دکتر هومن کاغذیان، نویسنده کتاب «زیستفناوری دارویی» در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره دلایل بیتوجهی برخی محققان ایرانی به سنت مستندسازی، اظهار کرد: یکی از دلایل عمده بیتوجهی به مقوله مستندسازی نتایج تحقیقات، عامل فرهنگی است، زیرا ایرانیان برای انتقال دانش، بیشتر به روش شفاهی تمایل دارند.
وی در ادامه، انگیزه پایین محققان مولف را، دلیل دیگر این امر دانست و افزود: ریشه محکم یا همان باور معروف «فوت کوزهگری» در ذهن استادان، شاید یکی دیگر از دلایل فرهنگی در تمایل پایین محققان برای مستندسازی باشد.
نویسنده کتاب «زیستفناوری دارویی» در تبیین دلایل تاریخی بیعلاقگی استادان برای انتقال دانش به شاگردان، گفت: دیدگاه استادان در مورد حفظ دانش، مربوط به یک قرن قبل و تسلط «پارادایم اورول» است. براساس این دیدگاه، برای از میان بردن یا آسیب زدن به فرد یا سیستمی، باید جامعه را در محرومیت اطلاعاتی نگه داشت. این در حالی است که در حال حاضر، با دیدگاه «پارادایم هاکسلی» مواجهیم و براساس این دیدگاه در اختیار گذاشتن حجم بالایی از اطلاعات، موجب آسیب جامعه هدف خواهد شد.
کاغذیان، در ادامه با بیان این مطلب که عرضه اطلاعات در حجم بالا در فضای مجازی، نشانه وجود دیدگاه «پارادایم هاکسلی» است، به سیاستهای تشویقی اشاره و اظهار کرد: یکی از مولفههای افزایش تمایل محققان برای انعکاس نتایج تحقیقاتشان در قالب کتاب، تدوین سیاستهای تشویقی از سوی مسوولان است. در حالیکه ورزشکاران از انواع حمایتها برخوردارند، مولفان و محققان از چنین حمایتهایی محروماند. بهعنوان مثال، برای برگزیدگان جشنواره کتاب سال دانشجویی، جوایز نازلی در نظر گرفته میشود.
مولف کتاب «ایمونولوژی سلولی و مولکولی» در ادامه با انتقاد از شیوه پوشش اخبار موفقیتهای مولفان و دانشمندان در مقایسه با ورزشکاران در رسانههای جمعی، تصریح کرد: تلاشگران عرصه پژوهش، به اندازه ورزشکاران در رسانههای جمعی مورد توجه نیستند. به عبارتی دیگر، قهرمانان حوزه علم و فناوری، کمتر در معرض دید مخاطبان و علاقهمندان قرار میگیرند. با اختصاص یک شبکه در رسانهها به فعالان عرصه علم و فناوری، میل دیده شدن این گروه، تا حد زیادی برآورده خواهد شد.
کاغذیان، در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر مستندسازی در شکلگیری «حلقه افزایشی» گفت: با توجه به وجود مراکز ذخیره اسناد در سازمانهای مختلف، میتوان نتیجه گرفت که یکی از کارکردهای مستندسازی، به نوعی ذخیره زمان به نفع پژوهشگران نسلهای آینده است. مستندسازی، ابزاری قوی در مدیریت دانش است. به عبارتی دیگر بواسطه تجریه، اطلاعات به علم و علم به دانش بدل و در نهایت مستندسازی، موجب انتقال تجربه خواهد شد.
وی، مستندسازی در عرصه فناوری را، حیاتی ارزیابی کرد و با استناد به سخنی از رسول اکرم (ص)، اظهار کرد: ثبت جزییات در عرصه فناوری، تنها با مستندسازی امکانپذیر است. این موضوع حتی در کلام رسول خدا (ص) نیز تاکید شدهاست.
این نویسنده، درباره تاثیر شکلگیری نهضت ترجمه در معرفی آثار مولفان ایرانی در عرصه بینالملل، افزود: معتقدم، نهضت ترجمه به تنهایی در روند معرفی آثار نویسندگان ایرانی موثر نیست. بهنظر میرسد برای عرضه آثار محققان ایرانی، نیازمند یک همت جامع در عرصه فرهنگی هستیم تا به این واسطه در ذهن مخاطبان خارجی، انگیزه مطالعه آثار ایرانی را ایجاد کنیم.
دکتر هومن کاغذیان، متولد 1352 است. تالیف 32 عنوان کتاب در حوزه علوم زیستی، در کارنامه علمی این نویسنده دیده میشود.
وی پیش از این، با تالیف کتاب «ایمونولوژی سلولی و مولکولی» در سال 83 و ترجمه کتاب سه جلدی «مبانی طب اطفال» در سال 89، در جشنواره کتاب سال دانشجویی، شایسته قدردانی معرفی شده بود.
شنبه ۷ دی ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۸
نظر شما