که می‌تواند مهمترین بخش کتاب تلقی گردد، به نسبت عقل و وحی یا رابطه دین و فلسفه اختصاص دارد. فصلهای پنجم تا هشتم، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی و فرجام‌شناسی را در آرای فیلون مورد تحلیل قرار می‌دهد و فصل نهم به عنوان آخرین بخش، نظریه اخلاقی و اندیشه‌های سیاسی فیلون را تشریح می‌کند.

مؤلف، صفحات پایانی تحقیق خود را به ارزیابی و جمع‌بندی نهایی آرای فلسفی این اندیشمند یهودی اختصاص داده است.

کتاب «فیلون اسکندرانی: مؤسس فلسفه دینی» به طور مشترک توسط دانشگاه ادیان و مذاهب و سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) انتشار یافته است.