شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۲ - ۱۳:۲۱
پژوهش‌های مردم‌نگارانه درباره دین را در یک کتاب بخوانید

«مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی دین» نوشته «فیونا بُوی» با ترجمه مهرداد عربستانی منتشر شد. این کتاب به بیان نظریه‌ها و پژوهش‌های مردم‌نگارانه درباره دین پرداخته و با بیان مثال‌های بسیار اسطوره، جادو، شمنیزم و دیگر مسایل مرتبط را شرح می‌دهد.

به گزاری خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی دین» نوشته «فیونا بُوی» با ترجمه مهرداد عربستانی در 10 فصل شامل «نظریه‌ها و مناقشه‌ها»، «بدن به مثابه نماد»، «محافظت و تغییر مرزها: سیاست هویت دینی»، «جنس، جنسیت و امر قدسی»، «دین، فرهنگ و محیط زیست»، «نظریه مناسک، مناسک‌گذار و خشونت منسکی»، «شمنیزم»، «جادوگری و چشم زخم»، « زیارت» و «اسطوره» است که طیفی از مهم‌ترین و اثرگذارترین نظریه‌های انسانشناسی دین را ارایه داده و با مثال‌های بسیار از پژوهش‌های مردم‌نگارانه، کاربرد، تعامل نظریه و اطلاعات مردم‌نگارانه را شرح می‌دهد.

فصل نخست کتاب، مقدمه‌ای اساسی برای مباحث و فصل‌های بعدی کتاب است و مسایل روش‌شناختی در مطالعه دین و تکامل تاریخی موضوع‌ها بحث شده‌ است. فصل‌های دوم و سوم بر نمادگرایی، درج در جسم، سیاست و جنسیت تمرکز دارند. طبقه‌بندی نمادین، مضمونی کلیدی در هر دو فصل است و تاثیر «دورکهایم» و «مری داگلاس» در این بخش‌ها دیده می‌شود. این فصل‌ها رویکردهای روانشناختی و فرهنگی دارند.

کتاب با ارجاع‌های بسیار در متن همراه است و در پایان هر فصل مراجع و منابعی برای مطالعه بیشتر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. این کتاب برای دانشجویان دوره لیسانس و برای افرادی که به موضوع انسانشناسی دین علاقه دارند، تدوین شده و هر فصل به‌صورت مستقل نیز می‌تواند مطالعه شود. همچنین پانوشت‌هایی در کتاب آورده شده که اطلاعات خواننده را افزایش می‌دهد.

فصل چهارم به مساله جنسیت، امور جنسی و تاثیر نظریه فمنیستی بر انسانشناسی دین پرداخته است. فصل «دین، فرهنگ و محیط زیست» به معرفی نظام‌های مختلف کیهان‌شناختی و تفسیر آن‌ها به عنوان نظام‌هایی که می‌توانند قابل تطبیق یا دارای کژکارکرد باشند، همچنین به بررسی ارتباط میان اسطوره‌شناسی، دین و جنسیت می‌پردازد.

فصل ششم «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی دین» مبحث محوری کتاب درباره مناسک به‌شمار می‌رود که نویسنده پس از بررسی و طرح مباحث نظری، مناسک‌گذار و به‌ویژه مراسم پاگشایی زنانه را به‌عنوان مثالی برای توضیح برخی از شیوه‌های برخورد انسان‌شناسان با این موضوع آورده است. 

«شمنیزم» مساله بااهمیتی در مطالعات انسان‌شناسی دین و بخش بعدی کتاب را تشکیل می‌دهد. درباره این مساله توافق اندکی وجود دارد که در این فصل شمنیزم کلاسیک در مناطق قطبی و نوشمنیزم معاصر بررسی شده‌اند، همچنین نویسنده تلاش کرده تا به سوال از تاثیرات جهانی شدن و تبادل مفاهیم فرهنگی میان جوامع به اصطلاح بومی و صنعتی پاسخ دهد.

سه مضمون به هم پیوسته در بخش «جادوگری و چشم زخم» معرفی شده‌اند. در بخش نخست از روش مطالعه «ایوانز ـ پریچارد» درباره قوم «آزانده‌ها» و جادو در کامرون مدرن و جادو در آفریقا شرح داده شده است. در ادامه نیز گفتمان‌های جادو در فرانسه ارایه شده که دلیل استفاده افراد از مباحث مرتبط با اعتقاد به چشم زخم در اروپا و نقاط دیگر دنیا بیان شده‌اند. در قسمت پایانی این فصل نیز مساله ذهنیت‌ها، ماهیت شناخت و تظاهرات جهان‌شمول و نسبی آن در فرهنگ‌های متفاوت بیان شده است. 

در ویراست جدید کتاب، دو فصل به آن افزوده شده که «زیارت» و «اسطوره» نام دارند. در بخش «اسطوره» آمده است: «اسطوره به گونه‌ای که در یک جماعت وحشی وجود دارد، یعنی در شکل بدوی و زنده‌ی آن، تنها یک قصه نیست بلکه واقعیتی زیسته شده است. اسطوره ماهیتا یک قصه، از نوعی که امروزه در رمان‌ها می‌خوانیم، نیست. بلکه یک واقعیت زنده است که باور بر آن است که زمانی در عصر باستان رخ داده و از آن زمان ادامه داشته است تا این‌که بر سرنوشت جهان و انسان اثر بگذارد.»

چاپ نخست «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی دین» نوشته «فیونا بُوی» با ترجمه مهرداد عربستانی در 475 صفحه، شمارگان 550 نسخه و بهای 25 هزار تومان از سوی شرکت نشر نقد افکار در اختیار علاقه‌مندان حوزه‌های مرتبط قرار گرفته است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها