در بخشهای مختلف اقسام و نمونههای امانتداری و خیانتورزی، آثار و پیامدهای این فضیلت مهم اخلاقی بیان شده، همچنین راهکارهای مختلفی درباره نقش صدا و سیما در فرهنگسازی و گسترش امانتداری و جلوگیری از رواج خیانتورزی درون جامعه اسلامی ارایه شده است.
در نخستین فصل این کتاب که به بیان کلیات و مفاهیم اختصاص دارد، نویسنده، واژههای امانت و ودیعه را در لغت و اصطلاح تعریف کرده، سپس به تفاوتهای این دو واژگان اشاره میکند. نگاهی به احکام امانت و اقسام و مصادیق امانتداری در اسلام نیز در این بخش قرار دارد.
دومین فصل این کتاب «امانتداری در قرآن و سخن معصومین (ع)» نام دارد، در بخشهایی از این فصل میخوانیم: «قرآن کریم، آیات متعددی درباره امانتداری دارد که در آنها افرادی را به دلیل داشتن صفت حسنه امانتداری، تکریم کرده و افرادی را که خائن در امانت بودهاند، نکوهش کرده است.»
ارایه آیاتی از سورههای آلعمران، انفال، یوسف، تکویر، اعراف، نمل، احزاب، دخان، مومنون و استناد به سخنان بزرگانی همچون رسول اکرم (ص)، امیرالمومنین علی (ع)، امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) نیز در این بخش گنجانده شده است.
«عوامل و زمینههای امانتداری و خیانتورزی» عنوان سومین فصل کتاب است که در آن نویسنده عوامل مختلفی را در امانتداری و امانتشکنی مانند دیگر پدیدههای اجتماعی موثر میداند. به اعتقاد اسکندری، نویسنده اثر از جمله عوامل و زمینههای امانت میتوان به ایمان، نظارت و کنترل، یادآوری فواید امانتداری، آشکار ساختن اهمیت امانتداری و تکریم و تشویق انسانهای امین اشاره کرد. همچنین ضعف ایمان و عقیده، غلبه هوا و هوس و دنیاپرستی، چیره شدن حرص و طمع بر انسان از جمله عوامل و زمینههای بروز خیانت معرفی شدهاند.
در فصل چهارم این کتاب که به بررسی آثار و پیامدهای امانتداری و خیانتورزی اختصاص دارد نیز نویسنده بیان میکند که اگر افراد در هر مقام و منصبی، سرمایههای عمومی، خصوصی، مادی و معنوی کشور را امانتی بدانند که چند روزی در اختیار آنان قرار گرفته و خود را موظف به پاسداری از آن کنند، این نگرش برکت فراوانی برای جامعه به ارمغان میآورد. در این مبحث میخوانیم که آثار فواید امانتداری در دو بخش اجتماعی و فردی اهمیت دارد که در بخش آثار اجتماعی میتوان به افزایش سطح اعتماد عمومی، گسترش علم و معنویت، مصون ماندن بیتالمال، ایجاد امنیت در جامعه، گسترش محبت الهی در جامعه و در بخش آثار فردی به تکامل ایمان، جلب روزی و ثروت، دوام دوستیها و جاودانگی و رستگاری اشاره کرد.
«راهکارهای رسانهای» عنوان پنجمین فصل کتاب است که در آن راهکارها و پیشنهادهایی برای برنامهسازی درباره امانتداری و خیانتورزی ارایه شده است، این راهکارها در قالبها و شکلهای مختلف بیان میشود و به دو دسته تقسیم شدهاند، نخست راهکارهای برنامهای و دوم راهکارهای دراماتیک یا نمایشی که هر کدام از آنها در تهیه و تولید برنامهها استفاده میشود و طراحی و تولید محتوا با مضامین خاص در زمینه مورد بحث است.
الگوسازی و شناساندن اسوههای امین در حوزههای مختلف با استناد به قرآن، سیره نبوی، روش ائمه معصومین (ع)، روش علمای بزرگ دین و انسانهای بزرگ، توجه دادن مخاطبان به اهمیت و ارزش امانتداری، تبیین آثار امانتداری و پیامدهای خیانتورزی، آموزشهای عملی امانتداری، بیان احکام فقهی امانتداری از جمله مباحثی است که در این بخش به آنها اشاره شده است.
فصل ششم این کتاب، منبع ارزشمندی برای دستمایههای برنامهسازی در صدا و سیما است، نویسنده در این بخش ابتدا آیات مربوط به امانتداری و خیانتورزی را بیان کرده، سپس احادیث، حکایات، جملات کوتاه، اشعار، تاکشو و پرسشهای کوتاه مربوط به امانتداری را به تفکیک میآورد.
در هفتمین و آخرین فصل کتاب نیز بایدها و نبایدهای برنامهسازی در این زمینه در سه حوزه بایدهای برنامهسازی، چالشها و آسیبها و محورهای برنامهسازی به صورت تشریحی بیان شده است.
کتاب «امانتداری و راهکارهای ترویج آن در رسانه ملی» در 111 صفحه، شمارگان 1200 نسخه و بهای 3500 تومان توسط مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما منتشر شده است./
نظر شما