به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دومین پیش‌نشست از مجموعه «پيش‌نشست‌هاي همایش ملي حکیم طهران: نكوداشت مقام علمي آقا علی مدرس زنوزی (حكيم مؤسس)» اول اردیبهشت ماه با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی، چهره ماندگار فلسفه ایران و عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، احد فرامرز قراملکی و منوچهر صدوقی سها و ديگر استادان فلسفه، در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

ابراهیمی دینانی در ابتدای این نشست با بیان این‌ که «حکیم طهران» تاکنون مهجور بوده است، گفت: این حکیم حق زیادی بر گردن ما دارد اما متأسفانه این قبیل حکیمان شناخته شده نیستند. تنها با یک مطالعه اجمالی متوجه می‌شویم که تقریبا همه کتاب‌های فیلسوفان غربی در ایران ترجمه شده‌اند اما از این حکیمان اثر چندانی وجود ندارد.

وی ادامه داد: بعد از صدرالمتالهین علی‌التحقیق نظیر حکیم زنوزی در شرق و غرب نیامده است و حتی اگر نمی‌ترسیدم شاید او را برتر از ملاصدرا هم می‌دانستم، چرا که حکیمی به دقت، بلندنظری و موشکافانه اندیشی مانند آقا علی مدرس زنوزی وجود ندارد.

وی افزود: متاسفانه بدبختی ما این است که آثار این حکیم بزرگ توسط نسل جدید خوانده نشده یا بسیار کم خوانده شده است.  این حکیم بزرگ گرچه کم نوشته اما عمیق نوشته است.

این استاد دانشگاه با اشاره به تألیف دو کتاب خود با عنوان‌هاي «معاد» و «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی» اظهار کرد: در این دو کتاب من به دو مساله که حکیم طهران آن‌ها را بررسی کرده پرداخته‌ام؛ نخست مساله «معاد» که اعتقادی و بسیار مهم است و مساله دوم «ربط» است که تاکنون راه حلی برای آن  پیدا نشده است.

این عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه با اشاره به اين كه معاد اصل همه ادیان الهی است و تمامی ادیان به معاد باور دارند افزود: همه آنها به مسئله معاد یکسان نگاه نمی‌کنند. ابن‌سینا معاد جسمانی را با صراحت رد می‌کند، در حالی که ملاصدرا تمام فلسفه‌اش در اثبات معاد جسمانی است. گرچه همه مراجع اندیشه ملاصدرا را قبول نکردند اما افرادی هم مانند امام خمینی (ره) صدرایی فکر می‌کرد. بنابراین بسیاری از مراجع با معاد جسمانی ملاصدرا مشکل دارند. البته اگر کتاب «سبيل الرشاد في اثبات المعاد» حکیم مدرس زنوزی را بخوانید می‌توانید به نظریات او در این باره پی ببرید. 

وی افزود: دو کتاب «معاد» و «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی» را درباره مسائلی که حکیم مدرس زنوزی بیان کرده است نوشتم، اما متأسفانه کتاب «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی» کم‌خواننده‌ترین کتاب من بوده و این نشان دهنده مهجوریت حکیم طهران است، در حالی که زنوزی  فیلسوف و حکیم تمام عیار بود.

وی اظهار امیدواری کرد تا آثار این حکیم بزرگ در صورت چاپ نشدن منتشر شوند و آثار چاپ سنگی او نیز که موجود است دوباره به چاپ رسند و در دانشکده‌هایی مانند دانشکده الهیات تدریس شوند.

این چهره ماندگار فلسفه، عرضه آثار حکیمانی مانند حکیم طهران را راهکاری برای مقابله با تهاجم فرهنگی دانست و تصریح کرد: با نصیحت و موعظه و زور نمی‌توان با تهاجم فرهنگی مبارزه کرد. باید با افکار افرادی مانند حکیم طهران، ملاصدرا، ابن سینا و ... به جنگ تهاجم فرهنگی برویم. 

به گفته این استاد فلسفه، اگر بتوانیم افکار حکیم طهران را به غرب بشناسانیم مورد اتهام آنها قرار نمی‌گیریم که عقب‌مانده هستیم، چرا که عمق حرف‌های آقا علی زنوزی بسیار بیشتر از کتاب‌ها و آثار فیلسوفان غربی است. 

ابراهیمی دینانی همچنین گفت: من خود را مدیون آقا علی می‌دانم و با آثار این حکیم بزرگ مأنوس هستم، چرا که ایشان فرد بزرگی بود و حوزه فلسفي تهران قائم به ایشان است.

در بخش دیگری از این نشست، حجت‌الاسلام حسن معلمی، دبیر مجمع حکمت عالی اسلامی ضمن ارائه گزارشی از تاریخچه تاسیس و فعالیت‌های مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: یکی از کارهای این مجمع برگزاری نکوداشت برای حکمای مهجوری مانند حکیم مدرس زنوزی است و امیدوارم با احیای آثار این بزرگان این حکما از مهجوریت درآيند و آثارشان مورد استفاده مجامع علمی قرار گیرد. 

آقا علی زنوزی مشهور به «مدرس» و «حکیمِ مؤسس» (۱۲۳۴ قمری در اصفهان- ۱۳۰۷ قمری در تهران) از حکمای قرن چهارده هجری قمری است. وی مؤلف آثاري متعدد از جمله سبیل الرشاد فی اثبات المعاد، تعلیقات شوارق الالهام، رسالة فی اقسام الحمل، بدایع الحکم، رساله سرگذشت، رساله حملیه، رساله فی الوجود الرابطی و ده‌ها کتاب دیگر است.

«پيش‌نشستهاي همایش ملي حکیم طهران: نكوداشت مقام علمي آقا علی مدرس زنوزی (حكيم مؤسس)» با همكاري بنياد حكمت اسلامي صدرا، مجمع عالي حكمت اسلامي و دانشگاه تهران برگزار شده‌اند.