در فصل نخست این کتاب پس از مروری کوتاه بر تاریخچه مطالعات ترجمه، به معرفی نظریه نظام چندگانه‌ «اون زوهر»، به لحاظ این‌که واکنشی موثر به وضعیت ایستایی زبانی پیش از خود بوده است، می‌شود و پس از آن به معرفی مبحث بازنویسی «لفور» و بررسی وضعیت مطالعات ترجمه در ایران می‌پردازد.

«تحلیل انتقادی گفتمان»، عنوان بخش دوم این کتاب است که نویسنده مروری بر شکل‌گیری مباحث تحلیل انتقادی گفتمان در زبان‌شناسی و سایر حوزه‌های مطالعاتی دارد. سپس به بررسی آرای فوکو در زمینه مفاهیم گفتمان، قدرت و ایدئولوژی و بیان تعاریف مفاهیم بنیادین تحلیل انتقادی گفتمان و در پایان مروری مختصر بر بینامتنیت مدنظر فرکلاف و الگوی سه وجهی او که به مثابه مدون‌ترین چارچوب نظری برای تحلیل انتقادی گفتمان به حساب می‌آید، می‌پردازد.

نویسنده در فصل سوم کتاب سعی بر آن دارد تا به بررسی مباحث مرتبط با نشانه‌شناسی، معرفی آرای «سوسور»، همچنین رویکردهای ساختارگرا، پساساختارگرا، انتقادی، اجتماعی و گفتمانی به نشانه‌شناسی و در آخر، معرفی مختصر الگوی تحلیلی گفتمانی-انتقادی «ون لیوون» بپردازد.

«بینامتنییت»، عنوان فصل چهارم این کتاب است که پس از آن‌که اشاره‌ای به خاستگاه پیدایش بینامتنیت در مفهوم «کرسیتوانی» می‌شود، به تناسب نیاز، مروری هم به آرای «کریستوا»، مبدع بینامتنیت و «ژنت» می‌کند.

در بحث بینامتنیت در مفهوم کریستوایی می‌خوانیم: «بینامتنیت، برساخته متفکر و نظریه‌پرداز فرانسوی، ژولیا کریستواست. این اصطلاح، برای نخستین‌بار در اواخر دهه شصت، در آثار کریستوا به کار رفت. کریستوا با ابداع این اصطلاح، سعی در توضیح این مسئله داشت که هر متن، صورت جذب‌شده و دگرسان شده متون دیگر است؛ به بیان دیگر، هر متنی برآیندی از برهم کنش متون دیگر است. او با طرح این مسئله، در صدد مقابله با تصورات موجود از معنای قطعی، ثابت و بسته متن و تاویل عینی از آن بود.»

بخش پنجم که با عنوان «حوزه بینارشته‌ای مطالعات ترجمه» مشخص شده است به بحث پیرامون اشتراکات بینارشته‌ای حوزه مطالعات ترجمه با تحلیل انتقادی گفتمان، نشانه‌شناسی و بینامتنیت پرداخته شده که در سه بخش به «وجوه اشتراک مطالعات ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان»، «وجوه اشتراک مطالعات ترجمه و نشانه‌شناسی» و «اشتراک این حوزه از مطالعات با مبحث بینامتنیت» می‌پردازد.

در بخش «نقد ترجمه» نیز ابتدا مرور مختصری بر آرای صاحب‌نظران پیرامون موضوع نقد و بررسی یا ارزشیابی و کیفیت‌سنجی ترجمه شده، سپس الگوی پیشنهادی «فرزانه فرحزاد» برای نقد ترجمه بر مبنای تحلیل انتقادی گفتمان را معرفی و در پایان، نگرشی انتقادی و چالشی به بینامتنیت مدنظر او و الگوی او برای نقد ترجمه دارد. نویسنده به دنبال این نقد، در فصل بعدی و پایانی، الگوی پیشنهادی خود را برای نقد ترجمه بر مبنای تحلیل انتقادی گفتمان ارایه و سعی می‌کند تا کاستی‌های الگوی فرحزاد را مرتفع و رویکرد نسبتا جامعی را به موضوع در دو سطح کلان و خرد با ارایه نمونه‌هایی اتخاذ کند.

در چارچوب پیشنهادی مولف، ترجمه به مثابه تراکنشی بینامتنی در نظر گرفته شده است، به این معنا که ترجمه دیگر نه آن کنش ایستای بینازبانی معانی میان زبان‌های طبیعی، بلکه تعامل پویای معنا در متونی که اساسا موجودیتی نشانه‌ای و پویا دارند، تعریف شده است. متون درگیر در فرایند ترجمه، نه ابژه‌هایی تمام‌شده و بسته، بلکه موجودیت‌هایی همواره در حال فرآوری در نظر گرفته شده‌اند که به سوی محیط بینامتنی پیرامون خود باز هستند.

چاپ نخست کتاب «ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان: رویکرد نشانه‌شناختی» تالیف مریم قهرمانی در 297 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 20 هزار تومان به صورت ناشر-مولف چاپ و در اختیار علاقه‌مندان این حوزه قرار گرفته است./