به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «جایگاه سیاسی غلامان در تاریخ ایران» به‌قلم بشرا دلریش در چهار بخش، دوران میانه تاریخ ایران را بررسی کرده و به تجزیه و تحلیل موضوع در دوران حاکمیت سلسله‌های سامانی، غزنوی، آل‌بویه، سلجوقی و خوارزمشاهی تا پایان ایلخانان پرداخته است.
«ورود بردگان به جهان اسلام و جایگاه اجتماعی آنان»، «زمینه‌های به کارگیری غلامان در نظام سیاسی ـ نظامی حکومت خلفا»، «زمینه‌های برتری غلامان ترک» و «افول سیاسی ـ نظامی غلامان» عنوان‌های کلی چهار بخش کتابند. نویسنده در فصل‌های جداگانه مسایل و واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی را براساس آن، بردگان به جایگاه مناسب سیاسی در ایران رسیده‌اند بررسی و تحولاتی که در نتیجه آن‌ها، عناصر بومی از سلاحداری فاصله گرفته و جای خود را به بردگان سلاحدار داده تشریح کرده است.
بخش نخست کتاب به 6 فصل تقسیم می‌شود. «غزو و جهاد در دارالحرب در عصر پیامبر(ص) و خلفای راشدین»، «بنی‌امیه و جهاد در دارالکفر»، «بنی‌عباس و غزا با کفار»، «سلاله‌های ایرانی و تداوم سنت غزا در دارالحرب»، «داد و ستد بردگان» و «جایگاه اجتماعی بردگان در اسلام» چگونگی اسارت، بردگی و ورود آن‌ها به مقام و پُست‌های اجتماعی را شرح داده است.
بخش دوم نیز در 6 فصل «پیشینه حضور غلامان در ساختار سیاسی ـ نظامی حکومت جلفا»، «صفاریان»، «سامانیان»، «آل‌بویه»، «غزنویان» و «سلجوقیان» علاوه‌بر بررسی کلی ساختار بنی‌امیه و بنی‌عباس، حضور غلامان در سپاه، آشوب‌ها و جنگ‌ها را در دوران مختلف حکومت‌های میانی تاریخ ایران نشان می‌دهد.
«همزبانی»، «گستردگی مرزها و پرشماری جمعیت» و «شیوه‌های معیشت ترکان» سه فصل از بخش سوم کتاب به‌شمار می‌رود که تاثیر جغرافیا در شکل‌گیری روحیات اقوام ترک، شکارگری، سوارکاری، زیبایی و بازتاب شجاعت این اقوام را توصیف می‌کند. بخش پایانی کتاب نیز با فصل‌های «کاستی گرفتن موقعیت غلامان سپاهی در عصر خوارزمشاهی»، «زمینه‌های بی‌توجهی چنگیز به استفاده از غلامان سپاهی» و «عدم تشخص سیاسی ـ نظامی غلامان در عصر ایلخانان» این پژوهش را در دوران حکومت مغولان بر ایران بیان کرده است.
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «برای تبیین و تحدید مفهوم جایگاه سیاسی بردگان، دو بُعد را می‌توان در نظر داشت: 1. بررسی موقعیت و جایگاه سیاسی بردگان در هرم قدرت. 2. تجزیه و تحلیل مجموعه عواملی که سبب گردیدند، تا این گروه از قاعده هرم قدرت و از میان فرودستان جامعه در ایران دوره مورد بحث، به راس هرم قدرت راه یابند. در تاریخ میانه ایران، بردگان ضمن حضور جدی در روند تحولات سیاسی و نظامی، عهده‌دار حکومت ولایات و حتی موفق به تاسیس سلسله‌های حکومتی شدند. از سویی نقش فعال بردگان درباری در عزل و نصب و حتی قتل امیران و سلاطین و دیوانسالاران و نقش موثر آنان در منازعات سیاسی، گواهی از تاثیر آنان در سیر حوادث سیاسی تاریخ ایران است.»
چاپ نخست «جایگاه سیاسی غلامان در تاریخ ایران» نوشته بشرا دلریش در 416 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 15 هزار تومان از سوی نشر هزار کرمان راهی بازار کتاب‌های تاریخی شده است.
چهارشنبه ۱۲ تیر ۱۳۹۲ - ۰۹:۵۰
نظر شما