خطیب‌شهیدی، باستانشناس به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: سازمان میراث فرهنگی یک ارگان دولتی است و نقش حمایتی، نظارتی و راهبری در این زمینه دارد. یک بخش از وظایف این سازمان، حفاظت از آثار باستانی است. ما در ایران به غیر از بناهای باستانی و تاریخی، تپه‌های باستانی بسیار زیادی داریم که نمونه‌های آن در اروپا و دیگر نقاط دنیا زیاد نیست. متاسفانه در دهه‌های اخیر این تپه‌ها در معرض تهاجم جدی برخی ساکنان محلی و قاچاقچیان قرار گرفته است. از سوی دیگر، ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف به بهانه‌های گوناگون همچون راهسازی به این تپه‌ها آسیب رساندند.
این باستانشناس درباره نقش کتاب و نویسندگان در جلوگیری از روند تخریب میراث فرهنگی کشور اظهار کرد: در زمینه حفاظت و حراست از میراث فرهنگی، دو راه‌حل وجود دارد؛ یکی، استفاده از نیروهای انتظامی و تشکیل پاسداران میراث فرهنگی از سوی سازمان و دیگری روش فرهنگی که یکی از راه‌های آن انتشار کتاب است. ما باید از طریق انتشار کتاب، مردمی را که در کنار آثار تاریخی و تپه‌های باستانی متمرکزند، نسبت به اهمیت و ارزش این آثار آگاه کنیم.

وی با بیان این‌که آموزش باید از سنین کودکی آغاز شود، عنوان کرد: باید سعی کنیم مسایل مرتبط با میراث فرهنگی شامل معرفی آثار باستانی و تاریخی، بیان ارزش و اهمیت آن‌ها و نحوه حفاظت از این آثار را به کتاب‌های درسی دانش‌آموزان بیاوریم و برای این‌کار بهتر است که از کتاب‌های درسی دوره ابتدایی آغاز کنیم و سپس در مقطع دبیرستان یک یا دو واحد هنر و فرهنگ ارایه دهیم که باستانشناسان بتوانند این واحدها را در مدارس تدریس کنند.

وی ادامه داد: به این ترتیب هم فارغ‌التحصیلان این رشته جذب آموزش و پرورش می‌شوند و شغل ایجاد می‌کنیم و هم جامعه باستانشناسی به سمت تالیف کتاب و مقاله می‌روند. وقتی باستانشناس کتابی را تالیف می‌کند مخاطبانش تعداد محدودی را تشکیل می‌دهند اما وقتی کتاب درسی با این موضوع تالیف شود ما اطمینان پیدا می‌کنیم که این مطالب در سطح جامعه خوانده می‌شود زیرا کتاب درسی است و باید خوانده شود. در حقیقت، ما باید راه‌حلی پیدا کنیم که اهمیت میراث فرهنگی را ثابت کنیم تا مردم جامعه از این آثار حفاظت کنند.

نویسنده کتاب «تمدن اورارتو» با اشاره به ضعف‌ها و کمبودهای کتاب‌های باستانشناسی گفت: در چند سال اخیر ما شاهد چاپ و انتشار پنج نمونه کتاب درباره مبانی باستانشناسی بودیم که همه آن‌ها ترجمه آثار اروپایی بودند. این کتاب‌ها توسط باستانشناسان اروپایی و آمریکایی تالیف شدند و طبیعی است که جامعه ایران نمی‌تواند از آن استفاده کند چرا که موضوع باستانشناسی ما با آن‌ها تفاوت دارد، قدمت آثار و تپه‌های باستانی ما به 7 تا 8 هزار سال پیش می‌رسد، در حالی‌که در اروپا و آمریکا آثار باستانی چنین قدمتی ندارند.

خطیب‌شهیدی ادامه داد: این کتاب‌ها ترجمه و چاپ می‌شوند اما در زمینه‌هایی که خود ما باید وارد عمل شویم و کتاب تالیف کنیم، کم کاری می‌کنیم. با توجه به این‌که دکتر محمدعلی نجفی، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیش‌تر سابقه فعالیت در  وزارت آموزش و پرورش را داشته‌اند، امیدواریم بتواند این ارتباط را میان میراث فرهنگی و آموزش و پرورش ایجاد کند.

مترجم کتاب «پاسارگاد» در پاسخ به این سوال که کدام ‌یک از رسانه‌ها می‌توانند به باستانشناسان در آگاهی‌بخشی به جامعه در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی کمک کنند، اظهار کرد: از آن‌جا ‌که تلویزیون بیشترین مخاطب را در کشور دارد، می‌تواند در افزایش آگاهی مردم نسبت به میراث فرهنگی نقش بسیار مهمی ایفا کند. رسانه باید بداند ابتدا از چه راهی وارد خانه و سپس افکار مردم شود. تلویزیون می‌تواند با ساخت فیلم یا سریال،‌ اهمیت میراث فرهنگی را بیان کند، البته نه به صورت مستقیم و تخصصی بلکه به صورت غیرمستقیم به این موضوع بپردازد.

وی افزود: ما کارگردان‌‌های بزرگی در سطح جهانی داریم که می‌توانند در این زمینه کار کنند. باستانشناسان نیز می‌توانند اطلاعات خود را در اختیار آن‌ها بگذارند و آن‌ها را متوجه این امر کنند که آثار باستانی در خطرند و سپس با همفکری یکدیگر راه‌های غلبه بر این جریان را بیابند. افزون بر تلویزیون، روزنامه‌ها و مجلات نیز می‌توانند در این امر به باستانشناسان یاری برسانند. این رسانه‌های مکتوب باید متنی بنویسند که مردم عادی پیام آن‌ها را درک کنند.

این باستانشناس برجسته در پایان سخنانش تاکید کرد: آثار باستانی، موزه‌ها و اماکن تاریخی کشور بازدیدکنندگان کمی دارند و نسبت به این آثار بی‌علاقگی نشان می‌دهند، بنابراین، باید با تالیف کتاب و ساختن فیلم این دیدگاه را اصلاح کنیم.

حمید خطیب‌شهیدی، باستانشناس و مدرس دانشگاه تربیت مدرس و عضو گروه واژه‌‌گزینی باستانشناسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. «تمدن اورارتو» و «پاسارگاد» از آثاری به‌شمار می‌آیند که وی تاکنون تالیف و ترجمه کرده است.