عبدالرحیم گواهی در آستانه سالروز وفات این اسلام‌شناس بزرگ(9 بهمن 1392 برابر با 29 ژانویه 2014 میلادی) در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: علت این که وی نمی‌خواست مسلمان شدنش فاش شود، این بود که مسیحیان و صهیونیست‌های افراطی تلاش‌های بسیاری را برای تخریب وی به کار بستند و در طول زندگانیش او را بسیار اذیت کردند. متاسفانه می‌بینید که این‌ها با افرادی مانند روژه گارودی چه کردند! چون غرب تا حدی تحت نفوذ لابی‌های صهیونیستی است و این‌ها نمی‌گذارند اسلام راستین و سخن حق مطرح شود. 

گواهی با اشاره به واقعه‌ای که در آن قرار بود شیمل جایزه کتاب آلمان را دریافت کند، گفت: هنگام سخنرانی شیمل در زمان دریافت جایزه کتاب، عده‌ای تحت تاثیر راست‌گرایان آلمانی و صهیونیست‌ها علیه او شعارهای بسیاری دادند و او در پاسخ گفت که «شما حاصل عمر من را به باد دادید چون من می‌خواهم تفاهم میان شرق و غرب را برقرار کنم و شما مانع از آن هستید.» 

بزرگترین اسلام‌شناس و شرق‌شناس ربع‌قرن بیستم
وی افزود: خانم شیمل را شاید بتوان یکی از بزرگ‌ترین و حتی بزرگترین اسلام‌شناس و شرق‌شناس ربع‌قرن بیستم دانست. او تمام وجودش را وقف اسلام کرد تا پلی میان تمدن غرب و شرق اسلامی باشد.

رییس مرکز پژوهش ادیان و مترجم ادامه داد: البته شیمل مطالعاتی را درباره شرق غیر اسلامی مانند هند و چین داشت اما عمده مطالعات وی درباره شرق اسلامی است. وی در عمر هشتاد و اندی ساله خود بیش از 100 عنوان کتاب و مقاله را درباره اسلام و بویژه عرفان اسلامی نگاشت.

وی با اشاره به تسلط شیمل به زبان‌های مختلف گفت: وی از جمله شرق‌شناسانی بود که به زبان‌های کشورهای مورد مطالعه خود تسلط بسیار داشت و این مهارت را می‌توان نوعی نبوغ و استعداد وی دانست، چراکه او به زبان‌های فارسی، ترکی‌، اردو، عربی مسلط بود و در این زمینه استعدادی مثال‌زدنی داشت.

گواهی اضافه کرد: شیمل از فرهنگ اسلامی و به‌ویژه عرفان شناخت کاملی داشت. من یک بار از وی پرسیدم که «شما با توجه به این میزان شناختی که از عرفان دارید، خودتان هم باید در طریقت عرفان قدم گذاشته باشید؟!» و وی در پاسخ من گفت: «شانه‌های من تحمل این بار سنگین را ندارد.»

این مولف آثار دینی با بیان این که شیمل در ترکیه با مشایخ صوفی آشنا شده بود، ادامه داد: من آثار دیگری از شرق‌شناسانی مانند ادوارد سعید را هم ترجمه کرده‌ام. با این وجود باید بگویم اگرچه در آلمان و آمریکا افرادی مانند شیمل کم نداریم اما واقعا چنین کسی که عمر و به‌ویژه جوانی خود را برای معرفی اسلام راستین به غرب وقف کرده باشد، بسیار کم داریم. 

شیمل آرزوی گوته را به حقیقت رساند
رییس موسسه پژوهش ادیان جهان همچنین گفت: آرزوی «گوته» این بود که پلی میان تمدن شرق و غرب باشد و شیمل چنین آروزیی را به حقیقت رساند.

گواهی در بخش دیگری از سخنانش به کتابی از شیمل درباره پیامبر اکرم(ص) اشاره کرد و گفت: کتاب وی درباره پیامبر(ص) علاوه بر این که کتابی احساسی و عاطفی است، یک مطالعه میدانی نیز دارد و روشمند است. شیمل در دل مسحور پیامبر(ص) بود و عمیقا تاسف می‌خورد که چرا سال‌ها مسیحیت با ملسلمانان دشمنی کرده چراکه او شاهد احترام ما نسبت به حضرت عیسی(ع) و حضرت مریم(س) بود. من بسیاری از مسیحیان را در کنفرانس‌ها دیدم که با وجود حرف‌های بسیار درباره پیامبر(ص) و اطلاق الفاظی مانند قهرمان به ایشان، بازهم وجود پیامبر(ص) را در دل تایید نمی‌کردند.

به گفته این نویسنده دینی، ما روشنفکران دینی بسیاری داریم که در تئوری حرف‌های بسیاری می‌زنند اما شیمل به واقع معتقد به اسلام بود و بردباری و تواضعی را که در وی وجود داشت، می‌توان تنها در عرفا مشاهده کرد.

وی با اشاره به کتاب «درآمدی بر اسلام» شیمل گفت: وی در این کتاب از اسلام به صورت بسیار زیبایی دفاع می‌کند و منصفانه از آن سخن می‌گوید.

گواهی در پاسخ به این سوال که مطالعات اسلام‌شناسی شیمل چه تاثیراتی در غرب داشته است، اظهار کرد: به هر حال چاپ 100 جلد کتاب به زبان فصیح انگلیسی و فرانسه نشان از تلاش‌های او دارد. شیمل در هاروارد درس خوانده بود و بسیار فصیح انگلیسی حرف می‌زد و با فرهنگ تمدن اسلام آشنا بود. نتیجه تلاش‌های او امروز در آلمان مشاهده می‌شود که بیش از پنج میلیون مسلمان در آرامش در کشوری زندگی می‌کنند که پیشینه نازیسم را با خود دارد. 

نقش کلام حافظ بر عمق جان شیمل 
گواهی در بخش دیگری از سخنانش به علاقه شیمل به حافظ اشاره کرد و گفت: زمانی که در یونسکو درباره حافظ سخن می‌گفت عمق آشنایی‌اش را با حافظ حس می‌کردم. من نیز با حافظ مانوسم ولی کلام حافظ بر عمق جان شیمل نشسته بود.

وی افزود: این اسلام‌شناس بزرگ حافظه بسیار قوی داشت و بسیار محترم و مودب بود. در برخی از آثار او بیش از هزاران ارجاع وجود دارد که نشان از تسلط وی به مثنوی معنوی و سایر آثار شاعران ایرانی است.

رییس موسسه پژوهش ادیان جهان در بخش پایانی سخنان خود در پاسخ به این سوال که شیمل چه خدماتی نسبت به ایران‌شناسی داشته است، گفت: ایران دو بال دارد؛ فرهنگ اسلامی و فرهنگ ایرانی. شیمل با معرفی حافظ، عطار، مولوی و ... به ایران خدمت کرده و حتی معرفی پیامبر(ص) نیز نوعی خدمت به ایران است.

وی اظهار کرد: امیدوارم ما هم یک غر‌ب‌شناس و مسیحی‌شناس مانند شمیل داشته باشیم.