به گزارش خبرگزای کتاب ایران(ایبنا)، «دانش تاریخ مانند هر دانش بشری دیگری با طیفی گسترده از مخاطبان و علاقهمندان مواجه است. اگر در یک سوی این طیف، پژوهشگران و دانشورانی قرار دارند که در لابهلای متون و اسناد تاریخی در جستوجوی حقایق مربوط به سرگذشت و سرنوشت بشرند، در سوی دیگر آن، مردمانی عادی وجود دارند که هدفشان از خواندن تاریخ، تنها سرگرمی و لذت آنی است. طنز تاریخی نیز به همین طیف اخیر تعلق دارد و نمیتوان از آن اجتناب کرد یا چنین کتابهایی را نادیده گرفت.» این بخشی از سخنان داریوش احمدی (کیانی)، پژوهشگر تاریخ ایران باستان در گفتوگو با «ایبنا» درباره کتابهای طنز تاریخی بهشمار میرود.
نویسنده کتاب «هخامنشيان، فرمانروايان زمين و دريا» در پاسخ به اینکه آیا هر کس میتواند طنز تاریخی بنویسد یا باید در این مورد آگاهی داشته باشد؟، اظهار کرد: از آن جا که مردم عادی با خواندن رمانهای تاریخی یا طنزهای تاریخی، خواه ناخواه، درباره تاریخ و گذشتگان اطلاع بهدست میآورند، بدیهی است که دادن آگاهیهای نادرست یا تحریف شده درباره وقایع تاریخی به سادگی باعث گمراهی و فریب مردم میشود. بنابراین، صحیحترین حالت این است که رماننویسان و طنزنویسان تاریخی با داشتن آگاهی کافی و درست از تاریخ، وارد این عرصه شوند تا مخاطب را به کژراهه نکِشند.
احمدی درباره اطلاع و استفاده از منابع اصلی تاریخی در نگارش طنز توضیح داد: نویسنده کتابهای طنز تاریخی هرچه به منابع دست اول تاریخی رجوع کند و هر اندازه مطالعات و بررسیهای تخصصیتر داشته باشد، میتواند آگاهی دقیقتری را به مخاطبانش انتقال دهد. اگر چه هدف این نوع کتابها بیشتر سرگرم کردن خوانندگان است، اما خواننده عادی با این سبک آثار، آگاهی تاریخی نیز کسب میکند.
این پژوهشگر افزود: اگر نویسندگان این کتابها به هدایت جامعه متعهد باشند تلاش میکنند دانستههای درست تاریخی، پیام میهندوستی، حقجویی و واقعگرایی را در لابهلای طنزها و داستانها به مردم انتقال دهند و نه اینکه آنها را به گذشتگان و نیاکان سرزمینشان بدبین کرده یا به آنها افتخارات پوشالی نسبت دهند.
نویسنده کتاب «پايان جهان و ظهور موعود در اديان ايران باستان» به دلیل افزایش کتابهای طنز تاریخی در بازار اشاره کرد و گفت: افزایش مفرط نشر کتابهای طنز و رمانهای تاریخی نشانه پسرفت روح و خوی علمگرایی و علمآموزی در جامعه ایران است. مردمی که به دلیلهای بسیار، حوصله و رغبتی برای تحقیق و پژوهش ندارند روزبهروز از مطالعه و بررسی آثار جدی و علمی فاصله میگیرند و به سطحیگرایی و سادهانگاری متمایل میشوند. نتیجه قطعی دانشگریزی نیز در هر جامعهای، افزایش و گسترش خرافهگرایی، عوامفریبی و خردستیزی است.
وی ادامه داد: نمیتوان انکار کرد که هر جامعهای به کتابها و آثار سرگرمکنندهای مانند طنز و داستان نیاز دارد اما مشکل از جایی آغاز میشود که عوام و خواص، به هر دلیلی کاملا به این نوع آثار متمایل و برای خودشناسی و هویتجویی به چنین کتابهایی متوسل میشوند. بیاعتنایی به آثار علمی و تحقیقی تنها به علوم انسانی ضربه و لطمه نمیزند، بلکه پیشرفت در علوم تجربی را که وابسته به تحقیق و پژوهش هستند نیز دچار نقصان و سستی میکند. از سوی دیگر به این حقیقت باید توجه داشت که رونق گرفتن کتابهای طنز و داستان، بازار کتابهای جدی علمی را کساد کرده و ناشران را به چاپ و نشر کتابهای سطحی و سرگرمکنندهای متمایل خواهد کرد که مشتری و خواهان بیشتری دارند.
احمدی در پاسخ به این سوال که کدام دوره تاریخی موضوع بهتری برای نوشتن طنز تاریخی بهشمار میرود؟، اظهار کرد: هر دورهای از تاریخ میتواند دستمایه طنز و داستان شود اما طبیعی است که کمبود اسناد و دانستههای مستقیم تاریخی از هر دورهای دست نویسندگان را برای خیالپردازی بیشتر در نوشتن داستان باز میگذارد. در حال حاضر، چه بخواهیم و چه نخواهیم، نشر کتابهای سرگرمکننده، مانند طنز و رمان، افزایش پیدا کردهاست، بنابراین، نویسندگان این نوع آثار میتوانند متعهدانه با انتقال پیامها و دانستههای درست تاریخی مردم را به شناخت سرگذشت و سرنوشت نیاکان علاقهمندکنند و در نهایت آنها را به سوی علمآموزی و دانشخواهی سوق دهند.
داریوش احمدی(کیانی)، پژوهشگر تاریخ ایران باستان و نویسنده کتابهایی مانند «هزارههای پرشکوه»، «قوم آریا»، «پایان جهان و ظهور موعود در ادیان ایران باستان» و «دنیای ناشناخته هخامنشیان» است.
شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۲ - ۱۰:۳۲
نظر شما