«ایران و عمان در دوره ناصری» تالیف بدرجهان ابراهیمینژاد پژوهشی بهشمار میآید که به بررسی چگونگی روابط ایران و عمان پرداخته و با استفاده از منابع مختلف شکلگیری آن را از دوره صفویه تا قاجار و بهویژه دوره ناصرالدینشاه واکاوی کرده است.
مساله روابط ایران و عمان در دوره قاجار پراکنده و گسسته در متون تاریخی بررسی شده و این کتاب در مقدمه نگاهی به برخی از منابع استفاده شده دارد. «تاریخ بنادر و جزایر خلیج فارس» اثر محمدابراهیمی کازرونی، «روضهالصفای ناصری» نوشته محمد بن امیر خاوندشاه، «ناسخالتواریخ» تالیف میرزا محمدتقیخان سپهر، «جغرافیای بلوچستان» اثر احمدعلیخان وزیری، «فارسنامه ناصری» نوشته میرزا حسن حسینیفسایی، «برهان سدید فی احوال آل بوسعید»، «اعلامالناس فی احوال بندر عباس» و «مغاضاللیالی و مناراللیالی» از آثار سدیدالسلطنه کبابی و «تاریخ جهانگیریه و بنیعباسیان بستک» نوشته محمداعظم بنیعباسیان بستکی از منابع این اثر در زبان فارسی هستند. در ادامه مقدمه همچنین منابع عربی، انگلیسی و برخی کتابهایی که از آنها استفاده شده نیز آمده است.
نویسنده در فصل نخست کتاب مروری بر روابط ایران و عمان پیش از به قدرت رسیدن قاجاریه دارد. فتح جزیره هرمز از سوی شاه عباس اول نقش مهمی در از دست رفتن عمان داشت. در سالهای پایانی حکومت صفویه تا استقرار قاجار، دو سلسله یعاربه و آل بوسعید در امتداد یکدیگر در عمان شکل گرفت که منجر به تغییر جهت در مناسبات ایران و عمان شد. در ادامه در فصل دوم کتاب، روابط سیاسی ایران و عمان در دوره ناصری را شرح داده شده که بخش مهمی از تعامل ایران و عمان در این دوره متاثر از حوادث و رویدادهای داخلی و خارجی در نیمه نخست حکومت قاجاریه است. فصل سوم نیز به روابط اقتصادی ایران و عمان میپردازد.
در بخشی از فصل دوم کتاب آمده است: «عمده روابط ایران و عمان در دوره ناصری حول محور بندر شاه عباسی و توابع آن شکل میگیرد. زمینه بازنگری در این روابط که از اواخر سلطنت محمدشاه قاجار آغاز شده بود، در دوره ناصری به نتیجه رسید. با توجه به رویدادهای دوره ناصری، مجموعه عواملی که به تغییر روابط ایران و عمان انجامید، زیر پوشش دو دسته عوامل بنیادی و شتابزده قرار میگیرند.»
بخش پایانی کتاب که به پیوستها اختصاص داده شده، دربردارنده کلیدواژهها، تصویر اسناد، قراردادها، جدولها و مطالب ارزشمند دیگری است.
ایران و عمان در دوره ناصری» (روابط ایران و عمان در دوره ناصرالدینشاه قاجار (1264 – 1313 ق/ 1848 – 1896 م) تالیف بدرجهان ابراهیمینژاد در 272 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و بهای 9 هزار و 500 تومان از سوی موسسه خانه کتاب در اختیار علاقهمندان و پژوهشگران حوزههای مرتبط قرار گرفته است.
نظر شما