به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دکتر فائز دین‌پرست، ناظر این پروژه پژوهشی در ابتدای نشست اظهار کرد: در این کتاب ایده اصلی ارزیابی برنامه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری که خود یکی از متولیان فرهنگی کشور است، با هدف اثربخشی در فرهنگ شهر تهران پایه‌گذاری و بر همین اساس تلاش شده که این گزارش ارزیابی واقع‌بینانه‌ای را با ارزش مدیریتی ارایه کند.
وی ادامه داد: اساس مدیریت فرهنگی در غرب و جامعه ما تفاوتی جدی دارد؛ مدیریت فرهنگی در غرب تفاوت چندانی با مدیریت بازرگانی نداشته و هدف در نهایت کسب رضایت مشتری است. در حالی‌که این تجربه برای ما کافی نیست و مدیریت فرهنگی دینی جامعه ما، علاوه بر رضایت مخاطب نیازهای خودآگاه و ناخودآگاه وی را هدف قرار داده است.
دین‌پرست افزود: در این کتاب ارزیابی، فعالیتی مشارکتی قلمداد شده که محصول مشترک و تعاملی ارزیاب، مخاطب و مجری است، علاوه بر این، متن در زمینه‌ای که در آن واقع شده مورد بررسی قرار گرفته و هر برنامه به طور خاص ارزیابی شده است.
وی با تاکید بر هدف بازاندیشی در کنش‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری، بیان کرد: اصراری بر نتایج حاصل شده از کار نیست و لزوما این نتایج حرف آخر را در این حوزه نمی‌زنند، مخاطب ما در این کتاب جامعه علمی کشور بوده است و امیدواریم که در ادامه راه، این سازمان از خرد جامعه علمی بهره‌مند شود.
در ادامه نشست احمد مسجد جامعی گفت: فضای نقد در حوزه‌های مختلف قدرت، اجتماع، فرهنگ و علم هزینه‌های زیادی دارد و کمتر کسی وارد این عرصه می‌شود به همین دلیل این خودارزیابی به عنوان نقطه قوتی در کارنامه مدیر سازمان فرهنگی هنری شهرداری (امیر خوراکیان)، در هر مسندی که باشد، باقی خواهد ماند.
وی با برشمردن نقاط قوت این اثر، بیان کرد: این کتاب نقدی منصفانه و مودبانه به قلم جوانان جامعه علمی کشور است. روش به کار گرفته شده در این ارزیابی متناسب با حوزه فرهنگی بوده و از شاخص‌های مستعمل در اقتصاد و صنعت فاصله دارد. همچنین این اثر با انتقادات خود نه تنها باعث تضعیف مدیریت نشده بلکه در راه تقویت آن گام برداشته است.
رییس شورای شهر تهران ادامه داد: علاوه بر این، در این پروژه هر چهار محور مجری، مخاطب، فرآیند و محتوا مورد بررسی قرار گرفته است و امیدوارم امکان استفاده از این نوع دانش برای سایر مدیران فراهم شود.
شفافیت و دسترسی آزاد اسناد دولتی در گرو انجام کارهای این‌چنینی است
دکتر ناصر فکوهی در مقام منتقد کتاب دو جلدی «فرهنگ شهر ما» اظهار کرد: نقد سیستماتیک و آکادمیک در این جلسه عمومی به نظر من جایی ندارد چراکه روش خاص خود را می‌طلبد و بنابراین در این جلسه به خطوط کلی کار می‌پردازم.
این استاد دانشگاه تهران افزود: من برای نخستین بار است که با ارزیابی اقدامات شهرداری به صورت مشخص و دقیق در قالب یک کتاب در معرض نقد عمومی، مواجه می‌شوم. تا پیش از این میان اهداف پژوهشگر و سازمان سفارش دهنده فاصله زیادی وجود داشته که باعث می‌شد در نهایت گزارش پایانی، بار علمی لازم را نداشته باشد و از این لحاظ این مدل باید توسط سایر دستگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد تا به تیپی از شفافیت و دسترسی آزاد اسناد برسیم.
مولف کتاب «از فرهنگ تا توسعه» در توضیح دیگر نقاط قوت اثر گفت: به‌کارگیری روش کیفی در کنار روش کمی در این کتاب حسن بزرگی است، چراکه گزارش‌های سفارشی پیش از این بر کمی‌گرایی مطلق و جداول استوار بوده است.
فکوهی در ادامه بر روی کاستی‌های اثر دست گذاشت و بیان کرد: اسناد اتنوگرافیک کتاب می‌توانست فقط به مشاهده محدود نشده و دربرگیرنده عکس و توصیف حالات و حرکات باشد. همچنین رویکرد ارتباطی و روانشناسی در مقایسه با رویکرد انسا‌ن‌شناسی در کتاب غالب بوده و به همین دلیل این کار تیمی میان رشته‌ای را می‌طلبید تا با تفکیک حوزه‌ها از یکدیگر در نهایت تحلیلی تلفیقی ارایه دهد.
این اثر سفارشی، ادای نقد را در نمی‌آورد
نعمت‌الله فاضلی به عنوان دیگر منتقد اثر در این نشست با برشمردن نکات مثبت کتاب گفت: این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که کپی برداری نشده و مدیر به تیم پژوهشی گمنامی اعتماد کرده که به دور از هرگونه ریاکاری و ادای نقد در آوردن نقادی کنند. این اثر توسط افرادی نگاشته شده که رویکرد میان‌رشته‌ای و مطالعات فرهنگی را به خوبی شناخته و می‌توانند زبان نظری را با زبان مدیریتی ترکیب کنند و در قالب ایده‌های جالب و جذاب مطرح کنند. مفهوم‌سازی‌های این کار نیز مانند نمایش دینی، دین نمایشی، بازارچه‌ای شدن واقعا قابل ستایش است.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: این کتاب الگویی برای همه حوزه‌های دولتی فرهنگ است تا متوجه اشکالات کار خود شوند و من خواندن این کتاب را به همه فعالان حوزه فرهنگ که دلسوز و صادق هستند و به دنبال تاثیرگذاری‌اند، توصیه می‌کنم.
فاضلی در توضیح نقاط ضعف کار بیان کرد: در این کار اصلا نظریه مبنایی به کار گرفته نشده چراکه که الگوی پارادایمی لازم طراحی نشده و فقط به صرف کدگذاری نمی‌توان عنوان نظریه مبنایی را به کار داد.
وی افزود: همه فصول با ارایه پیشنهاد همراه نشده و علاوه بر این متن یکدست نیست؛ برخی فصل‌ها مانند فصل ارزیابی برنامه «بر آستان جانان» خوش قلم است و برخی دیگر فقط گزارش محور بوده و ایده پردازی بالایی نداشته است.
نویسنده کتاب «فرهنگ و دانشگاه» در ادامه بحث، راه به نقد فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران برد و گفت: دولت حداکثر دخالت را در حوزه فرهنگ اعمال می‌کند اما با وجود بودجه کلانی که در این راه صرف می‌کند، با بحران‌های مختلفی از جمله بحران بی‌اعتمادی اجتماعی، بحران طلاق، بحران اعتیاد و بحران اخلاق مواجه است و در این میان نظام دانشگاهی و پژوهشی کشور باید پاسخگوی این وضعیت بوده و دست به تفسیر و درک خلاقانه اوضاع بزند.
فاضلی افزود: بیشتر برنامه‌های فرهنگی در اهداف خود موفق نبوده و این نه لزوما از نحوه اجرای برنامه بلکه از بلندپروازی مدیران نشات می‌گیرد. همچنین این برنامه‌ها فاقد پشتوانه نظری بوده و بر توجیه ایدوئولوژیک استوار شده است که قطعا کفایت نمی‌کند.
وی ادامه داد: در بسیاری از برنامه‌های فرهنگی چه در شهرداری و چه در صدا و سیما، پیام‌ها اثری معکوس بر مخاطب می‌گذارد و خوانشی بعضا وارونه را در پی دارد. استفاده ابزاری از مفهوم نشاط نیز از دیگر ویژگی‌های برنامه‌های فرهنگی دولتی در ایران است.
این نشست با ارایه نظرات برخی حاضرین پیرامون کتاب در حالی پایان یافت که جای خالی ریاست جدید سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، حجت‌الاسلام شهاب مرادی، احساس می‌شد.
کتاب «فرهنگ شهر ما» مجموعه ای از تحلیل ارزیابی برنامه‌های مختلف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است که در زمان ریاست امیر خوراکیان در شهر تهران به اجرا در آمده بود. اداره کل ارزیابی عملکرد بازرسی سازمان فرهنگی هنری شهرداری مجری این طرح و سبحان یحیایی سرپرست ارزیابان این مجموعه است و تعداد زیادی از دانش‌آموختگان برجسته علوم انسانی در این پروژه همکاری داشتند.
چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۸
نظر شما