به گزارش خبرگزاری كتاب ايران(ايبنا)، شهریورماه سال 1357 تهران روزهای پر تلاطمی را سپری می‌کرد. صدای اعتراض‌آمیز مردم که پس از واقعه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان در 27 مرداد‌ماه همین سال ادامه یافته بود، برای نخستین‌بار در 16 شهریورماه، با سردادن شعار‌هایی علیه شاه، خواستار برقراری «جمهوری اسلامی» شده بود.
شاه که نتوانسته بود با عزل و نصب پی در پی نخست وزیران، آرامش را به حکومتش بازگرداند، در تهران و یازده شهر دیگر اجرای مقررات حکومت نظامی را با تاخیر (ساعت 6 بامداد هفدهم) از رادیو پخش کرد.
صبح روز 17 شهریورماه، مردم انقلابی بی‌آن که از مقررات حکومت نظامی مطلع باشند، طبق برنامه‌ای از پیش تدارک دیده شده، به سمت میدان ژاله حرکت کردند و با ديدن تانك‌ها و زره‌پوش‌های نظامی و مأموران مسلح، غافلگير شدند اما بدون اعتنا به سربازان، با سردادن شعارهاي انقلابی حركتشان را ادامه دادند.
ماموران مسلح پس از چندین‌بار اخطار دادن به انبوه جمعيت که از خيابان‌های اطراف به سمت ميدان ژاله روان بودند، به سوی آن‌ها شليك كردند و فاجعه‌ای را رقم زدند که تاریخ از آن به عنوان «جمعه سیاه» یا «جمعه خونین» یاد می‌کند.
ميدان ژاله از روز هفدهم شهريور سال 1357 به ميدان شهدا معروف و پس از پيروزی انقلاب به صورت رسمی با اين نام خوانده شد.
حضرت امام خميني(ره)، در روز 18 شهريور سال ١٣۵۷، با ابراز همدردی با مردم انقلابی، كشتار وحشيانه رژيم شاه را محكوم و دولت وقت را دولتی تحميلی و غيرقانونی اعلام كردند. ایشان در این پیام، قیام مردم در روز 17 شهرویر را یادآور حماسه کربلا و روز عاشورا دانستند و از این روز به عنوان «یوم‌الله» نام بردند.
بنابراین، یوم‌الله 17 شهریورماه را می‌توان فصل تازه‌ای از حرکت انقلابی مردم ایران دانست که تاثیر عمیقی به ثمر نشاندن انقلاب اسلامی ایران داشت.
فهرستی از مهم‌ترين كتاب‌هايی كه تاکنون درباره فاجعه 17 شهريور 1357 منتشر شده عبارتند از:
Imam Khomeini,s message for black Friday/س‍ت‍اد بزرگداشت س‍وم‍ی‍ن سالگرد پ‍ی‍روزی انقلاب، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/1360.
- الام‍ام ال‍خ‍م‍ی‍ن‍ی و ۱۷ شهریور/ مترجم: م‍ح‍م‍دج‍واد م‍ه‍ری/ تهران/1368.
- گام به گام با انقلاب(جلد اول)/اكبر خليلي/دفتر ادبيات انقلاب اسلامي/حوزه هنري/1375.
- سير تكويني انقلاب اسلامي/جواد منصوري/دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي/1375.
- تصميم شوم ـ جمعه خونين/مركز اسناد انقلاب اسلامي/1376.
- روزشمار انقلاب اسلامي( جلد5)/دفتر ادبيات انقلاب اسلامي/حوزه هنري/1378.
- ری‍ش‍ه‌ه‍ای انقلاب اسلامی ایران و ش‍رح‍ی از ۱۷ شهریور/ آيت‌الله علامه نوري/ ن‍وی‍د ن‍ور/ ۱۳۸۱.
- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك(كتاب يازدهم)/مركز بررسي اسناد تاريخي/1381.
- نشست تخصصی ۱۷ شهریور ۱۳۵۷؛ ک‍ال‍ب‍د ش‍ک‍اف‍ی یک واقعه، مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‌ه‍ا و م‍ق‍الات/ رخشنده اولادي، هدايت‌الله بهبودي، مهدي توكلي، عبدالمجيد معاديخواه/ موسسه مطالعات و پ‍ژوه‍ش‌ه‍ای سیاسی و فرهنگسرای انقلاب/۱۳۸۴.
- تاریخ شفاهی قیام هفده شهریور ۱۳۵۷/ محمد طحان/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ ۱۳۸۶.
- 7سال اسارت: تجزيه و تحليل رخدادهاي دوران پهلوي: استراتژي حضرت امام خمينی برای سرنگوني شاه «از پايداري در تبريز تا فاجعه 17 شهريور»/ موسسه چاپ و نشر عروج/ 1390
همچنین در بخشی از جلد دوم کتاب «بهشتی از زبان بهشتی» نوشته فرامرز شعاع حسینی که به تازگی از سوی انتشارات «شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ» در سال 1392 منتشر شده، از نگاه شهید محمد حسینی بهشتی به پیشینه واقعه 17 شهریورماه اشاره شده است.
به گزارش ایبنا، انتشارات سوره مهر و مرکز اسناد انقلاب اسلامی که از ناشران اختصاصی انقلاب اسلامی محسوب می‌شوند، از سال 1386 تاکنون هیچ اثر تازه‌ای در زمینه واقعه 17 شهریورماه به چاپ نرسانده‌اند.
شاه که نتوانسته بود با عزل و نصب پی در پی نخست وزیران، آرامش را به حکومتش بازگرداند، در تهران و یازده شهر دیگر اجرای مقررات حکومت نظامی را با تاخیر (ساعت 6 بامداد هفدهم) از رادیو پخش کرد.
صبح روز 17 شهریورماه، مردم انقلابی بی‌آن که از مقررات حکومت نظامی مطلع باشند، طبق برنامه‌ای از پیش تدارک دیده شده، به سمت میدان ژاله حرکت کردند و با ديدن تانك‌ها و زره‌پوش‌های نظامی و مأموران مسلح، غافلگير شدند اما بدون اعتنا به سربازان، با سردادن شعارهاي انقلابی حركتشان را ادامه دادند.
ماموران مسلح پس از چندین‌بار اخطار دادن به انبوه جمعيت که از خيابان‌های اطراف به سمت ميدان ژاله روان بودند، به سوی آن‌ها شليك كردند و فاجعه‌ای را رقم زدند که تاریخ از آن به عنوان «جمعه سیاه» یا «جمعه خونین» یاد می‌کند.
ميدان ژاله از روز هفدهم شهريور سال 1357 به ميدان شهدا معروف و پس از پيروزی انقلاب به صورت رسمی با اين نام خوانده شد.
حضرت امام خميني(ره)، در روز 18 شهريور سال ١٣۵۷، با ابراز همدردی با مردم انقلابی، كشتار وحشيانه رژيم شاه را محكوم و دولت وقت را دولتی تحميلی و غيرقانونی اعلام كردند. ایشان در این پیام، قیام مردم در روز 17 شهرویر را یادآور حماسه کربلا و روز عاشورا دانستند و از این روز به عنوان «یوم‌الله» نام بردند.
بنابراین، یوم‌الله 17 شهریورماه را می‌توان فصل تازه‌ای از حرکت انقلابی مردم ایران دانست که تاثیر عمیقی به ثمر نشاندن انقلاب اسلامی ایران داشت.
فهرستی از مهم‌ترين كتاب‌هايی كه تاکنون درباره فاجعه 17 شهريور 1357 منتشر شده عبارتند از:
Imam Khomeini,s message for black Friday/س‍ت‍اد بزرگداشت س‍وم‍ی‍ن سالگرد پ‍ی‍روزی انقلاب، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/1360.
- الام‍ام ال‍خ‍م‍ی‍ن‍ی و ۱۷ شهریور/ مترجم: م‍ح‍م‍دج‍واد م‍ه‍ری/ تهران/1368.
- گام به گام با انقلاب(جلد اول)/اكبر خليلي/دفتر ادبيات انقلاب اسلامي/حوزه هنري/1375.
- سير تكويني انقلاب اسلامي/جواد منصوري/دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي/1375.
- تصميم شوم ـ جمعه خونين/مركز اسناد انقلاب اسلامي/1376.
- روزشمار انقلاب اسلامي( جلد5)/دفتر ادبيات انقلاب اسلامي/حوزه هنري/1378.
- ری‍ش‍ه‌ه‍ای انقلاب اسلامی ایران و ش‍رح‍ی از ۱۷ شهریور/ آيت‌الله علامه نوري/ ن‍وی‍د ن‍ور/ ۱۳۸۱.
- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك(كتاب يازدهم)/مركز بررسي اسناد تاريخي/1381.
- نشست تخصصی ۱۷ شهریور ۱۳۵۷؛ ک‍ال‍ب‍د ش‍ک‍اف‍ی یک واقعه، مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‌ه‍ا و م‍ق‍الات/ رخشنده اولادي، هدايت‌الله بهبودي، مهدي توكلي، عبدالمجيد معاديخواه/ موسسه مطالعات و پ‍ژوه‍ش‌ه‍ای سیاسی و فرهنگسرای انقلاب/۱۳۸۴.
- تاریخ شفاهی قیام هفده شهریور ۱۳۵۷/ محمد طحان/مرکز اسناد انقلاب اسلامی/ ۱۳۸۶.
- 7سال اسارت: تجزيه و تحليل رخدادهاي دوران پهلوي: استراتژي حضرت امام خمينی برای سرنگوني شاه «از پايداري در تبريز تا فاجعه 17 شهريور»/ موسسه چاپ و نشر عروج/ 1390
همچنین در بخشی از جلد دوم کتاب «بهشتی از زبان بهشتی» نوشته فرامرز شعاع حسینی که به تازگی از سوی انتشارات «شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ» در سال 1392 منتشر شده، از نگاه شهید محمد حسینی بهشتی به پیشینه واقعه 17 شهریورماه اشاره شده است.
به گزارش ایبنا، انتشارات سوره مهر و مرکز اسناد انقلاب اسلامی که از ناشران اختصاصی انقلاب اسلامی محسوب می‌شوند، از سال 1386 تاکنون هیچ اثر تازه‌ای در زمینه واقعه 17 شهریورماه به چاپ نرسانده‌اند.
نظر شما